Facebook
X
LinkedinZ perspektywy sprawnego zarządzania i planowania rozwoju miast i ich obszarów metropolitalnych niezbędne jest monitorowanie trendów i reagowanie na zmiany demograficzne. W najnowszej odsłonie biuletynu „Metropolie w Liczbach” w „Temacie pod lupą – Ludność największych metropolii. Sytuacja demograficzna a wyzwania dla samorządów” staramy się wykazać w jaki sposób sytuacja demograficzna wpływa na funkcjonowanie największych ośrodków, a także jakie wyzwania stoją przed włodarzami miast w związku z postępującymi, negatywnymi trendami demograficznymi.
Miasta UMP jako największe ośrodki w Polsce stanowią funkcjonalne rdzenie swoich obszarów metropolitalnych. Zapewniają szerokie perspektywy edukacyjne i zawodowe oraz bogatą ofertę kulturalną, sportową czy rozrywkową. Wraz z otaczającymi gminami stanowią większe organizmy i tworzą atrakcyjne miejsca do życia i osiedlania się, w których mieszkańcy wzajemnie korzystają z okolicznych zasobów i potencjałów. To tzw. Bieguny wzrostu, które charakteryzują się dużym potencjałem i zapleczem gospodarczym, technologicznym i instytucjonalnym.
Charakterystyczną cechą największych miast i ich obszarów metropolitalnych jest fakt, że to one w największym stopniu doświadczają suburbanizacji, która objawia się m.in. tym, że mieszkańcy śródmiejskich rejonów miast centralnych wyprowadzają się do dzielnic obrzeżnych i gmin podmiejskich, które jednocześnie są atrakcyjnym kierunkiem migracji z innych rejonów kraju.
Życie w obszarach metropolitalnych wiąże się z koniecznością praktycznie codziennego przemieszczania się dziesiątek lub setek tysięcy mieszkańców. Z tego powodu kluczowym aspektem funkcjonowania takich obszarów, a także polem współpracy pomiędzy gminami jest kwestia rozwoju infrastruktury transportowej i komunikacji publicznej, która ma zasadnicze znaczenie dla dostępności różnego rodzaju usług – społecznych, jak i komercyjnych.
W kontekście postępującej suburbanizacji oraz starzenia się społeczeństwa w największych miastach, coraz bardziej widoczne stają się relacje pomiędzy miastami centralnymi, a gminami podmiejskimi. W Temacie pod Lupą staramy się pokazać, że bilans zysków i strat związanych z procesem suburbanizacji nie jest jednoznaczny. Niemniej swoista symbioza pomiędzy miastami centralnymi a gminami podmiejskimi może pozytywnie wpływać na ich potencjał rozwojowy w przyszłości – szczególnie w obliczu przewidywanej przez ekspertów postępującej polaryzacji przestrzennej kraju.
Tym razem przyglądając się obszarom metropolitalnym skupiamy się na porównaniu miast centralnych i pozostałych gmin stowarzyszeń metropolitalnych – tzw. „obwarzanków”. Analizujemy dane dotyczące ruchu naturalnego ludności, struktury wieku i płci w populacji czy procesów migracyjnych. Staramy się dowiedzieć, dlaczego w Polsce rodzi się coraz mniej dzieci i co dla funkcjonowania samorządów i mieszkańców oznacza starzenie się społeczeństwa, a także jakie są przyczyny i konsekwencje procesu suburbanizacji dla różnych typów gmin i obszarów, które go doświadczają m.in. w kontekście dostępu do usług publicznych. Wskazujemy również obszary, w których w najbliższych latach należy podjąć działania na poziomie lokalnym i krajowym w celu niwelowania negatywnych skutków przemian demograficznych.
Wdrożenie narzędzi wspierających młodych rodziców, tworzenie warunków ułatwiających łączenie życia zawodowego z rodzicielstwem, stabilizacja rynku nieruchomości, aktywizacja zawodowa osób starszych i tych z różnych powodów nieaktywnych ekonomicznie, reforma systemu ubezpieczeń społecznych, dopasowanie usług publicznych, infrastruktury i przestrzeni miast do zmieniających się potrzeb starzejących się mieszkańców, przemyślana i długofalowa polityka migracyjna czy współpraca władz gmin tworzących obszary metropolitalne,
z jednej strony pozwolą utrzymać lub poprawiać jakość życia w omawianych obszarach, a drugiej strony mogą skutecznie niwelować negatywne konsekwencje zmian demograficznych.
Drugą częścią „Metropolii w liczbach” jest Statystyka Metropolitalna, która w cyklu półrocznym, prezentuje najnowsze podstawowe dane demograficzne i społeczno-ekonomiczne zarówno dla miast UMP, jak i ich obszarów metropolitalnych. Prezentowane dane pozwalają monitorować kierunki podstawowych przemian związanych z mieszkańcami, rynkiem, przedsiębiorczością i mieszkalnictwem. Tym razem prezentowane są dane według stanu na 30.12.2023.
PUBLIKACJA I ZAŁĄCZNIK (UTWÓR) PODLEGAJĄ NINIEJSZEJ LICENCJI PUBLICZNEJ CREATIVE COMMONS - UZNANIE AUTORSTWA 3.0 POLSKA (CC BY 3.0 PL). UTWÓR PODLEGA OCHRONIE PRAWA AUTORSKIEGO LUB INNYCH STOSOWNYCH PRZEPISÓW PRAWA. KORZYSTANIE Z UTWORU W SPOSÓB INNY NIŻ DOZWOLONY NA PODSTAWIE NINIEJSZEJ LICENCJI LUB PRZEPISÓW PRAWA JEST ZABRONIONE. WYKONANIE JAKIEGOKOLWIEK UPRAWNIENIA DO UTWORU OKREŚLONEGO W NINIEJSZEJ LICENCJI OZNACZA PRZYJĘCIE I ZGODĘ NA ZWIĄZANIE POSTANOWIENIAMI NINIEJSZEJ LICENCJI.
