29 listopada 2024
W piątek w Pałacu Potockich w Krakowie po obradach Unii Metropolii Polskich odbyła się konferencja prezydentów największych polskich miast. Tematem były wyzwania stojące przed samorządami, w tym proponowane zmiany w unijnej polityce spójności i prace nad ustawą metropolitalną. Samorządowcy jednogłośnie wyrazili niepokój wobec centralizacji funduszy unijnych, co ich zdaniem może zniweczyć wieloletnie starania na rzecz rozwoju regionów.
„Dlaczego unijne środki tak mocno wpłynęły na rozwój Polski – polskich wsi, miasteczek, miast, regionów? Bo duży wpływ na sposób ich wykorzystania miały samorządy” – powiedział prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski. Podkreślił, że kluczową rolę w sukcesie polityki spójności odgrywa możliwość podejmowania decyzji na szczeblu lokalnym.
Trzaskowski również podkreślił: „Dlatego jako Unia Metropolii Polskich sprzeciwiamy się pomysłom centralizacji decyzji o wydawaniu funduszy. Te decyzje powinny być podejmowane jak najbliżej ludzi. Jestem przekonany, że będziemy w tym skuteczni. Tak jak skutecznie broniliśmy samorządności przed rządem PiS. Tak jak skutecznie, we współpracy z rządem demokratycznej koalicji, wywalczyliśmy nowy system finansowania samorządów”. Jego słowa wskazują na konsekwencję samorządowców w walce o zachowanie decyzyjności na poziomie lokalnym.
Subsydiarność i spójność to podstawa
Tadeusz Truskolaski, prezydent Białegostoku i prezes Unii Metropolii Polskich, zaznaczył: „Powinny wybrzmieć dwa słowa: subsydiarność i spójność. To one pozwalają skutecznie odpowiadać na potrzeby lokalnych społeczności”.
„Polska musi walczyć o swoją konkurencyjność, a ta konkurencyjność to także wzmacnianie obszarów metropolitalnych. Jeżeli chcemy być jako Polska atrakcyjni dla inwestorów i mieszkańców, musimy wspierać takie miasta jak Kraków, Wrocław , Poznań, Łódź czy Gdańsk ” – podkreśliła Prezydent Gdańska, Aleksandra Dulkiewicz
Jej wypowiedź wpisuje się w przyjęte podczas obrad Rady Unii Metropolii Polskich stanowisko, które jasno określa potrzebę ustawowego wsparcia dla współpracy w miejskich obszarach funkcjonalnych. Rozwiązania legislacyjne powinny określać zasady powoływania związków metropolitalnych i wyposażać je w odpowiednie środki finansowe. Powinny także uwzględniać doświadczenia współpracy między jednostkami samorządu terytorialnego oraz ich rolę w realizacji wspólnych polityk publicznych.
Kraków gotowy na zmiany
Prezydent Krakowa Aleksander Miszalski wskazał na problematyczną sytuację monocentrycznych metropolii, które – w przeciwieństwie do policentrycznych, takich jak Górny Śląsk – nie mają odpowiednich ram ustawowych. „Nie można zapominać o monocentrycznych metropoliach, które również potrzebują ram ustawowych do zarządzania rozwojem” – zaznaczył. Wskazał także na konkretne wyzwania, takie jak suburbanizacja, polityka transportowa czy przestrzenna, które wymagają skutecznej koordynacji.
„Zwracamy się z apelem do rządu, by stworzyć ramy ustawowe dla metropolii monocentrycznych. Kraków jest już gotowy – mamy napisaną ustawę” – dodał Miszalski, podkreślając, że miasto jest przygotowane do współpracy z rządem w tej sprawie.
Rafał Szczepkowski