Laptopy dla uczniów, a bony dla nauczycieli

Projekty rozporządzeń Ministra Cyfryzacji w sprawie:

• określenia wzoru umowy przekazania na własność komputera przenośnego typu laptop rodzicowi ucznia klasy objętej wsparciem; 
• określenia wzoru umowy użyczenia komputera przenośnego typu laptop rodzicowi ucznia klasy objętej wsparciem;
• szczegółowego sposobu i trybu składania wniosków o przyznanie jednorazowych świadczeń dla nauczycieli w formie bonów na zakup laptopów lub laptopów przeglądarkowych oraz ich obsługi w systemie teleinformatycznym.

były przedmiotem intensywnych prac Zespołu ds. edukacji, kultury i sportu KWRiST, który w sierpniu spotykał się w celu ich szczegółowego omówienia wielokrotnie. Ostatni raz 29 sierpnia, na dzień przed plenarnym posiedzeniem Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, która 30 sierpnia 2024 r. pozytywnie zaopiniowała wszystkie trzy projekty.

Prawie kompletny zestaw aktów wykonawczych

Biorąc pod uwagę, że Zespół ds. edukacji, kultury i sportu został upoważniony na lipcowym posiedzeniu Komisji Wspólnej do wydania wiążącej opinii do  projektu rozporządzenia Ministra Cyfryzacji w sprawie określenia wzoru umowy przekazania komputerów przenośnych typu laptop organom prowadzącym szkołę i upoważnienie to wypełnił opiniując pozytywnie projekt na posiedzeniu 31 lipca br. (rozporządzenie zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw z dnia 3 sierpnia 2023 r. poz. 1534) można powiedzieć, że mamy  prawie komplet aktów wykonawczych niezbędnych do realizacji postanowień ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o wsparciu rozwoju kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli (dalej: ustawa). Brakuje bowiem jeszcze jednego, ważnego rozporządzenia, bez którego niemożliwe jest przyznanie nauczycielom bonów o wartości 2500 zł przeznaczonych na zakup laptopa. Zgodnie bowiem z art. 2 ust. 2 ustawy minister właściwy do spraw informatyzacji określi, w drodze rozporządzenia, grupy nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych (…) uprawnionych do otrzymania wsparcia (czyli właśnie rzeczonego bonu o wartości 2500 zł).

Odpowiedzi na pytanie, kiedy projekt tego rozporządzenia pojawi się samorządowcy oczekiwali, 29 sierpnia, podczas posiedzenia Zespołu ds. edukacji KWRiST.

- Chciałabym zapytać, kiedy pojawi się rozporządzenie mówiące o grupach uprawnionych nauczycieli? Czy strona rządowa wie na jakim etapie jest ten projekt rozporządzenia? – pytała Anna Domańska, dyrektor Wydziału Edukacji UM Krakowa. wskazując, że wiedza na ten temat jest ważna, szczególnie w dużych miastach, które jak Kraków, czy np. Warszawa będą miały do obsłużenia wnioski być może aż od 15 tys. – 20 tys. nauczycieli.

Z udzielonej przez przedstawiciela Ministerstwa Edukacji i Nauki odpowiedzi wynikało, że jeszcze nie wiadomo, kiedy projekt takiego rozporządzenia trafi do KWRiST.

- Mamy już pewne wyliczenia, jesteśmy w komunikacji z Ministerstwem Cyfryzacji, żeby te grupy określić konkretnie. Co do terminu, kiedy będzie projekt rozporządzenia udostępniony, to ciężko jest mi się wypowiedzieć, natomiast wydaje mi się, że już jesteśmy bardzo blisko, żeby ustalić, które grupy nauczycieli to będą - odpowiadał Tomasz Kulasa, dyrektor zastępca dyrektora Centrum Transformacji Cyfrowej, Ministerstwo Edukacji i Nauki.

 - Z tej wypowiedzi wynika, że nie mamy tej informacji i w najbliższym czasie nie będziemy jej mieć – podsumowała burmistrz Strumienia, Anna Grygierek, współprzewodnicząca Zespołu ds. edukacji.

System: oświadczenie na papierze i tabelka w Excelu

Jednak prawdziwym rozczarowaniem dla strony samorządowej była informacja na temat systemu informatycznego, który resort cyfryzacji opracował dla samorządów, a który ma służyć do zbierania i weryfikacji wniosków nauczycieli o przyznanie laptopowego bonu. Okazało się bowiem, że na system elektroniczny składają się pliki Excel, które mają być przesyłane przez nauczyciela do szkoły i dalej – już zbiorczo – do organu prowadzącego, który ma je zweryfikować, scalić i przekazać do resortu cyfryzacji.

