Prezydenci z pozytywną oceną za pracę w 2020 r.

Najwcześniej, bo 15 czerwca br. absolutorium i wotum zaufania otrzymał Jacek Jaśkowiak, Prezydent Poznania. Natomiast Prezydent Rzeszowa jeszcze oczekuje na rozliczenie z wykonania budżetu w 2020 r. i ocenę pracy. Sesja absolutoryjna została bowiem zaplanowana dopiero na 6 lipca. Ale w Rzeszowie, w tym roku mamy sytuację szczególną, związaną z rezygnacją Tadeusza Ferenca i przedterminowymi wyborami, które 13 czerwca br. wygrał Konrad Fijołek. (patrz TABELA).

TABELA

*Tadeusz Ferenc ustąpił ze stanowiska prezydenta Miasta Rzeszowa do 10 lutego 2021 r., niemniej jednak to jego praca w 2020 r. powinna podlegać ocenie radnych.

Rok pod znakiem pandemii

Sesja absolutoryjna jest też okazją do przedstawienia przez prezydentów miast (burmistrzów i wójtów gmin) „Raportu o stanie gminy (miasta)”. Organy wykonawcze jednostek samorządu terytorialnego miały obowiązek zaprezentować mieszkańcom i radnym taki dokument po raz pierwszy w 2019 r. „Raport …” jest też przedmiotem debaty, w której uczestniczyć mogą nie tylko radni, ale i mieszkańcy.

W tegorocznych raportach Prezydenci Miast Unii Metropolii Polskich zwracali przede wszystkim uwagę na wpływ, jaki pandemia COVID-19 miała na miasta i mieszkańców. Na nowe problemy i wyzwania, jakie w związku z koronawirusem się pojawiły. Prezydenci mówili też o działaniach podjętych przez władze lokalne aby pomóc najbardziej dotkniętym permanentnym lockdownem przedsiębiorcom.

– Rok 2020 zdecydowanie zdominowała sytuacja związana z pandemią koronawirusa. W nowej rzeczywistości musieli odnaleźć się wszyscy, zarówno mieszkańcy polskich miast, przedsiębiorcy, organizacje pozarządowe i inne podmioty świadczące różnego rodzaju usługi. Miasto z kolei miało do wypełnienia szczególną rolę – z jednej strony zapewniając ciągłość usług publicznych, z drugiej strony troszcząc się o bezpieczeństwo mieszkańców w trudnej sytuacji epidemicznej. Niezależnie od skali trudności, jakie przyniósł 2020 rok, jako miasto wyszliśmy z niego obronną ręką. Było to możliwe dzięki niezwykłemu zaangażowaniu wszystkich, odpowiedzialności i solidarności we wsparciu najbardziej potrzebujących. Dziękuję Radnym Rady Miasta za udzielenie mi absolutorium, przyjęcie raportu o stanie miasta za rok 2020 oraz głosowanie za wotum zaufania. Dziękuję moim najbliższym współpracownikom za miniony rok wspólnej ciężkiej pracy. Kolejne wyzwania przed nami – mówił Krzysztof Żuk, Prezydenta Miasta Lublin.

Podatników PIT przybywa, a wpływy maleją

W swoim wystąpieniu podczas sesji absolutoryjnej także Rafał Trzaskowski, Prezydent m.st. Warszawy skupił się przede wszystkim na wpływie pandemii COVID-19 na miejskie finanse. Prezydent Stolicy wskazał, że na koniec roku 2020 dochody miasta wyniosły 18 mld 557 mln, a wydatki 20 mld 226 mln. - W wyniku epidemicznych ograniczeń zmniejszyły się m.in. wpływy miasta ze sprzedaży biletów Warszawskiego Transportu Publicznego (o 36,4%), opłat parkingowych (39,3%), podatku od czynności cywilnoprawnych (4,6%) oraz udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych PIT (4,8%). Na same działania związane z przeciwdziałaniem i usuwaniem skutków pandemii Warszawa przeznaczyła 144,9 mln zł – mówił Rafał Trzaskowski.

Stolica podjęła liczne działania na rzecz ochrony przedsiębiorców dotkniętych ograniczeniami działalności obniżając m.in. stawki za dzierżawę i wynajem miejskich nieruchomości. To przełożyło się na wpływy w budżecie: dochody z najmu nieruchomości były niższe o blisko 25%, z najmu lokali użytkowych o ponad 25%, a z dzierżawy gruntów o ponad 14% w stosunku do wielkości planowanych przed pandemią.

