Świętujemy 30-lecie samorządności

27 maja 2020 roku mija trzydziesta rocznica wyborów do rad gmin – pierwszych po ponad półwieczu wolnych wyborów w Polsce. Doprowadziły one do odrodzenia w naszym kraju samorządu terytorialnego. Samorządu, dzięki któremu poczuliśmy się gospodarzami naszych wspólnot lokalnych funkcjonujących w demokratycznym i zdecentralizowanym systemie władzy publicznej.

Restytucja samorządu terytorialnego nie byłaby możliwa, gdyby nie wielki ruch społeczny Solidarność i opracowany jeszcze w 1981 r. program Samorządna Rzeczpospolita. Nie byłaby też możliwa, gdyby nie demokratyczne zmiany jakie nastąpiły w Polsce po 1989 r. To 4 czerwca 1989 r. wybrany został w Senat, w którym powstał projekt ustawy o samorządzie terytorialnym (gminnym), który został uchwalony 8 marca 1990 r. Ustawa ta okazała się dobrym fundamentem pod odbudowę polskiego samorządu terytorialnego. Na jej podstawie samorządy zyskały ochronę prawną, kompetencje, własny majątek i dochody.

Uchwalenie 8 marca 1990 r. ustawy o samorządzie gminnym i wybory do rad gmin z 27 maja 1990 r. dały podstawę pod odbudowę pozostałych poziomów samorządu terytorialnego: powiatów i województw.

Reforma samorządowa zlikwidowała 5 monopoli państwa komunistycznego: polityczny, władzy, własności, finansów publicznych i administracji. W jej wyniku Polska stała się państwem zdecentralizowanym. Ta decentralizacja władzy okazała się niezaprzeczalnym sukcesem, czego dowodem jest chociażby skuteczność z jaką władze lokalne potrafiły i nadal potrafią korzystać z funduszy unijnych.

Reforma samorządowa pozwoliła także na rozwój polskich miast, w tym 12 największych tworzących Unię Metropolii Polskich: Białegostoku, Bydgoszczy, Gdańska, Katowic, Krakowa, Lublina, Łodzi, Poznania, Rzeszowa, Szczecina, Warszawy i Wrocławia.

Dzisiaj, 27 maja 2020 r., świętujemy 30-rocznicę narodzin samorządu terytorialnego. Nie są to może obchody tak huczne, jak zakładano – plany w dużym stopniu zepsuła epidemia COVID-19. W tym dniu warto jednak pamiętać o tym że samorząd terytorialny to przede wszystkim sukces nas wszystkich, bo to my – mieszkańcy – go tworzymy.