Aktualności

Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich

Cofnij

23 kwietnia 2022

Od 1995 r. w ponad 100 krajach na całym świecie obchodzone jest święto książek i literatury - Międzynarodowy Dzień Książki i Praw Autorskich. Został on ustanowiony przez organizację ONZ UNESCO w celu promocji literatury, popularyzacji czytelnictwa i zwiększania świadomości o prawach związanych z tzw. własnością intelektualną autorów.

Czytanie książek jest niezbywalnym fundamentem poprawnego funkcjonowania każdego z nas w społeczeństwie. Poziom edukacji, siła kapitału społecznego, przedsiębiorczość, wreszcie równość obywateli i przyszłość demokracji – to wszystko wynika ze skali upowszechnienia czytania w danej społeczności.

Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich obchodzony jest obecnie w ponad 100 krajach na całym świecie, także w Polsce. W obchody angażują się także samorządy. A dwa polskie miasta – należące do Unii Metropolii Polskich (Kraków i Wrocław) zostały przez UNESCO uhonorowane tytułem Światowej Stolicy Książki. Jest on nadawany miastom, które w ocenie UNESCO wyróżnia się najlepiej przygotowanym programem promującym czytelnictwo i literaturę.

- W przyszłym roku minie dziesięć lat odkąd Kraków otrzymał tytuł Miasta Literatury UNESCO, ale dla nas Światowy Dzień Książki trwa cały rok – mówi Magdalena Doksa-Tverberg, dyrektorka Krakowskiego Biura Festiwalowego, które wspólnie z Miastem Kraków organizuje obchody Światowego Dnia Książki. - Programy wsparcia księgarń, twórców i wydawców, promocja czytelnictwa, festiwale literackie, rozwijanie współpracy wydawców z sektorem filmowym – to tylko wycinek z naszej codziennej pracy. Zapraszamy do wspólnego świętowania! – dodaje. W programie tegorocznych obchodów znalazła się m.in. akcja Kraków jak się pisze!, która ma na celu m.in. promowanie literackiego dziedzictwa Krakowa. W ramach tej akcji (organizowanej jako część pomocowo-ochronnego programu Księgarnie Odporne), już od 22 kwietnia na półki w niezależnych krakowskich księgarniach kameralnych trafią kolejne pozycje krakowskich autorów i autorek oraz wyjątkowe literackie opowieści z Krakowem w roli głównej. Z pełnym programem krakowskich obchodów Dnia Książki można zapoznać się tutaj.

Z kolei wrocławskie obchody Światowego Dnia Książki i Praw Autorskich (organizowane przez Wrocławski Dom Literatury) rozpoczęły się już dwa dni temu (21 kwietnia) charytatywnym koncertem muzyki filmowej pt. „Muzyka z ekranu dla Ukrainy”. Cały dochód zostanie przekazany Fundacji Ukraina, wspierającej ofiary wojny zarówno w Ukrainie, jak i poza jej granicami. Również w ramach przewidzianego na sobotę (23 kwietnia) Bookowiska, czyli otwartego kiermaszu książek, prowadzona będzie sprzedaż książek (specjalnie na ten cel zebranych) z których cały dochód trafi do puszek Fundacji Ukraina. Jakie jeszcze książkowe atrakcje czekają na czytelników we Wrocławiu można sprawdzić tutaj.

Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich jest organizowanym od 27 lat , ale jego historia jest dużo starsza. Już bowiem od 1930 r. Dzień Książki jest świętem w Hiszpanii, a jego data nawiązuje do dnia śmierci trzech wybitnych postaci: Miguela de Cervantes'a; Williama Szekspira oraz peruwianskiego historyka Inca Garcilaso de la Vega. Data ta kojarzona jest również z hucznie obchodzonym w Katalonii świętem patrona – Świętego Jerzego. Zgodnie z długą tradycją święta, 23 kwietnia mężczyźni obdarowują kobiety czerwonymi różami, symbolizującymi krew zabitego przez św. Jerzego smoka. By się uprzejmie odwzajemnić, kobiety ofiarowują mężczyznom podarunki z książek. I ten właśnie gest – ofiarowywania książkowych prezentów – każdego roku kultywuje Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach. Nie inaczej było i w tym roku. W piątek, na Placu Kwiatowym w Rynku w Katowicach każdy, kto publicznie odczytał (do mikrofonu) fragment wybranej książki otrzymywał jej egzemplarz.

Najświeższe badania Biblioteki Narodowej pokazują, że odsetek czytających Polek i Polaków po kilku latach ciut wyższych wyników znowu spadł. W 2022 roku przynajmniej jedną książkę przeczytało tylko 38% społeczeństwa, co jest wynikiem bardzo słabym, w porównaniu choćby do Szwedów, gdzie czyta ponad 80% społeczeństwa. W tym roku w obchody Światowego Dnia Książki i Praw Autorskich, w szczególny sposób, postanowiła włączyć się też Unia Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza. Dlatego połączyliśmy siły z Fundacją Powszechnego Czytania by wspólnie zachęcać Polki i Polaków ale także licznie przybyłe Ukrainki i dzieci ukraińskie do częstszego (najlepiej codziennego) sięgania po lekturę. Pierwszą odsłoną wspólnego zaangażowania jest akcja #KsiążkaChroni, w której rozdajemy książki dla małych uchodźców. „Czytanie to chwila wytchnienia, możliwość oderwania od okrutnej codzienności, ale także – jeśli stanie się czynnością regularną – jest to sposób na odbudowywanie stabilności psychicznej dzięki rutynie, która buduje poczucie bezpieczeństwa” – podkreśla profesor Barry Zuckerman, słynny bostoński badacz wpływu czytania na rozwój dzieci, współpracujący z Fundacją Powszechnego Czytania.

Kolejne wspólne akcje Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza i Fundacji Powszechnego Czytania – niebawem.

 

Michał Cyrankiewicz-Gortyński

Redaktor
X
Używamy ciastka

Na tej stronie internetowej używamy plików cookie. Niektóre z nich są wymagane do działania strony, inne są użyteczne, aby zapewnić Ci najlepsze wrażenia z korzystania z sieci..