„Metropolie w liczbach” to cykliczny biuletyn statystyczny przygotowany przez Centrum Analiz i Badań Unii Metropolii Polskich. Publikacja dostarcza analiz bieżących zjawisk społeczno-demograficznych w 12 miastach UMP oraz ich obszarach metropolitalnych przez pryzmat oficjalnych statystyk. Jednocześnie podkreśla symbiozę dużych miast i otaczających je gmin, a także – identyfikuje powiązania na poziomie funkcjonalno-terytorialnym.
27 lutego 2023
Ile Polek i Polaków mieszka w największych polskich miastach? Okazuje się, że w połowie 2022 r. w 12 miastach tworzących Unię Metropolii Polskich mieszkało blisko 7 mln osób – to 18% mieszkańców całej Polski. Równocześnie w obszarach metropolitalnych miast UMP mieszkało 15,5 mln osób, co stanowiło aż 41% populacji kraju! To dane wynikające z nowej cyklicznej publikacji Centrum Analiz i Badań Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza – „Metropolie w liczbach”.
To cenne dane, opisujące 12 miast na prawach powiatu i 12 obszarów metropolitalnych, które tworzy łącznie ponad 500 gmin. To 20% z wszystkich polskich gmin, czyli charakterystyka dużej części kraju. Dane przywołane w „Metropolii w liczbach” mogą posłużyć do planowania lokalnych strategii, informowania o sytuacji w regionie, monitorowania poziomu realizacji działań czy procesu metropolizacji skupionej wokół największych miast. Jednocześnie jest jedyną taką analizą obszarów metropolitalnych dostępną w postaci publikacji.
Biuletyn z jednej strony w sposób opisowy przedstawia analizę na wybrany temat związany z funkcjonowaniem miast UMP i ich mieszkańców („Temat pod lupą”). Z drugiej, w cyklu półrocznym, prezentuje najnowsze podstawowe dane demograficzne i społeczno-ekonomiczne zarówno dla miast UMP, jak i ich obszarów metropolitalnych („Statystyka metropolitalna”). Prezentowane dane pozwalają monitorować kierunki podstawowych przemian związanych z mieszkańcami, rynkiem, przedsiębiorczością i mieszkalnictwem.
W pierwszym numerze biuletynu pod lupę wzięto podstawowe wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2021 w 12 miastach: Białymstoku, Bydgoszczy, Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie, Warszawie i Wrocławiu. Opisano główne zmiany, które nastąpiły w największych polskich miastach od poprzedniego spisu w 2011 r., czyli:
- wzrost liczby mieszkańców w dużych miastach,
- postępujące starzenie się społeczeństwa,
- rozwój budownictwa mieszkaniowego.
Dane przedstawione w „Metropoliach w liczbach” pochodzą z Banku Danych Lokalnych GUS. Wykorzystana typologia metropolitalna opiera się na definicji GUS i odnosi się do jednostek statystycznych NUTS 3 (w Polsce są to podregiony). Obszary metropolitalne są definiowane jako samodzielne jednostki NUTS-3 lub ich grupy. Przy łączeniu w podregiony poszczególnych gmin uwzględnia się liczbę ludności, kryteria geograficzne, społeczno-ekonomiczne, historyczne, kulturowe lub uwarunkowania środowiska naturalnego. W przypadku Katowic posłużono się definicją Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, określoną w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 26 czerwca 2017 r.
Dodatkowo, poza obszarami metropolitalnymi opierającymi się na definicji NUTS-3, przygotowano „Statystykę metropolitalną” opierającą się na delimitacjach obszarów tworzonych przez stowarzyszenia i związki metropolitalne. Jako pierwsze powstały dodatki opisujące Metropolię Bydgoszcz oraz Metropolię Gdańsk-Gdynia-Sopot, natomiast kolejne zestawienia są w przygotowaniu.
Pierwszy numer biuletynu "Metropolie w liczbach" w pliku poniżej.