Ustawa o języku migowym - przygotowania miast

Miasta UMP są dobrze przygotowane do wdrożenia ustawy o języku migowym i innych formach komunikowania się, która weszła w życie 1 kwietnia 2012 r. Wprowadza ona nowe obowiązki m.in. dla organów administracji publicznej. Miasta UMP nie czekały na ustawę i już dawno wprowadziły ułatwienia dla osób niesłyszących. Przykładowo w Urzędzie Miejskim w Gdańsku pierwsze szkolenia z języka migowego zorganizowane zostały około 15 lat temu.

Od 6 lat Oddział Małopolski Polskiego Związku Głuchych jest stałym partnerem Referatu ds. Problematyki Osób Niepełnosprawnych Urzędu Miasta Krakowa, m.in. jako współorganizator corocznego projektu pod nazwą Tydzień Osób Niepełnosprawnych "Kocham Kraków z Wzajemnością". PZG jest też organizatorem kursu języka migowego dla Urzędu Miasta Krakowa - obecnie 12 pracowników posługuje się językiem migowym na poziomie podstawowym, a 26 na poziomie zaawansowanym. W porozumieniu z Polskim Związkiem Głuchych przygotowywana jest strona internetowa dedykowana obsłudze osób niesłyszących w Urzędzie Miasta Krakowa. Strona, opatrzona znakiem graficznym osób niesłyszących, zostanie wyświetlona ramach zakładki przeznaczonej dla osób niepełnosprawnych. Będą na niej zamieszczone informacje dotyczące wydziałów i pracowników, którzy odbyli szkolenie z języka migowego oraz lista procedur, do których zostały zrealizowane filmiki obrazujące sposób załatwienia danej sprawy.

System obsługi osoby niesłyszącej opracowała także Łódź. Udostępnia ona na swoich stronach internetowych zakładkę przeznaczoną dla osób niesłyszących. Są tam aktualne informacje tłumaczone na język migowy przez Oddział Łódzki Polskiego Związku Głuchych - Centrum Kształcenia Języka Migowego.

W Rzeszowie w punktach obsługi klienta udostępniono dwa urządzenia wspomagające komunikację z osobami niesłyszącymi. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Rzeszowie zatrudnia na umowie zlecenia tłumacza języka migowego. Dodatkowo 11 pracowników Urzędu Miasta Rzeszowa zostało przeszkolonych z tego języka.

W Szczecinie w 2011 roku 17 osób z Biura Obsługi Interesanta, Wydziału Zdrowia i Polityki Społecznej ukończyło I stopień kursu języka migowego. Pod koniec kwietnia 2012 t. te osoby ukończą kurs zaawansowany. Dodatkowo 13 osób rozpoczyna w kwietniu naukę na poziomie I stopnia. W marcu 2012 r. zostały opracowane procedury mające na celu poprawną obsługę osób doświadczających trwale lub okresowo trudności w komunikowaniu się. Takie osoby będą miały możliwość kontaktu z urzędem za pośrednictwem: faxu, poczty elektronicznej, stron internetowych. Dodatkowo w Sali Obsługi Interesanta zainstalowana jest pętla induktofoniczna.

Jednocześnie przedstawiciele Miast UMP zauważyli, że zapisy ustawy mają w kilku miejscach charakter ogólny i nie są jednoznaczne, pozostawiają więc większość kwestii w niej regulowanych do interpretacji, np.:

1. zakres odpowiedzialności pracownika administracji posługującego się PJM lub SJM, ale nie mającego uprawnień tłumacza;
2. art. 10 wskazuje, że podmiot zobowiązany (o którym mowa w art. 6, tj. np. jednostki policji czy PSP) zapewniają możliwość korzystania przez osoby uprawnione z pomocy wybranego tłumacza lub tłumacza przewodnika, a art. 11 ust. 1 mówi, że organ administracji publicznej (wymieniony jako jeden z podmiotów zobowiązanych w art. 6) zapewnia dostęp do świadczenia usług tłumacza - kto i co w takiej sytuacji zapewnia, biorąc pod uwagę, że nie ma jeszcze przepisów wykonawczych do art. 17?
3. niejasny jest też sposób wynagradzania tłumaczy języka migowego, o którym mowa w art. 17 ust. 3 ustawy.

Niestety ciągle nie ma rozporządzeń do ustawy o języku migowym i innych formach komunikowania się.