- Nazywanie przesyłania pliku Excel systemem elektronicznym jest chyba jednak troszeczkę na wyrost. Po prostu będziemy sobie przesyłać Excele i na kolejnych etapach je scalać – mówił Karol Cudny z Biura Edukacji Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy. – Tymczasem mamy system informacji oświatowej, w którym jest cały szereg rozmaitych informacji, w tym również o nauczycielach. Informacji, których państwo wymagają we wniosku o bon 2500 zł. My te informacje będziemy musieli wpisywać ponownie. To jest obciążaniem pracą kolejnych osób na poziomie szkół, na poziomie samorządów, w sytuacji, kiedy te informacje są po prostu już stronie rządowej znane – dodawał Karol Cudny dopytując, czy nie prościej byłoby skomunikować system do obsługi bonów z SIO i tym samym usprawnić cały proces zaoszczędzając mnóstwo pracy na poziomie organów prowadzących.

Okazało się jednak, że nie jest to możliwe, a to dlatego, że nie przewidziano tego w ustawie.

- Związek Powiatów Polskich, na etapie sejmowym zgłosił do projektu ustawy postulat, żeby nauczyciel składał ten wniosek bezpośrednio do resortu i żeby państwo na tej podstawie mieli możliwość weryfikacji wniosku właśnie z danymi SIO i przyznania bonu. W ogóle nie widzieliśmy potrzeby włączania tutaj organu prowadzącego w ten proces. Dlatego pytam, czy resort edukacji, czy resort cyfryzacji w ogóle pochylił się nad uwagami ZPP złożonymi w toku procesu legislacyjnego w Sejmie, skoro resorty postanowiły zrezygnować z opiniowania projektu ustawy na forum Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego – dopytywała Katarzyna Liszka-Michałka, radca prawny Związku Powiatów Polskich.

- Popełniliśmy błąd, czasu nie cofniemy - przyznała Justyna John z Ministerstwa Cyfryzacji. - teraz musimy znaleźć jakiś kompromis, wspólnie go wypracować.

Ostatecznie resort cyfryzacji zobowiązał się sprawdzić, czy prawnie i technicznie możliwe będzie zastosowanie rozwiązania zaproponowanego przez Karola Cudnego, które w znaczny sposób upraszczałoby całą procedurę składania wniosków i ich weryfikacji. I ta deklaracja była podstawą zgody Zespołu ds. edukacji, kultury i sportu na pozytywne zaopiniowanie projektu rozporządzenia w sprawie szczegółowego sposobu i trybu składania wniosków o przyznanie jednorazowych świadczeń dla nauczycieli w formie bonów na zakup laptopów lub laptopów przeglądarkowych oraz ich obsługi w systemie teleinformatycznym.

30 sierpnia 2023 r. Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego podtrzymała decyzję Zespołu ds. edukacji, kultury i sportu.

- W przypadku projektu rozporządzeń w sprawie w sprawie określenia wzoru umowy przekazania na własność komputera przenośnego typu laptop rodzicowi ucznia klasy objętej wsparciem oraz projektu rozporządzenia określenia wzoru umowy użyczenia komputera przenośnego typu laptop rodzicowi ucznia klasy objętej wsparciem – mamy opinie pozytywną powiązaną ze wskazaniem trzech obszarów, które wymagają jeszcze korekty i które, dzięki przychylności ze strony projektodawców, którzy zadeklarowali, że będą starali się maksymalnie wypełnić nasze uwagi mamy opinię pozytywną – przedstawiał stanowisko strony samorządowej Komisji Wspólnej Grzegorz Kubalski, zastępca dyrektora Biura Związku Powiatów Polskich. Pozytywnie opiniujemy też projekt rozporządzenia w sprawie szczegółowego sposobu i trybu składania wniosków o przyznanie jednorazowych świadczeń dla nauczycieli w formie bonów na zakup laptopów lub laptopów przeglądarkowych oraz ich obsługi w systemie teleinformatycznym. Mamy natomiast uwagi do samego procesu przyznawania tych bonów. Osiągamy – delikatnie ujmując – nowe szczyty paradoksów w zakresie informatyzacji, bo będziemy zajmować się dystrybucją bonów na sprzęt komputerowy przy wykorzystaniu rozwiązań bardzo dalekich od tego, co jest możliwe do wykorzystania przez nowoczesną administrację – mówił dyrektor Grzegorz Kubalski.

Zdjęcie: Compare Fibre/Unsplash