Skierowane przez Tadeusza Truskolaskiego, prezesa Zarządu Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza do Mateusza Morawieckiego, prezesa Rady Ministrów pismo ma dwa źródła. Pierwszym z nich jest sytuacja w największych polskich miastach związana z koniecznością zapewnienia opieki i pomocy uchodźcom z Ukrainy.
- Liczba uchodźców w Warszawie jest szacowana na około 300 tys. osób, to aż 15 proc. mieszkańców tego miasta. Podobna sytuacja jest w innych miastach należących do Unii Metropolii Polskich, przykładowo liczba uchodźców w Krakowie szacowana jest na 120 tys. a w Łodzi na 50 tys. Ich godne przyjęcie w znacznym stopniu spoczywa na barkach społeczności lokalnych, w tym administracji samorządowej, która zapewnia im stałą pomoc humanitarną, nadaje numery PESEL czy udziela świadczeń socjalnych – mówi Tadeusz Truskolaski.
Gwałtowny wzrost liczby mieszkańców oznacza także obciążenie dla systemu usług komunalnych, a co za tym idzie gwałtowny wzrost kosztów związany z ich realizacją. Stanowi to dodatkowe obciążenie bieżących budżetów JST, które cały czas mierzą się też m.in. ze skutkami pandemii COVID-19 oraz zmniejszonymi dochodami związanymi z obniżkami PIT w 2019 i 2021 r.
- Dlatego z niedowierzaniem przyjmujemy projekt ustawy z dnia 24.03.2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i niektórych innych ustaw, który został skierowany do konsultacji. O ile obniżenie PIT dla obywateli Polski jest słusznym rozwiązaniem, z którym się zgadzamy, o tyle Rząd po raz kolejny nie uwzględnił rekompensaty ubytków dochodów JST. Przypominamy, że większość usług publicznych realizowana jest przez samorządy. To z naszych budżetów finansowane są m.in. szkoły i przedszkola, ośrodki sportu i kultury, pomoc społeczna. Dzisiaj planujemy ogromne wydatki związane z zapewnieniem infrastruktury miejskiej i usług miejskich dla osób z Ukrainy m.in. na edukację, integrację, opiekę społeczną, gospodarkę odpadami, czy komunikację – wskazuje prezes Zarządu UMP.
W ocenie Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza jedyną możliwą rekompensatą ubytków w dochodach JST jest zwiększenie udziałów jednostek samorządu terytorialnego w podatku PIT z obecnych 48,59 proc. na 57 proc. jako formy rekompensaty planowanych zmian w PIT dla miast na prawach powiatu. W ocenie UMP konieczne jest także zwiększenia udziału JST w PIT o kolejne 5 pkt. proc. Z przeznaczeniem na realizację zwiększonego zakresu zadań w związku ze wzrostem liczby ludności w miastach i gminach wiejskich w związku z napaścią Federacji Rosyjskiej na Ukrainę.