Aktualności

UMP negatywnie o projekcie ustawy o ochronie ludności

Cofnij

26 września 2022

W ocenie Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza wejście w życie rozwiązań przewidzianych w rządowym projekcie ustawy o ochronie ludności i o stanie klęski żywiołowej może doprowadzić do – bardzo niebezpiecznego w obecnej sytuacji geopolitycznej – chaosu kompetencyjnego i strukturalnego. Ponadto szczegółowa analiza projektu wskazuje, że wiele z zaproponowanych w nim rozwiązań może być niezgodna z Konstytucją RP.

Konstytucja wyznacza granice pomiędzy stanami nadzwyczajnymi (art. 228 Konstytucji) a „normalnym” funkcjonowaniem państwa. „Sytuacja kryzysowa” jest czymś rodzajowo odmiennym od konstytucyjnych stanów nadzwyczajnych. Konstytucja rozróżnia wyłącznie zagrożenie zwykłe i zagrożenie szczególne dla państwa i jego obywateli. Nie zawiera natomiast przepisów zezwalających na wyróżnienie specyficznego stanu narastania zagrożeń („sytuacji kryzysowej”), usytuowanego pomiędzy zwykłymi zagrożeniami bezpieczeństwa państwa i obywateli (dla likwidacji bądź ograniczenia których wystarczają zwykłe środki konstytucyjne) a zagrożeniami szczególnymi, uzasadniającymi wprowadzenie jednego ze stanów nadzwyczajnych. Tak wynika z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 kwietnia 2009 r. (sygn. akt 50/07).

Tymczasem rządowy projekt ustawy o ochronie ludności i o stanie klęski żywiołowej, który 6 września 2022 r. został przekazany do opiniowania przez Komisje Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego, kreuje rozmaite stany pośrednie przechodzenia od stanu normalnego funkcjonowania państwa do stanu nadzwyczajnego. W ocenie Unii Metropolii Polskich takie rozwiązanie jest sprzeczne z przepisami Konstytucji, która wszak stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela i ma służyć minimalizacji ingerenci władz publicznych w te prawa i wolności.

W swoje opinii na temat projektu Unia Metropolii Polskich zwraca ponadto uwagę, że to swoiste stopniowanie zagrożeń może być wykorzystywane przez władzę centralną (rząd) do niczym nieograniczonego zawieszania organów jednostek samorządu terytorialnego. Taką decyzje prezes Rady Ministrów będzie mógł np. podjąć po wprowadzeniu stanu quasi nadzwyczajnego „stanu zagrożenia”. „Jest to odejście od konstytucyjnie zapewnionej samodzielności jednostek samorządu terytorialnego (art. 165 ust. 2 Konstytucji RP) poprzez wprowadzenie nadzoru rządowego nad działalnością samorządu, co znacznie wykracza poza kryterium legalności. Art. 15 Konstytucji stanowi o decentralizacji władzy publicznej. Istotą samorządu jest samodzielność i niezależność. Podkreśleniem tej samodzielności jest odrębna od państwa podmiotowość prawna. Organy samorządowe nie mogą być utożsamiane z organami administracji rządowej, nie są im podporządkowane hierarchicznie, podlegają jedynie nadzorowi sprawowanego wg. kryterium legalności.” – czytamy w stanowisku UMP.

Natomiast przewidziane w projekcie ustawy możliwości „przejęcia zadań organów samorządu terytorialnego przez wojewodę” rodzi pytanie, czy nie mamy do czynienia z próbę zmiany ustroju Państwa bez zmiany Konstytucji.

Zastrzeżenia UMP budzą także szczegółowe rozwiązania przewidziane w projekcie, którym – mówiąc najoględniej – brak jest jakiejkolwiek spójności. Przeciwnie przedłożony projekt sprawia wrażenie kompilacji szeregu dotychczas obowiązujących przepisów, potraktowanych bardzo wybiórczo i tak sformułowanych, że zupełnie tracą swój pierwotny cel. Tymczasem problematyka bezpieczeństwa obywateli jest tematem na tyle istotnym i ważnym, iż ustawa regulująca przedmiotowe zagadnienie powinna zawierać precyzyjne, niebudzące wątpliwości terminy oraz określać metodologię realizowanych zadań.

Do pobrania


Michał Cyrankiewicz-Gortyński

Redaktor
X
Używamy ciastka

Na tej stronie internetowej używamy plików cookie. Niektóre z nich są wymagane do działania strony, inne są użyteczne, aby zapewnić Ci najlepsze wrażenia z korzystania z sieci..