Aktualności

Standardy, podwyżki i finansowanie edukacji uczniów z Ukrainy

Cofnij

28 lipca 2022

Samorządy będą miały dwa lata szkolne na zatrudnienie w placówkach oświatowych specjalistów (pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, psychologów, terapeutów pedagogicznych). - Organom prowadzącym należy zagwarantować odpowiedni czas na wdrożenie obowiązujących od 1 września 2022 r. standardów w tym zakresie – przyznała Marzena Machałek, wiceminister edukacji na posiedzeniu Zespołu ds. edukacji, kultury i sportu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

W trakcie spotkania strona rządowa i samorządowa dyskutowała na temat dalszego finansowania edukacji dzieci i młodzieży – uchodźców wojennych z Ukrainy oraz tematy związane z podwyżkami wynagrodzeń dla nauczycieli.

Okres przejściowy na dojście do standardów

1 września 2022 r. rozpocznie się wdrażanie pierwszego etapu standaryzacji zatrudniania specjalistów w przedszkolach i szkołach. Chodzi o zatrudnianie szkolnych psychologów, pedagogów, logopedów, terapeutów pedagogicznych i pedagogów specjalnych. Standardy określają minimalny wymiar zatrudniania nauczycieli specjalistów w przedszkolach i szkołach. Wprowadzają je przepisy ustawy z dnia 12 maja 2022 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw.

- Wiele samorządów sygnalizuje, że ze spełnieniem tych standardów dotyczących liczby zatrudnionych w szkołach nauczycieli – specjalistów mogą być problemy – wskazywała Anna Grygierek, współprzewodnicząca Zespołu ds. edukacji, kultury i sportu, burmistrz Strumienia. – Dlatego chciałam zapytać, czy resort planuje wprowadzenie jakichś rozwiązań, które pozwoliłyby samorządom na stopniowe ich wypełnienie?

W imieniu MEiN odpowiedzi udzieliła wiceminister Marzena Machałek, która po pierwsze wskazała, że standaryzacja zatrudnienia jest bezprecedensową niezwykle potrzebną zmianą, a jej sztywne wdrażanie mogłoby przynieść więcej szkody niż korzyści. – Wsłuchujemy się w głosy, które w tej sprawie docierają również do ministerstwa, a które płyną nie tylko z samorządów – mówiła Wiceminister Machałek. – Dyskutowaliśmy nad tym problemem z dyrektorem Jakubczukiem [Jerzy Jakubczuk, dyrektor Departamentu Współpracy z Samorządem Terytorialnym] i doszliśmy do wniosku, że należy wprowadzić dwuletni okres przejściowy, który pozwoli na dojście do określonych w ustawie procentowych poziomów standardów zatrudnienia specjalistów. Myślę, że taka zmiana zostanie wprowadzona do ustawy o systemie oświaty przy jej najbliższej nowelizacji – poinformowała wiceminister precyzując, że dwuletni okres dostosowawczy będzie się pokrywał z latami szkolnymi.

- To bardzo dobra informacja – podsumowała Ewa Dumkiewicz-Sprawka, dyrektor Departamentu Oświaty i Wychowania UM Lublin. – Ważne jest, aby ta informacja dotarła również do kuratoriów oświaty, które zatwierdzają arkusze organizacyjne szkół, dlatego gorąca prośba do ministerstwa o przesłanie kuratorom stosownej informacji na ten temat.

W sprawie nauczycielskich wynagrodzeń

Resort edukacji proceduje obecnie aż pięć projektów rozporządzeń, które w większym lub mniejszym stopniu wiążą się z kwestią wynagrodzeń i podwyżek wynagrodzeń dla nauczycieli. Zespół ds. edukacji na posiedzeniu 13 lipca zajmował się trzema z nich, ale bez wydawania opinii, a to dlatego, że nie został zakończony proces legislacyjny ustawy o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw.  

Zgodnie z ustaleniami KWRiST następujące projekty zostaną zaopiniowane przez Zespół edukacji, kultury i sportu najprawdopodobniej na posiedzeniu  8 sierpnia br.:

  • zmieniający rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy;
  • zmieniający rozporządzenie w sprawie dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw dla nauczycieli zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez organy administracji rządowej;
  • zmieniający rozporządzenie w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2022;
  • w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli;
  • w sprawie oceny pracy nauczycieli.

W trakcie spotkania 13 lipca br. MEiN odniósł się natomiast do uwag zgłoszonych przez poszczególne organizacje tworzące stronę samorządową KWRiST, m.in. przez Unię Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza.

- Jeżeli chodzi o uwagę, że zmiany zasad wynagradzania nauczycieli powodują ich zbytnie spłaszczenie, to celem resortu było podniesienie atrakcyjności finansowej zawodu nauczyciel dla osób rozpoczynających karierę, dlatego zdecydowaliśmy się podnieść wynagrodzenia stażysty o około 20%, a nauczycieli kontraktowych o ok. 8% - wyjaśniał Jerzy Jakubczuk.  Tym zmianom towarzyszą zmiany w awansie zawodowym nauczycieli m.in. skrócenie okresu na uzyskanie stopnia zawodowego nauczyciela mianowanego. – Warto w tym miejscu zaznaczyć, że większość dodatków do nauczycielskich wynagrodzeń jest dostępna dopiero dla zatrudnionych w stopniu nauczyciela mianowanego właśnie lub wyższym – wskazywał dyrektor Jakubczuk dodając, że ponieważ nowelizacja Karty nauczyciela nie podwyższa wynagrodzeń średnich nauczycieli mianowanych i dyplomowanych, to brak jest formalnych podstaw do zmiany wysokości wynagrodzeń zasadniczych dla tych stopni awansu zawodowego w przepisach wykonawczych. – I to jest właśnie przyczyna, dla której dochodzi do spłaszczenia nauczycielskich wynagrodzeń – tłumaczył dyrektor Jakubczuk.

