Stanowisko dot. racjonalizacji finansowania przez samorządy wydatków na świadczenia pomocy społecznej

Komisja przedstawia gotowe rozwiązania, które mogą do tego doprowadzić. W stanowisku z 3 grudnia br. Komisja UMP prezentuje cztery postulaty:

1. Przeciwdziałanie wyzbywaniu się majątku przez osoby kierowane do dps w celu uniknięcia ponoszenia opłat za dps.

- Wyzbywanie się majątku nie powinno być sposobem na uniknięcie opłat za dps. Dotyczyć to powinno zarówno osób, które chcą być skierowane do dps, jak i osób przysporzonych, które powinny być włączone do kręgu osób zobowiązanych do wnoszenia opłat za pobyt w dps, jeśli do wyzbycia się majątku dojdzie. Rodzina mieszkańca dps, której dochód jest niższy niż 300% kryterium dochodowego i która zawrze umowę dożywocia lub otrzyma nieruchomość, powinna być zobligowana do wnoszenia opłaty za pobyt tej osoby w dps. Jednocześnie do rozważenia pozostaje, w jakiej wysokości domagać się opłaty od wskazanych osób, w szczególności czy jej wysokość powinna zależeć od wartości otrzymanego majątku, a jeśli tak, to w oparciu o jakie kryteria ustalać jego wartość.  – czytamy w stanowisku Komisji UMP ds. Społecznych.

2. Aktualizowanie informacji o sytuacji dochodowej członków rodziny mieszkańca dps.

- Osoby zobowiązane często nie wyrażają zgody na przeprowadzenie wywiadów środowiskowych, a pracownik socjalny nie posiada wystarczających narzędzi, aby wyegzekwować zgodę, zwłaszcza w takich przypadkach, w których ma wiedzę, iż osoba zobowiązana posiada wystarczające środki, aby udzielić wsparcia. Uzasadnione jest też przeprowadzanie aktualizacji nie tylko u mieszkańców dps, ale także u osób zobowiązanych i potencjalnie zobowiązanych do wnoszenia opłat za pobyt członka rodziny w dps. Jednak art. 107 ust. 4 u.p.s ich nie wymienia. W naszej ocenie celowe jest określenie wprost, że aktualizację wywiadu sporządza się także u osób zobowiązanych i potencjalnie zobowiązanych do wnoszenia opłat. Ułatwi to proces aktualizacji i ustalania opłaty. Jakkolwiek świadczeniobiorcy i zobowiązani do wnoszenia opłat są zobowiązani do informowania o zmianie swojej sytuacji dochodowej, to w praktyce czynią to wyłącznie wtedy, gdy ich sytuacja się pogorszy. – wynika ze stanowiska z 3 grudnia.

3.Brak możliwości umarzania należności, których kwota jest niższa niż koszty jej dochodzenia.

Dochodzenie zwrotu tak niskich kwot jak np. 5 czy 10 zł z tytułu nieuiszczonych opłat jest niecelowe. Jednocześnie brak jest przepisów, które umożliwiałyby wyksięgowanie tego rodzaju należności lub ich umorzenie. - Postulujemy wprowadzenie w ustawie o pomocy społecznej regulacji umożliwiających umarzanie kwot należności, co do których zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że nie zostaną zwrócone przez osoby zobowiązane, a których wysokość jest niższa od kosztów ich dochodzenia. – wyjaśnia mec. Dorota Bąbiak-Kowalska, Dyrektor Zarządzająca w Biurze UMP.

4. Możliwość żądania przez pracownika socjalnego informacji o spadku od notariusza.

Pracownicy socjalni, ustalając sytuację dochodową osoby ubiegającej się o pomoc społeczną, jak i jej rodziny, korzystają z ułatwień w pozyskiwaniu informacji od różnych podmiotów, w tym sądów. Nie ma jednak wśród nich notariuszy. Tymczasem z ocenie przedstawicieli miast zrzeszonych w UMP, takie rozwiązanie ułatwiłoby organom realizację obowiązku z art. 96 ustawy o pomocy społecznej - obowiązek zwrotu wydatków poniesionych na świadczenia z pomocy społecznej, który spoczywa m.in. na spadkobiercy osoby, która korzystała ze świadczeń z pomocy społecznej - z masy spadkowej. 

Swoimi pomysłami Komisja UMP ds. Społecznych dzieli się z Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Zespołem Zdrowia i Polityki Społecznej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.