Polityka społeczna

Pilne zmiany w systemie pieczy zastępczej są konieczne

Cofnij

Pilne zmiany w systemie pieczy zastępczej są konieczne

4 sierpnia 2025

Bardziej elastyczne zasady zwiększania liczby miejsc w placówkach, lepsze wykorzystanie wsparcia asystentów rodziny i innych form pomocy przed kierowaniem dziecka do pieczy zastępczej czy utworzenie nowego typu rodzin – rodzin opiekuńczych dla dorosłych wychowanków z niepełnosprawnościami. To tylko niektóre z postulatów, które Unia Metropolii Polskich skierowała do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Według UMP liczba dzieci wymagających opieki zastępczej stale rośnie, natomiast zasób rodzin zastępczych i miejsc w placówkach nie jest wystarczający. Z tego względu Komisja postuluje m.in.:

  • uelastycznienie zasad zwiększania liczby miejsc w placówkach poprzez przekazanie decyzji w tej sprawie staroście,
  • zobowiązanie powiatów do szybkiego zabezpieczenia miejsca dla dzieci umieszczonych interwencyjnie w innym powiecie,
  • zmianę zasad finansowania pobytu porzuconych noworodków, tak aby koszty ponosił powiat miejsca zameldowania matki,
  • ograniczenie możliwości przedłużania pobytu dorosłych wychowanków w pieczy bez zgody starosty, przy jednoczesnym rozwoju systemu mieszkań treningowych.

W postulatach wskazano również na konieczność tworzenia nowych miejsc w pieczy instytucjonalnej, gdyż obecne ograniczenia uniemożliwiają realizację postanowień sądów o umieszczeniu dziecka.

Szybsze decyzje sądów i właściwy dobór form opieki

Ważnym elementem postulowanych zmian jest skrócenie postępowań sądowych dotyczących pozbawienia lub przywrócenia władzy rodzicielskiej oraz przysposobienia dzieci. UMP apeluje także o lepsze wykorzystanie wsparcia asystentów rodziny i innych form pomocy przed kierowaniem dziecka do pieczy oraz o szkolenia dla sędziów rodzinnych, aby decyzje były lepiej dostosowane do potrzeb dzieci.

Nowe rozwiązania dla rodzin zastępczych

Propozycje Unii Metropolii Polskich obejmują także:

  • utworzenie nowego typu rodzin – rodzin opiekuńczych dla dorosłych wychowanków z niepełnosprawnościami,
  • doprecyzowanie definicji rodziny spokrewnionej,
  • zwiększenie katalogu świadczeń obligatoryjnych i ich finansowanie z budżetu państwa,
  • zrównanie uprawnień rodzin zastępczych z rodzinami przysposabiającymi w zakresie urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

Usprawnienie działania instytucji

UMP postuluje również m.in. jasne określenie kosztów koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej, ograniczenie nieefektywnych postępowań windykacyjnych oraz umożliwienie organom uzyskiwania informacji od pracodawców na potrzeby postępowań administracyjnych.

– Nasze propozycje mają na celu nie tylko poprawę warunków funkcjonowania pieczy zastępczej, ale przede wszystkim ochronę praw dzieci, które w niej przebywają. Potrzebujemy pilnych zmian, które pozwolą lepiej reagować na kryzysy i wspierać rodziny. – podkreślają przedstawiciele Komisji ds. polityki społecznej i ochrony zdrowia UMP.

Pełna lista postulatów została przekazana do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Znajdują się poniżej.

Do pobrania