Facebook
Twitter
LinkedinTaksonomia to potoczna nazwa aktu prawnego Unii Europejskiej, tj. rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje. Przepisy te mają zwiększyć poziom ochrony środowiska przez przekierowanie kapitału z inwestycji szkodzących środowisku na bardziej ekologiczne alternatywy.
W krajach takich jak Finlandia, Szwecja, Dania, Belgia, Holandia, Francja, Niemcy, Austria czy Włochy w większości przypadków liczba i wydajność spalarni całkowicie zaspokajają potrzeby w zakresie termicznego przekształcania odpadów. Na przykład (wg danych EUROSTATU za rok 2020): we Francji jest 137 spalarni odpadów komunalnych przetwarzających termicznie ok. 16,2 mln Mg/rok odpadów, co oznacza, że do odzysku energetycznego kierowanych jest blisko 45 proc. spośród wszystkich zebranych odpadów komunalnych (wraz z cementowniami spalanych jest przeszło 66 proc. odpadów komunalnych). W Niemczech 93 instalacje tego typu przekształcają termicznie ok. 24,3 mln Mg/rok, co stanowi 46 proc. wszystkich zebranych w ciągu roku odpadów komunalnych (wraz z cementowniami przekształcanych jest termicznie ok. 47 proc odpadów). W Austrii natomiast 13 instalacji przetwarza termicznie ok. 2,6 mln Mg/rok - to blisko 49 proc. zebranych odpadów komunalnych (wraz z cementowniami to blisko 67 proc. zagospodarowanych termicznie odpadów komunalnych).
Polska w procesie inwestycyjnym
Wśród „nowych” członków UE tylko Litwa, budując w ostatnim czasie 3 spalarnie, osiągnęła poziom zbliżony do wspomnianych krajów. Wiele krajów ma jednak w tym zakresie pilne potrzeby, ponieważ ani liczba, ani wydajność istniejących instalacji nie zapewnia możliwości zagospodarowania całości tzw. odpadów resztkowych. Do takich krajów należy również Polska. W latach 2015-2019 udało się wybudować 8 nowoczesnych spalarni odpadów komunalnych o łącznej maksymalnej wydajności ok. 1,2 mln Mg/rok, co stanowi ok. 8 proc. wszystkich odpadów komunalnych (wraz z cementowniami do termicznego zagospodarowania skierowano ok. 16 proc. zebranych odpadów komunalnych). W trakcie procesu inwestycyjnego znajdują się spalarnie w Gdańsku, Olsztynie i w Warszawie, a na rozpoczęcie budowy czekają inwestycje w Krośnie i Starachowicach. Jednocześnie w bardzo wielu miejscach w Polsce podjęto działania zmierzające do budowy nowych instalacji, które mogłyby pozwolić domknąć system gospodarki odpadami i zminimalizować, często nielegalne, składowanie.
UMP apeluje
W związku z tym oraz z informacją o rzekomej rewizji regulacji dotyczących Unijnego Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji (EU ETS) Unia Metropolii zwróciła się do Nathana Fabiana- Przewodniczącego Europejskiej Platformy ds. Zrównoważonego Finansowania w Komisji Europejskiej, o:
- utrzymanie wyjątku dla spalarni odpadów komunalnych, w zakresie niewłączania ich do ETS,
- rozszerzenie definicji „ciepła odpadowego”, czyli m.in. powstającego podczas termicznego zagospodarowania odpadów komunalnych,
- jednoznaczne uwzględnienie w tzw. „taksonomii” instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych jako zrównoważonych inwestycji, również w kontekście efektywności systemów ciepłowniczych, do których dostarczają „ciepło odpadowe”.
Miasta należące do UMP mają również wątpliwości natury prawnej, proceduralnej i technicznej w zakresie włączenia do unijnej taksonomii inwestycji w energię jądrową czy pochodzącą z gazu ziemnego, w przeciwieństwie do inwestycji w termiczne przekształcanie odpadów komunalnych, które nie znalazły się w rozporządzeniu delegowanym zmieniającym rozporządzenie (UE) 2021/2139 i UE 2021/2178.
