Forum Spółek Samorządowych to unikalne spotkanie poświęcone dyskusji na temat obecnego statusu oraz rozwoju sektora spółek komunalnych. Sektor spółek komunalnych jest zróżnicowany i obejmuje podmioty prowadzące działalność w zakresie podstawowych usług publicznych tj. usługi wodociągowe, energetyka i ciepłownictwo, zarządzanie transportem i drogami, usługi kultury czy też odpady.
Jednocześnie z uwagi na uwarunkowania prawne jak i biznesowe spółki te działają w otoczeniu prawnym czasami konkurując z przedsiębiorstwami prywatnymi o świadczenia usług publicznych, ale także współpracując z sektorem prywatnym.
Spółki komunalne a ograniczenia
Działalność spółek komunalnych z jednej strony jest ograniczona przepisami ustawy o działalności komunalnej, które wpływają na zakres prowadzonej przez nie działalności. Z drugiej strony często działają one w regulowanym rynku, którego elementem jest nadzór organu nadzoru nad kształtowaniem cen, a nawet inwestycji prowadzonych przez te spółki.
Uczestników forum przywitał Jacek Goliszewski - Prezes BCC oraz Pan Tomasz Fijołek - Dyrektor Zarządzający Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza
W przywitaniu podkreślili, jak ważna jest współpraca pomiędzy przedsiębiorcami (w tym z zrzeszonymi w takich organizacjach jak BCC) nawet w sytuacji, w której w pojedynczych sprawach mogą pojawiać się odmienne punktu widzenia.
Zaznaczono również, że samodzielność i zdrowe podstawy finansowe samorządu terytorialnego są niezbędne dla prawidłowego rozwoju przedsiębiorczości.
Specyfika samorządów i spółek komunalnych
W ramach Forum Spółek Samorządowych uczestnicy paneli omówili aktualną sytuację samorządów i rolę spółek komunalnych w dostarczaniu usług publicznych. Poruszono zagadnienia związane z oceną przepisów prawa, które kształtują relacje biznesowe pomiędzy samorządowcami i ich spółkami komunalnymi z przedsiębiorstwami z sektora prywatnego.
Podkreślano, że spółki komunalne z jednej strony prowadzą działalność handlową, a z drugiej jest to działalność w ramach zadań samorządu i musi uwzględniać potrzeby zarządzania publicznego w tym często wolę i potrzeby mieszkańców.
Ta sytuacja powoduje, że zarządzanie tego rodzaju spółkami wiąże się z dużą specyfiką. W trakcie dyskusji rozważano, że obecne regulacje prawne ww. zakresie pozwalają na uwzględnienie tej specyfiki.
Jednocześnie zgodzono się, że działalność spółek komunalnych nie powinna wykraczać poza ustawowe ramy i powinna być efektywna ekonomicznie i społecznie.
Zmiany prawne i biznesowe
Następnie dyskusja skupiła się wokół zmieniającego się otoczenia prawnego i biznesowego jako wyzwanie dla działalności spółek gminnych omówiono m.in. najnowsze zmiany w przepisach prawa handlowego na sposób funkcjonowania spółek komunalnych. Wskazywano, że część tych zmian może powodować trudności w realizacji misji spółek komunalnych, a także wymaga dużej pracy organizacyjnej w celu dostosowania regulacji korporacyjnych do nowych regulacji.
W trakcie dyskusji mówiono o tym, jak zmieniające się otoczenie regulacyjne może wpłynąć na zasady zarządzaniem spółkami komunalnymi. Przykładem w tym zakresie jest działalność odpadowa, ale także - w szczególności - w obszarze wodno-kanalizacyjnym.
Wskazano, m.in. na trudności w ustalaniu taryf za wodę, długi okres procedowania zmiany tych taryf przez organ regulacyjny wpływa na bieżące, ale też strategiczne funkcjonowanie spółek komunalnych z tego obszaru. Brak pokrycia kosztów z działalności osłabia tego rodzaju spółki. W skrajnych przypadkach powoduje to utraty możliwości realnego rozwoju gminnych przedsiębiorstw przez ich zarządy i właścicieli.