30-lecie samorządności. Briefing prasowy w Senacie

10 marca 2020 r. w Senacie odbył się briefing prasowy poświęcony 30-leciu samorządności. Przedstawiciele korporacji samorządowych mówili o znaczeniu reformy zapoczątkowanej uchwaleniem 8 marca 1990 r. ustawy o samorządzie gminnym, roli jaką samorząd terytorialny odegrał w rozwoju Polski i budowaniu społeczeństwa obywatelskiego. Wspominali też o problemach wynikających z pogarszającej się sytuacji finansowej JST, czy prób centralizacji.

W konferencji prasowej uczestniczył Tadeusz Truskolaski, Prezes Zarządu Unii Metropolii Polskich, Prezydent Białegostoku; senator Zygmunt Frankiewicz, Prezes Związku Miast Polskich; Krzysztof Iwaniuk, Przewodniczący Związku Gmin Wiejskich RP; Artur Tusiński, Prezes Zarządu Unii Miasteczek Polskich, Burmistrz Miasta Podkowa Leśna; Adam Struzik, Wiceprezes Zarządu Związku Województw RP, Marszałek Województwa Mazowieckiego; Rudolf Borusiewicz, Dyrektor Biura Związku Powiatów Polskich oraz Paweł Rabiej, Wiceprezydent Warszawy oraz Piotr Kowalczuk, Wiceprezydent Gdańska.

8 marca 1990 r. uchwalona została ustawa o samorządzie terytorialnym (gminnym). Jej projekt powstał właśnie w Senacie. Ustawa ta zapoczątkowała odbudowę samorządu terytorialnego w Polsce, najpierw na poziomie gminnym. Zapoczątkowana w 1990 r. reforma samorządowa zakończyła się w 1998 r., kiedy to - 5 czerwca - uchwalone zostały ustawy o samorządzie powiatowym oraz o samorządzie województwa.

- Samorząd terytorialny nie do poznania zmienił oblicze polskich miast i wsi, a później powiatów i województw - mówił podczas briefingu prasowego Zygmunt Frankiewicz. - Jest to w dużej mierze zasługą uchwalonej 30 lat temu ustawy o samorządzie terytorialnym - dodawał. Senator Frankiewicz podkreślił, że ostatnie 30 lat zostanie ocenione w historii jako jeden z najlepszych okresów w dziejach III Rzeczpospolitej. - W dużej mierze właśnie dzięki zapoczątkowanej w 1990 r. reformie samorządowej, która dała jednostkom samorządu terytorialnego dobre podstawy: własność, dochody i ochronę prawną - mówił Zygmunt Frankiewicz.

Również Tadeusz Truskolaski podkreślał, że rozwój 12 największych polskich miast, które w ciągu ostatnich 30 lat stały się lokomotywą rozwoju kraju jest zasługą uchwalonej 8 marca 1990 r. ustawy o samorządzie terytorialnym i zapoczątkowaną tym aktem reformy samorządowej. - Tegoroczny jubileusz przyjdzie nam jednak świętować w słodko - gorzkim nastroju - mówił Prezes Zarządu UMP. - Z jednej strony bowiem cieszą niewątpliwe osiągnięcia wszystkich samorządów, drugiej w ciągu ostatnich lat samorządom odbiera się kompetencje, czy też zmniejsza dochody jednostek samorządu terytorialnego, o około 7 mld zł rocznie, bez jakiejkolwiek rekompensaty - dodawał. To - w ocenie Tadeusza Truskolaskiego - powoduje, że obawę, czy gminy, powiaty i województwa samorządowe będą mogły nadal wyznaczać kierunki rozwoju naszego kraju i realizować usługi na poziomie oczekiwanym przez mieszkańców. - Apelujemy, aby nie zabijać samorządu terytorialnego, naszego wspólnego największego osiągnięcia ostatnich 30 lat - mówił.

Tadeusz Truskolaski poinformował także, że Fundacja Unia Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza chce ustanowić specjalny medal „Zasłużony dla polskiej samorządności”. Będzie tych medali tylko 30. - Medale te zostaną uroczyście wręczone 26 lub 27 maja osobom zasłużonym z 12 miast Unii Metropolii Polskich - mówił Prezes UMP.

Tadeusz Truskolaski zwrócił także uwagę, że włodarze największych miast w Polsce, gdy mówią o miastach myślą nie tylko o zarządzanej przez siebie jednostce samorządu terytorialnego, ale o ich obszarach funkcjonalnych, które powstały w dużej mierze dzięki funduszom europejskim. - Te obszary funkcjonalne powodują, że rozwój odbywa się nie tylko w samym mieście, ale także jest obecny w gminach ościennych. To powoduje też, że granice między miastami a sąsiednimi gminami są granicami stricte administracyjnymi, natomiast dla mieszkańców coraz częściej nie ma żadnej różnicy, czy mieszkają w samym mieście, czy w gminie sąsiedniej - mówił Prezes UMP.

O korzyściach, jakie reforma samorządowa przyniosła Polsce i społeczeństwu w powiązaniu z członkostwem w Unii Europejskiej mówił z kolei Adam Struzik. Wiceprezes Związku Województw RP wskazywał m.in., że to właśnie samorządy regionalne odpowiadają za dystrybucję aż 40% środków pomocowych z UE. - Dla samorządów wojewódzkich równie ważną datą jak 8 marca 1990 r. jest data 5 czerwca 1998 r., kiedy to powołany został samorząd regionalny - wojewódzki. Kolejna ważna data to 1 maja 2004 r., czyli wejście Polski do Unii Europejskiej. To dzięki temu członkostwu zyskaliśmy olbrzymie środki finansowe (dzisiaj netto to jest 110 mld euro) na rozwój naszych gmin, miast, powiatów i województw - mówił Adam Struzik. - To, że 40% tych środków jest dystrybuowana przez samorząd regionalny, że mamy ten system częściowo zdecentralizowany, powoduje, że możemy budować własne programy wsparcia i kierować te środki właśnie na rozwój powiatów i gmin - dodawał.

Adam Struzik mówił także o tym jak ważna jest obecność samorządów na forach unijnych, zwłaszcza w Komitecie Regionów. - Obecnie polskie samorządy mają w KR 21 przedstawicieli, to bardzo silny głos, dzięki któremu możemy skutecznie zabiegać o dalszą decentralizację zadań, czy dalszą decentralizację funduszy europejskich. Tej decentralizacji będziemy bronić i będziemy się przeciwstawiać pomysłom, które z tej samorządowej drogi próbują nas zawracać - mówił Adam Struzik.

Paweł Rabiej mówił z kolei o święcie samorządności, które ma się odbyć w Warszawie w dniach 26-30 maja 2020 r. - W tych dniach będziemy gościli w Stolicy samorządowców z całego kraju, którzy własnymi rękami budowali ten sukces – powiedział Wiceprezydent Warszawy. Zaznaczył, że podczas kilkudniowych spotkań samorządowcy spróbują dokonać podsumowania tego, co wydarzyło się w Polsce przez ostatnie 3 dekady. Będą mówić również o perspektywie rozwoju samorządu, także w kontekście funduszy europejskich. - Zapraszam wszystkich serdecznie na te dni do Warszawy – powiedział wiceprezydent. gościć w Stolicy

Więcej informacji o planowanych obchodach 30-lecia samorządności znaleźć można na stronie internetowej http://www.um.warszawa.pl/30-lecie/