Prezydent Warszawy zwrócił także uwagę, że 2020 r. był rekordowym, jeżeli chodzi o liczbę osób, które w Stolicy rozliczyły swój PIT. - W 2020 r. w Warszawie podatki za rok 2019 zapłaciło 1 mln 430 tys. osób, tj. o 51 tys. więcej niż w poprzednim okresie rozliczeniowym. To największy roczny przyrost nowych podatników – mówił Rafał Trzaskowski.

Ten wzrost podatników nie przełożył się jednak na wzrost dochodów miasta. - Mimo ich większej liczby, do budżetu miasta wpłynęło mniej pieniędzy. Łącznie było to 6,1 mld zł, czyli o 168 mln zł mniej niż rok wcześniej. Jest to m.in. wynik decyzji rządu, który systematycznie ograniczał wpływy samorządów, w tym Warszawy. Zmiany w podatku dochodowym od osób fizycznych PIT zmniejszyły roczne dochody miasta o 684 mln z – podsumował Rafał Trzaskowski.

Malejące wpływy, rosnące wydatki

Wprowadzone przez rząd zmian w podatku dochodowym od osób fizycznych (obniżka podatku do 17% oraz zwolnienia z PIT osób do 26. roku życia) oraz pandemia COVID-19 odbiła się także negatywnie na finansach Wrocławia. Mówił o tym Prezydent Jacek Sutryk, podczas sesji absolutoryjnej 17 czerwca br.

Przez trwającą epidemię, miasto zakończyło rok z 156-milionowym ubytkiem w planowanych dochodach. To przede wszystkim niższe wpływy ze sprzedaży mienia (o 66 mln zł), sprzedaży biletów MPK (o ponad 60 mln zł), we wpływach z podatku od nieruchomości czy z podatku PIT. Wrocław zakończył rok z wpływami w wysokości 5,18 mld zł i wydatkami rzędu 5,43 mld zł.  Zanotowano także nadwyżkę operacyjną (dodatnia różnica między dochodami bieżącymi, a wydatkami bieżącymi) w wysokości 133 mln zł.

– W czasie epidemii pojawiły się również nieoczekiwane wydatki o łącznej wysokości 100 milionów złotych. To pomoc dla szpitali na zakup sprzętu czy karetek, wsparcie miejskich służb czy prowadzenie szkół w rygorach sanitarnych – mówił Jacek Sutryk. – Wprowadziliśmy również jeden z pierwszych programów pomocowych dla lokalnych przedsiębiorców, zwalniając ich z czynszu i podatku od nieruchomości. To łączna pomoc wysokości ponad 20 milionów złotych. Tę pomoc kontynuujemy również w bieżącym roku.

Oprócz pandemii, miasto zanotowało straty w dochodach z PIT w efekcie obniżenia podatku do 17% oraz zwolnienia z PIT osób do 26. roku życia. To ok. 150 mln zł ubytku w miejskich dochodach.

Szczecin z rekordowymi wydatkami majątkowymi

Absolutorium i wotum zaufania otrzymał Piotr Krzystek, Prezydent Szczecina. 29 czerwca, prezentując mieszkańcom i radnym Raport o stanie miasta, podkreślał, że mimo pandemii udało się zrealizować inwestycje na rekordowym poziomie.

- Budżet w 2020 roku był absolutnie rekordowym w historii Szczecina zarówno po stronie dochodów, jak i wydatków - podkreślał Piotr Krzystek.

Dochody budżetu Miasta w 2020 roku wyniosły 3 063,9 mln zł i w porównaniu do roku poprzedniego wzrosły o 425,0 mln zł, co dało realizację planu na poziomie powyżej 105%. Dochody bieżące stanowiły 86,5% w dochodach ogółem, a dochody majątkowe 13,5%. Z kolei wydatki budżetu miasta w 2020 roku wyniosły 3 333,6 mln zł (realizacja planu w 91,5%) i w porównaniu do roku poprzedniego wzrosły o 412,4 mln zł.

- Biorąc pod uwagę pandemię, wynik jest bardzo dobry. Udało nam się szybko podjąć działania związane z restrukturyzacją naszych finansów. Gdy tylko pojawiły się pierwsze symptomy zamykania gospodarki, dobrze na nie reagowaliśmy – dodawał Prezydent Krzystek.