Konieczne zmiany regulaminów wynagradzania

Strona samorządowa KWRiST zwróciła także uwagę, że zmiana zasad wynagradzania nauczycieli to nie tylko zmiana przepisów na poziomie ustaw i rozporządzeń, ale także regulaminów wynagradzania uchwalanych przez organy stanowiące JST. – Po podpisaniu i wejściu w życie znowelizowanych w tym zakresie przepisów Karty nauczyciela i rozporządzeń samorządy muszą znowelizować regulaminy wynagradzania nauczycieli i dopiero wówczas wprowadzać podwyżki, czy tak? – dopytywała Ewa Dumkiewicz – Sprawka. – Samorządy są oczywiście w stanie podjąć się pilnej nowelizacji tych regulaminów, ale ze względów czasowych i konieczności publikacji takich uchwał jest mało prawdopodobne, że zdążą przed 1 września br.

- Podwyżki muszą być wprowadzone od razu, to znaczy nauczyciele muszą dostać wynagrodzenia takie, jakie obowiązują od 1 września dla poszczególnych stopni awansu zawodowego. Natomiast regulaminy wynagradzania nauczycieli powinny zostać zmienione, chociażby dlatego, że zmienia się nazwa jednej z funkcji [opiekun stażysty = mentor]. Być może niektóre samorządy mają uzależnione wysokości dodatków od stopni awansu, więc również i w tym zakresie regulaminy powinny być dostosowane. Oczywiście regulaminy wynagradzania mogą być zmienione i po 1 września br. ale wiąże się to z koniecznością wypłaty wyrównania – tłumaczyła Ewa Staniszewska, zastępca dyrektora Departamentu Współpracy z Samorządem Terytorialnym MEiN.  Podobna sytuacja miała miejsce w roku 2019, kiedy został wprowadzony dodatek dla nauczycieli przedszkoli. Wówczas MEiN przekazał JST stanowisko (oparte na przepisach ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych), z którego wynikało, że uchwały zmieniające regulaminy wynagradzania nauczycieli będą mogły zostać przyjęte z mocą wsteczną.

Stosowne wyjaśnienia resort edukacji prześle samorządom również i w 2022 r.

Wątpliwości dotyczące podziału subwencji

W trakcie dyskusji nad projektem rozporządzenia dotyczącego podziału subwencji oświatowej na 2022 r. Katarzyna Zychowicz, dyrektor Zespołu Ekonomiczno - Administracyjnego Oświaty Samorządowej Gminy i Miasta Koziegłowy zwróciła uwagę na problem spadającej kwoty subwencji oświatowej na ucznia przeliczeniowego. – chciałam przypomnieć, że w czerwcowym rozporządzeniu, które opiniowaliśmy był w ocenie skutków regulacji zapis, że na jednego ucznia przeliczeniowego możemy się spodziewać kwoty 231 zł. Ostatecznie była to kwota 186 zł, czyli 44 zł in minus. To bardzo duża zmiana dla samorządów, które niespecjalnie mają z czego do oświaty dokładać – mówiła dyrektor Zychowicz.  – Obawiamy się, że kwota subwencji, o której rozmawiamy dzisiaj będzie również niedoszacowana i można przewidywać, że jeszcze się zmniejszy, chociażby dlatego, że mamy więcej uczniów w szkołach. Wydaje się więc, że zarezerwowana przez MEiN kwota 251 mln zł po podziale na dodatkowych uczniów których mamy w systemie (chociażby z Ukrainy) musi być niższa niż to MEiN przewiduje.

Uczniów z Ukrainy nie finansuje subwencja

Do tego pytania ustosunkował się Dariusz Piontkowski, wiceminister edukacji, który wskazał, że po pierwsze uczniowie z Ukrainy nie są finansowani ze środków subwencji oświatowej. – Uczniowie z Ukrainy są finansowani ze środków Funduszu Pomocowego – poinformował wiceminister Piontkowski. – Po drugie ustalając subwencję oświatową na 4 miesiące roku 2022 musieliśmy się oprzeć o dane historyczne. Chyba, że państwo uznają, że jest jakiś sposób, abyśmy subwencję naliczyli dopiero w połowie października albo w racie listopadowej. Wówczas może byłaby szansa, aby wziąć dane z 30 września. Ale to by oznaczało, że kwota subwencji wynikająca z podziału tych 251 mln zł pojawiłaby się w samorządowych budżetach dopiero pod koniec października, albo w listopadzie – wyjaśniał wiceminister MEiN.

Informację tę uzupełnił dyrektor Jerzy Jakubczuk wskazując, że dane użyte na potrzeby rozporządzenia są danymi pewnymi, zweryfikowanymi przez samorządy. – Wyliczenie subwencji na podstawie danych z czerwca czy września br. oznaczałoby oparcie się o dane niezweryfikowane, niepewne, które mogą zawierać błędy – tłumaczył.

Posiedzenie Zespołu ds. edukacji, kultury i sportu KWRiST odbyło się 13 lipca 2022 r.

Foto: Dawid Małecki/Unsplash

Michał Cyrankiewicz-Gortyński

Redaktor
X
Używamy ciastka

Na tej stronie internetowej używamy plików cookie. Niektóre z nich są wymagane do działania strony, inne są użyteczne, aby zapewnić Ci najlepsze wrażenia z korzystania z sieci..