Metropolie otwarte dla niepełnosprawnych

Komisja ds. Społecznych Unii Metropolii Polskich omawiała działania, jakie mogą podjąć nasze miasta w celu zwiększenia swojej dostępności dla osób z niepełnosprawnościami. Chodzi nie tylko o usuwanie barier architektonicznych, ale także o zmianę standardów obsługi OzN przez wszystkie realizujące zadania publiczne instytucje.

Punktem wyjścia dla rozważań przyjęty przez Obszar Metropolitalny Gdańsk Gdynia Sopot dokument „Standard minimum na rzecz osób z niepełnosprawnościami (dalej: OzN) i otoczenia”. To pierwsze w skali naszego kraju opracowanie wprowadzające na szeroką skalę (bo jednocześnie aż w 59 gminach OMGGS) systemowe rozwiązania dla OzN oraz ich opiekunów. Przewidziane Standardach działania na rzecz OzN obejmują szkolenia dla przedstawicieli służby zdrowia, nauczycieli i urzędników, działania edukacyjne, zamówienia publiczne z klauzulami społecznymi, bezpłatne punkty porad prawnych, doradztwo zawodowe, metropolitalna baza danych obejmująca np. gabinety lekarskie ze specjalnym wyposażeniem i procedurami - to tylko niektóre z rozwiązań mających ułatwić życie osobom z niepełnosprawnością w metropolii.

Swoboda poruszania się to podstawa

Podjęte przez OMGGS działania nie są oczywiście pierwszymi realizowanymi przez miasta UMP działaniami, które mają na celu ułatwić OzN funkcjonowanie.

Nasze miasta już od lat, sukcesywnie likwidują np. bariery architektoniczne, skutecznie utrudniające poruszanie się osobom z różnymi możliwościami. Swoboda poruszania się jest bowiem podstawową kwestią samodzielnego funkcjonowania osoby z niepełnosprawnością zarówno w sferze prywatnej (dom) jak i sferze publicznej.

Dlatego wszelkie nowe inwestycje budowlane z przeznaczeniem dla użytku publicznego muszą spełniać standardy dostępności dla osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Inwestorzy zobowiązani są do tego przepisami prawa budowlanego. Dla osób poruszających się na wózku lub za pomocą balkonika takim ułatwieniem będą obniżone krawężniki, czy łatwo dostępne przystanki komunikacji miejskiej.

Miastem, które sukcesywnie dba o dostępność przystanków komunikacji publicznej jest Warszawa. Obecnie (stan na czerwiec 2020 r.) na 4213 przystanków komunikacji miejskiej w stolicy 3285 (87%) jest w pełni dostępna dla OzN. 8% przystanków jest dostępnych częściowo (oznacza to, że osoby z niepełnosprawnoościami mogą potrzebować pomocy w skorzystaniu z nich), a jedynie 5% przystanków (czyli 210) jest niedostępna. Liczba przystanków niedostępnych i dostępnych tylko częściowo sukcesywnie się zmniejsza.

Natomiast w Poznaniu, od 1 stycznia br. obowiązują nowe zasady pierwszeństwa w pojazdach komunikacji publicznej, zgodnie z którymi pierwszeństwo wsiadania do autobusu czy tramwaju ma OzN poruszający się na wózku, także przed rodzicami/opiekunami z wózkiem dziecięcym.

Integracja społeczna i zawodowa

Miasta UMP systematycznie wspierają także społeczna i zawodową integrację osób z niepełnosprawnościami finansując inicjatywy z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej. Takie działania realizował m.in. UM w Białymstoku przeznaczając na ten cel kwotę 280 tys. zł. Każdy z oferentów mógł w nim ubiegać się nawet o 25 tys. zł dofinansowania do realizowanego od 15 lipca do 10 grudnia 2020 r. zadania.

– Naszym celem jest aktywizacja zawodowa i społeczna osób z niepełnosprawnościami. Mamy nadzieję, że dzięki projektom organizowanym w ramach konkursu, uda się zwiększyć aktywność niepełnosprawnych i ich otoczenia w różnych dziedzinach życia – mówi Zbigniew Nikitorowicz Zastępca Prezydenta Białegostoku.

Dostępność zaczyna się od projektu

Standard dostępności dla OzN funkcjonuje także w Łodzi. Jest to zbiór wytycznych, wynikających wprost z obowiązujących przepisów prawa, które dotyczą projektowania przestrzeni, ale nie tylko: „W projektowaniu podstawową zasadą powinna stać się pełna dostępność przestrzeni miasta, budynków, pomieszczeń, środków komunikacji miejskiej, wydarzeń, usług w tym także usług cyfrowych – stron www, dokumentów elektronicznych. Podstawowym warunkiem pełnej dostępności jest zapewnienie wszystkim mieszkańcom możliwości funkcjonowania w tej przestrzeni w sposób samodzielny, bez względu na posiadane ograniczenia sprawności, mobilności czy percepcji” – czytamy w dokumencie.

Wymagane przepisami prawa

20 września 2019 r. weszła w życie ustawa z 19 lipca 2019 r. o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Akt ten określa środki służące zapewnieniu dostępności dla osób z niepełnosprawnościami. Jego zasadniczym celem jest poprawa dostępności przestrzeni publicznej dla osób z niepełnosprawnościami, poprzez umożliwienie im udziału w życiu społecznym na zasadzie równości z innymi osobami. Przez dostępność przestrzeni publicznej ustawa rozumie dostępność architektoniczną, cyfrową oraz informacyjno-komunikacyjną. Określa też minimalne wymagania tych trzech podstawowych rodzajów dostępności.