Czytająca szkoła od Czytającej Polski

Wedle autorów postulowana Czytająca szkoła, to środowisko, które stawia sobie za cel tworzenie i wspieranie ekosystemu czytelniczego wokół każdego dziecka; ekosystemu, na który składa się szeroki i przyjazny dostęp do książek oraz regularny i bardzo widoczny wzór czytającego dorosłego.

Powyższy postulat oznacza wypracowanie na poziomie szkoły kilku elementów kluczowych dla sukcesu. Opracowanie strategii budowania kompetencji czytelniczych dzieci w oparciu o zabawę i przyjemność to pierwszy krok. Plan współpracy szkoły z rodzicami w obszarze czytelnictwa, to niełatwy drugi element. Trzeci postulat autorów to wprowadzenie systemu wczesnej oceny kompetencji czytelniczych dzieci i skutecznego oraz szybkiego „nadrabiania” tam, gdzie jest to wskazane – by ułatwić dzieciom o niższych kompetencjach naukę i wyrównać poziom. Kolejny element to biblioteka otwarta, przyjazna i wyposażona także w książki wybrane przez dzieci, następnie zaangażowanie w realizację strategii budowania ekosystemu czytelniczego całej kadry, a nie jedynie polonistki i bibliotekarza, włączenie biblioterapii i alternatywnych metod nauczania czytania, by ułatwić naukę czytania także dzieciom o specjalnych potrzebach edukacyjnych. 

Wizja przedstawiona w publikacji, jak podkreślają autorzy, nie jest rewolucyjna. Czytająca szkoła to wizja, w której każde dziecko ma realne szanse na sukces w wybranej dziedzinie, nauczyciele we współpracy z rodzicami koncentrują wysiłek tam gdzie jest on potrzebny i osiągają wspólny, dobrze zdefiniowany cel, a dyrekcja, realizując swoją rolę przywódczą, celebruje sukcesy, które wspólnota szkolna osiąga. Wierzymy, że czytająca szkoła to wizja jak najbardziej realizowalna. – deklaruje zespół autorski na okładce publikacji. 

Idea rozwoju ekosystemu czytelniczego jest obszarem moich prac badawczych (i moją pasją!) już od wielu lat. Cieszę się niezmiernie, że doczekała się rozwinięcia w postaci publikacji „Czytająca szkoła”. Refleksje nad funkcjonowaniem książki i czytania w szkole są dziś ogromnie potrzebne, przygotowanie nowej podstawy programowej do języka polskiego to wielkie zadanie, w realizacji którego takie publikacje będą wspaniałą inspiracją. – podkreśliła dr Kinga Białek, wykładowczyni Szkoły Edukacji PAFW i UW, szefowa zespołu, który opracował skróconą podstawę programową do języka polskiego, współautorka Czytającej szkoły.

Publikację stworzył zespół z wielu miast i sektorów: publikacja powstała między Krakowem, Wrocławiem, Katowicami a Warszawą, w jej powstanie zaangażowali się wykładowcy Uniwersytetu Warszawskiego, Jagiellońskiego i SWPS, przedstawicielki Fundacji Szkoły Edukacji, Fundacji Edico, Fundacji Czas Dzieci, Fundacji Powszechnego Czytania, wydawnictwa Mamania, firmy Psychologia Edukacyjna i Instytutu Książki.

Nasza publikacja powstała przy udziale przedstawicieli naprawdę różnych środowisk, a prace nad nią odzwierciedlały toczące się obecnie dyskusje nad czytaniem w szkole. Początkowo skupiliśmy się na lekturach, ale szybko okazało się, że to zaledwie wycinek złożonej rzeczywistości szkolnej. Dlatego ostatecznie powstał rodzaj praktycznego przewodnika o roli i miejscu książki w systemie edukacji. Wierzymy, że przyda się on wszystkim tym, którzy mają wpływ na codzienne życie szkoły. – podkreśla Agnieszka Rasińska-Bóbr, wicedyrektorka Instytutu Książki, odpowiedzialna za prace stolika „Książka w szkole” w ramach Koalicji Czytająca Polska.

Ścieżki jakimi udaje się nam do czegoś doprowadzić zaskakują nas samych. Pomysł, by rozmawiać o funkcjonowaniu czytania w szkole przyszedł od Katarzyny Łakomik ze Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury, która potem tylko raz mogła brać udział w warsztatach i nie jest współautorką broszury powstałej dzięki jej wspaniałej inspiracji. To pokazuje, że warto rozmawiać, inspirować się, wrzucać pomysły – czasem padają na dobry grunt! – zaznaczyła Maria Deskur, prezeska Fundacji Powszechnego Czytania, współautorka publikacji.

- Publikacja jest dla nas bardzo cenna nie tylko dlatego, że w jej tworzenie zaangażowały się niektóre z miast należących do Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza, ale przede wszystkim dlatego, że jest to efekt swoistej pracy u podstaw wszystkich organizacji należących do koalicji Czytająca Polska. UMP wspiera miasta w naprawdę wielu działaniach promujących edukację dzieci i młodzieży, w tym promowanie czytelnictwa. Czytanie wpływa na każdy element naszego życia – dlatego jest tak ważne by od najmłodszych lat zaznajamiać z nim dzieci – tłumaczy Dorota Bąbiak-Kowalska, Dyrektor Zarządzająca w biurze Unii Metropolii Polskich. 

Partnerami publikacji są: Nowa Era oraz Czasopismo „Dyrektor Szkoły”, Kraków wraz z Krakowskim Biurem Festiwalowym, Wrocław z Wrocławskim Domem Literatury, Miasto Gdańsk oraz Polska Izba Książki. Patronat honorowy objęły nad publikacją Biblioteka Narodowa, Narodowe Centrum Kultury oraz Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0, a także Instytut Książki.

Czytająca szkoła sygnowana jest logotypem Czytająca Polska. Koalicja o tej nazwie to, jak można przeczytać na stronach jej członków, nieformalna koalicja osób, instytucji i firm, które łączy świadomość, że przyszłość Polski zależy od tego, na ile uda się podnieść poziom czytelnictwa. Liczne badania potwierdzają, że prywatna czynność jaką jest czytanie książek przekłada się na polepszenie szans życiowych jednostki i – co za tym idzie – olbrzymie korzyści społeczne: zwiększenie liczby obywateli uczestniczących w życiu społecznym i gospodarczym, wzrost potencjału naukowego, ekonomicznego i innowacyjnego kraju.Do Koalicji należy obecnie ponad 40 organizacji z całej Polski i z różnych sektorów.