Stanowisko ogólnopolskich organizacji JST w sprawie finansowania oświaty

Drenowanie budżetów gmin i powiatów poprzez nakładanie nowych obowiązków bez zapewnienia odpowiednich kwot na ich finansowanie nieuchronnie prowadzi do ekonomicznego demontażu oświaty i samorządu w Polsce.

17 czerwca br. Unia Metropolii Polskich, Unia Miasteczek Polskich, Związek Gmin Wiejskich RP, Związek Miast Polskich oraz Związek Powiatów Polskich podjęły wspólne stanowisko w sprawie finansowania oświaty w Polsce.

- W ciągu ostatnich lat dramatycznie pogłębiła się luka pomiędzy kwotą subwencji oświatowej a wydatkami bieżącymi jednostek samorządu terytorialnego w obszarze oświaty. Jest to efekt między innymi braku wystarczających środków na przeprowadzenie reformy systemu oświaty, finansowania przez samorządy w ramach środków własnych podwyżek ustawowych oraz niedoszacowania kwot subwencji oświatowej, szczególnie w latach 2017 – 2020 – czytamy w stanowisku.

Samorządy od wielu lat borykają się z problemem niewystarczającego finansowania zadań oświatowych z budżetu państwa. Subwencja oświatowa nie pokrywa minimalnych kosztów funkcjonowania szkół, a w niektórych samorządach nie wystarcza nawet na wynagrodzenia i pochodne dla pracowników sektora oświaty. Również w odniesieniu do obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego wsparcie z budżetu państwa jest symboliczne w stosunku do ponoszonych kosztów.

Dlatego ogólnopolskie organizacje samorządowe żądają niezwłocznego zwiększenia subwencji oświatowej dla samorządów w wysokości umożliwiającej pełne pokrycie kosztów realizacji zadań gmin, powiatów i województw, w tym wynikających z wprowadzanych przez Rząd podwyżek płac nauczycieli. - Aby zapewnić rzetelne monitorowanie skutków kolejnych podwyżek płac nauczycielskich nieodzowne jest pilne wprowadzenie w klasyfikacji budżetowej nowego paragrafu – „wynagrodzenia nauczycieli”. Uwidoczni on ex post faktyczne skutki kolejnych decyzji podejmowanych odgórnie, bez naszego udziału – czytamy w stanowisku.

Ogólnopolskie organizacje samorządowe oczekują również od od Rządu podjęcia pilnych decyzji w sprawie organizacji pracy szkół i przedszkoli w kolejnym roku szkolnym, uwzględniających doświadczenia z funkcjonowania systemu edukacji w stanie epidemii w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2. - Nie można odkładać w czasie rozstrzygnięć dotyczących tej kwestii, zarówno w przypadku kontynuacji zdalnego nauczania, jak i powrotu do normalnego trybu pracy placówek oświatowych. W obu wariantach konieczne będzie zaangażowanie dodatkowych środków finansowych oraz przeprowadzenie trwających wiele miesięcy przygotowań, które pozwolą na zagwarantowanie odpowiedniego poziomu nauczania i wychowania dzieci i młodzieży - czytamy w stanowisku.

W ocenie samorządów nieprzejrzyste są także przepisy i zalecenia dotyczące działania systemu oświaty w stanie epidemii. Przerzucają one na organy JST i dyrektorów szkół niedookreślone obowiązki, obniżają poziom bezpieczeństwa dzieci i młodzieży, narażają samorządy na daleko idące konsekwencje finansowe.

stanowisko ogólnopolskich organizacji samorządowych w sprawie finansowania oświaty