Nowe Muzeum Sztuki w Gdańsku

Po siedmiu latach intensywnych prac, remoncie budynku, kolekcjonowaniu dzieł i przygotowaniu ekspozycji, odbyło się uroczyste otwarcie instytucji. Wzięła w nim udział Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska, Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego oraz Jacek Friedrich, dyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku i Aneta Szyłak, kierowniczka NOMUS-u i kuratorka wystaw. W uroczystości wzięli udział również przedstawiciele rządu, Rady Miasta Gdańska, artyści oraz miłośnicy sztuki.

- Artyści widzą więcej, czują czulej. Często przepowiadają nadchodzące trzęsienia ziemi, rzadziej pogodne wschody słońca. Sztuka współczesna powstaje w kontekście. Czas i materia sztuki wzajemnie oddziałują na siebie- mówiła podczas otwarcia Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. - Dziś mamy dwa powody do radości. Gdańska Kolekcja Sztuki Współczesnej, którą budujemy od 2017 roku, znajduje dom. A Młode Miasto zyskuje nowego gospodarza. Bardzo się cieszę, że NOMUS Nowe Muzeum Sztuki w Gdańsku – obok Europejskiego Centrum Solidarności, Mlecznego Piotra, Ulicy Elektryków, 100czni – będzie wypełniać życiem tę ważną przestrzeń miasta, dawną stocznię, obszar o tak ogromnym potencjale.

- Sześć lat temu z panią Minister Kultury prof. Małgorzatą Milanowską oraz św. pamięci prezydentem Pawłem Adamowiczem podpisaliśmy porozumienie, którego intencją było utworzenie w Gdańsku nowego muzeum sztuki współczesnej. Zakładaliśmy wówczas, że nie będziemy tworzyć nowej instytucja, ale przytulimy do Muzeum Narodowego także sztukę współczesną w nowym wydaniu. I stąd Muzeum Narodowe – instytucja samorządu pomorskiego też przystąpiła do tego porozumienia. Muzeum, które miało powstać w miejscu, gdzie w niedalekiej przeszłości istniała stocznie i gdzie narodziła się Solidarność. To było wyjątkowe miejsce. Już wtedy był zamysł budowy Młodego Miasta. To właśnie sztuka współczesna ma integrować lokalną społeczność, ludzi przybywających tutaj z różnych stron świata i z różnych części Polski, ale także mieszkańców Gdańska. Miałaby integrować właśnie tu na tych terenach. To jest oczywiście karkołomne zadanie, ale wydawało nam się wtedy, że to te tereny powinny być oddane sztuce współczesnej. Sztuce trudnej i budzącej czasami skrajne emocje, sztuce prowokującej, ale też nawołującej do refleksji i zadumy - mówił Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego.

Jacek Friedrich, dyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku odczytał list Piotra Glińskiego, Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.

  - Ta nowa przestrzeń dla sztuki współczesnej otwiera się w miejscu wyjątkowym dla naszego dziedzictwa narodowego – na dawnych terenach stoczniowych. W latach 70 i 80 XX wieku Stocznia Gdańska była miejscem robotniczych i społecznych protestów, a także dramatycznych wydarzeń, które doprowadziły do obalenia reżimu komunistycznego w Polsce, a w konsekwencji także w Europie. Mam nadzieję, że społeczna wrażliwość i zaangażowanie w dążeniu do budowania lepszej przyszłości będą przyświecać wielu projektom realizowanym w historycznych przestrzeniach. Życzę, aby Nomus szybko zyskał rangę ogólnopolską, a z czasem również międzynarodową, nie zapominając jednak o swoim lokalnym wymiarze. W miejscu tak bardzo nasyconym historycznymi i społecznymi znaczeniami zachowanie jego genius loci staje się wartością trudną do przecenienia. Gdańsk, Pomorze potrzebują instytucji, w której problemy otaczającej nas rzeczywistości będą opowiadane językiem sztuki również z perspektywy lokalnej. Instytucji, która będzie opisywać i interpretować historię sztuki współczesnej  w Gdański i na Pomorzu zarówno w kontekście przemian społecznych, jak i tych zachodzących w świecie artystycznym – czytamy w liście Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.  

W ramach głównej wystawy pt. „Kolekcja w działaniu” zaprezentowane zostały dzieła ponad 40 artystów, w dużej mierze pochodzących z Gdańska, które opowiadają o różnych sposobach tytułowego „działania” sztuki – jej związków z życiem społecznym czy politycznym. Większość dzieł pochodzi z Gdańskiej Kolekcji Sztuki Współczesnej, którą tworzy od 2017 roku miasto Gdańsk, we współpracy z Muzeum Narodowym w Gdańsku i która jest sukcesywnie przekazywana pod opiekę muzeum jako depozyt. W jej skład wchodzą przede wszystkim dzieła wybitnych twórców polskich, z dużą reprezentacją artystów i artystek z Trójmiasta.

Nowoczesny obiekt dla współczesnej sztuki

Po kompleksowej modernizacji, budynek NOMUS-a przy ulicy Jaracza jest dziś nowoczesnym obiektem muzealnym z salami ekspozycyjnymi, edukacyjnymi i kinowo-konferencyjną oraz czytelnią i studiami przeznaczonymi na rezydencje artystyczne czy badawcze. Przestrzeń holu została zaprojektowana w taki sposób, aby spełniać różne funkcje społeczne: będzie tam mieściła się kawiarnia, miejsce sąsiedzkich spotkań, kącik zabaw dla dzieci i księgarnia. Budynek, w którym mieście się NOMUS został udostępniony Muzeum Narodowemu w Gdańsku przez miasto. Na modernizację budynku i promocję przedsięwzięcia, do chwili obecnej przeznaczono z budżetu miasta nieco ponad 12 mln zł.

Gdańsk wspiera sztukę w każdym wymiarze

Gdańsk to miejsce na sztukę nowoczesną, jak otwarty dzisiaj NOMUS, jak i na inne dziedziny sztuki, np. na sztukę sakralną. Miasto wsparło remont największej w Europie ceglanej bazyliki, jaką jest Bazylika Mariacka. Finansowanie na ten cel w latach 2017-2020 wyniosło blisko 4,5 mln zł. Gdańsk wspiera także zakupy zbiorów do swoich instytucji kultury. Dzięki wsparciu miejskiego budżetu w 2021 roku do zbiorów oddziałów Muzeum Gdańska trafiła m.in. złota brosza z bursztynem SUCTUS/Ssanie autorstwa niderlandczyka Ruudta Petersa, o wartości 10 104,99 zł czy kolekcja negatywów Kazimierza Lelewicza z lat 1945-1965 przedstawiających zniszczenia i odbudowę Gdańska o wartości 10 603,00 zł. W 2013 roku, dzięki wsparciu Gdańska, za kwotę 112,200 zł zbiory Biblioteki Gdańskie PAN zasiliła XVIII-wieczna Biblia rodziny Gralathów. Otwarcie Galerii Sztuki Nowoczesnej prowadzonej przez Muzeum Narodowe w Gdańsku jest dopełnieniem oferty kulturalnej.

Żródło: UM Gdańsk