Komunikacja miejska największą ofiarą pandemii

Koronawirus odbił się także na realizacji budżetu Miasta Krakowa. O ile w latach poprzednich wykonanie dochodów realizowano na poziomie 99% planu, o tyle w 2020 r. plan ten udało się zrealizować w 96,4%.

- Spowolnienie gospodarcze będące efektem wprowadzonych restrykcji epidemicznych odbiło się negatywnie na dochodach miasta, obniżając m.in. wpływy z PIT i CIT, stanowiące niemal jedną trzecią wszystkich pozyskiwanych przez miasto środków – mówił Prezydent Krakowa Jacek Majchrowski.

Największe tąpnięcie w realizacji tej kategorii dochodów nastąpiło w kwietniu 2020 r., w następnych miesiącach sytuacja zaczęła się powoli stabilizować, a dysproporcje między wysokością wpływów z PIT i CIT w stosunku do roku poprzedniego były coraz mniejsze. Ostatecznie kwota niewykonania planu z podatku PIT wyniosła 52,6 mln zł. Udział w podatku CIT był również niższy – w tym przypadku ubytek wyniósł 20,1 mln zł, ale na koniec roku nie było to widoczne, ponieważ już wcześniej plan dochodów z tego tytułu został obniżony.

- Pandemia dała się we znaki także, jeśli chodzi o wykonanie dochodów własnych miasta – czyli tych, na których pozyskiwanie samorząd ma większy lub mniejszy, ale bezpośredni wpływ, a które w przypadku Krakowa stanowią około 30 proc. wszystkich dochodów – wskazywał Prezydent Krakowa.

Niższe wykonanie tej kategorii dochodów wynikało w dużej mierze z wdrożonego już w kwietniu 2020 r. programu pomocowego dla przedsiębiorców („Pauza”), w ramach którego firmy dotknięte skutkami pandemii mogły skorzystać z szeregu ulg, m.in. w zapłacie podatków i opłat lokalnych (podatku od nieruchomości, podatku od środków transportowych), a także czynszów za najem lub dzierżawę nieruchomości należących do miasta. Same ulgi w podatku od nieruchomości, w postaci odroczenia terminu płatności lub rozłożenia płatności na raty, uszczupliły budżet miasta o prawie 11,5 mln zł. Mniejsze o 21,3 mln zł okazały się wpływy z tytułu najmu i dzierżawy majątku.

- Największy jednak spadek dochodów odnotowano we wpływach ze sprzedaży biletów komunikacji miejskiej – okazały się one o 113 mln zł mniejsze w stosunku do pierwotnego planu. Przyczynami były oczywiście wprowadzone ograniczenia w przemieszczaniu się i znaczny spadek liczby pasażerów transportu publicznego – mówił Jacek Majchrowski.

200 mln mniej nadwyżki operacyjnej

- Biorąc pod uwagę ekstraordynaryjne okoliczności w jakich się znaleźliśmy sytuacja finansowa miasta jest dobra, wskaźniki są na stabilnym poziomie i z nadzieją patrzymy w przyszłość - mówiła podczas sesji absolutoryjnej Hanna Zdanowska, Prezydent Łodzi. - Nadal jesteśmy liderem rewitalizacji w Polsce, inwestujemy w transport, rozwój ekologicznej komunikacji, w zielone projekty, które poprawiają jakość i komfort życia w Łodzi - dodała.

W 2020 r. dochody Łodzi wyniosły 4 mld 925 mln zł i zostały wykonane w ponad 96 proc. Są wyższe od dochodów za 2019 r. o blisko 10 proc, czyli ponad 400 mln zł. i jednocześnie najwyższe w historii miasta. Natomiast wydatki wyniosły 5 mld 150 mln zł. i zostały wykonane na poziomie 92,6 proc. Deficyt budżetowy za 2020 r. wyniósł 225,1 mln zł i był niższy o 47 proc. niż pierwotnie zakładano.

- Nadwyżka operacyjna wyniosła tylko 139,2 mln zł, mimo, iż planowano ją na poziomie 320 mln zł. To najniższy wynik od 2012 r., a poziom nadwyżki jest o tyle istotny, że ma kluczowy wpływ na kredytowanie – mówiła Hanna Zdanowska, dodając, że miastu udało się jednak utrzymać stabilny rating BBB+.