Od połowy marca 2022 r. obywatele Ukrainy uciekający przed wojną wywołaną przez Rosję mogli starać się w Polsce o nadanie numeru PESEL. Raport przygotowany przez Centrum Analiz i Badań Unii Metropolii Polskich zawiera wyniki badania przeprowadzonego wśród uchodźców z Ukrainy w miejskich punktach nadawania nr PESEL w 12 miastach UMP pod koniec kwietnia 2022 roku na próbie 3635 osób. W badaniu uchwycono ich charakterystykę, sytuację w Polsce, potrzeby, problemy i plany na przyszłość.
- Uzyskane dane pomogą lepiej przygotować miasta do przyjęcia migrantów, udzielić im adekwatnego wsparcia w ich codziennym życiu w nowych społecznościach lokalnych, a także zapewnić dostęp do oferty miejskich usług publicznych. – tłumaczy dr Marta Pachocka, jedna z autorek raportu. - Tym samym raport z badania „Nowy dom czy chwilowy azyl?” jest kolejną ważną inicjatywą badawczą, szczególnie istotną, ponieważ wykorzystuje jednolitą metodologię i technikę badawczą w oparciu o ten sam kwestionariusz, co daje możliwość porównywania wyników dla wszystkich 12 największych miast Polski.
Wyniki badania pokazują, że w największych polskich miastach o numer PESEL starały się głównie kobiety (91 proc.), osoby, które przybyły do Polski z niepełnoletnim dzieckiem (47 proc.) i osoby z wykształceniem wyższym (45 proc.)
Co pokazuje jeszcze raport? 38 proc. uchodźców z Ukrainy wnioskujących pod koniec kwietnia o nr PESEL po przybyciu do Polski zamieszkało u Polaków (z gospodarzami lub w ich mieszkaniu samodzielnie). 23 proc. zamieszkało u znajomych lub rodziny z Ukrainy wcześniej przebywających w Polsce. To właśnie kwestia znalezienia mieszkania była głównym problemem podczas pobytu w Polsce poruszanym przez badanych – 28 proc. wskazało, że potrzebuje w tym pomocy.
Druga w kolejności była potrzeba pomocy w znalezieniu pracy (27 proc.). 54 proc. uchodźców wnioskujących o nr PESEL pod koniec kwietnia szukało pracy w Polsce – 37 proc. jakiejkolwiek pracy, a 17 proc. pracy zgodnej z wykształceniem i kwalifikacjami.
Raport pokazuje również kwestię korzystania przez uchodźców z opieki nad dziećmi i edukacji. Pod koniec kwietnia spośród Ukraińców starających się o PESEL w największych polskich miastach, do żłobka lub przedszkola w Polsce nie posłało swoich dzieci 67 proc. badanych. Starsze dzieci korzystały głównie z nauki zdalnej w szkołach ukraińskich – 38 proc. uczniów szkół podstawowych i 39 proc. uczniów szkół ponadpodstawowych.
Wyniki tego badania wskazują na wielką niepewność i poczucie tymczasowości wśród Ukraińców. Agresja rosyjska doprowadzała do kryzysu humanitarnego w Ukrainie i przymusowych przemieszczeń. Polska stała się głównym krajem przyjmującym migrantów z Ukrainy. Największe miasta - gdzie głównie skierowali się uchodźcy - musiały w krótkim czasie zapewnić im odpowiednie wsparcie. Uzyskane dane mogą lepiej przygotować miasta do dalszego przyjmowania migrantów i udzielania im adekwatnej pomocy.
Informacje o badaniu:
Badanie zostało przeprowadzone w drugiej połowie kwietnia 2022 r. (21–29.04) przez agencję DANAE sp. z o.o., na zlecenie Centrum Analiz i Badań Unii Metropolii Polskich. Miało ono charakter ilościowy z użyciem ankiety papierowej. W wyznaczonych punktach w 12 miastach UMP ankieterzy rozdawali ankietę w języku ukraińskim do samodzielnego wypełnienia przez respondentów. Następnie wypełnione ankiety zbierano do odpowiednio oznaczonej urny.
Badanymi byli dorośli uchodźcy z Ukrainy, którzy – zgodnie z Ustawą z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U. 2022 poz. 583) – ubiegali się o nadanie nr PESEL i w chwili trwania badania przebywali w/przed miejskimi punktami odpowiedzialnymi za jego nadawanie w 12 miastach UMP (minimum jeden punkt w każdym z miast). Zgromadzono łącznie 3635 ankiet. Dane zostały przeważone w oparciu o strukturę osób, które uzyskały nr PESEL w poszczególnych miastach (liczba, płeć, wiek), co pozwoliło na odnoszenie wyników badania do całej populacji uchodźców ukraińskich, którzy starali się o jego nadanie w badanym okresie.
RAPORT I ZAŁĄCZNIK (UTWÓR) PODLEGAJĄ NINIEJSZEJ LICENCJI PUBLICZNEJ CREATIVE COMMONS - UZNANIE AUTORSTWA 3.0 POLSKA (CC BY 3.0 PL). UTWÓR PODLEGA OCHRONIE PRAWA AUTORSKIEGO LUB INNYCH STOSOWNYCH PRZEPISÓW PRAWA. KORZYSTANIE Z UTWORU W SPOSÓB INNY NIŻ DOZWOLONY NA PODSTAWIE NINIEJSZEJ LICENCJI LUB PRZEPISÓW PRAWA JEST ZABRONIONE. WYKONANIE JAKIEGOKOLWIEK UPRAWNIENIA DO UTWORU OKREŚLONEGO W NINIEJSZEJ LICENCJI OZNACZA PRZYJĘCIE I ZGODĘ NA ZWIĄZANIE POSTANOWIENIAMI NINIEJSZEJ LICENCJI.