To właśnie Senat był inicjatorem przywrócenia samorządu terytorialnego w Polsce. Prace nad ustawą o samorządzie terytorialnym (gminnym) rozpoczęły się już w październiku 1989 r. Ich efektem była uchwalona 8 marca 1990 r. i obowiązująca do dziś ustawa o samorządzie gminnym. Pierwsze w pełni demokratyczne wybory samorządowe odbyły się zaś 27 maja 1990 r.
- Restytucja samorządu terytorialnego to było olbrzymie zadanie, a szybkie tempo prac było możliwe dzięki takim ludziom jak prof. Michal Kulesza – mówił wicemarszałek Bogdan Borusewicz.
Michał Kulesza (1948–2013) ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego w 1969 r. Uzyskał stopnie naukowe doktora, doktora habilitowanego nauk prawnych, profesora nadzwyczajnego. Wykładał na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Od lat 80. uczestniczył w badaniach nad odbudową samorządu terytorialnego. Należał do współzałożycieli Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej, był jednym z twórców reform samorządu terytorialnego w 1990 i 1998 r. W 1989 r. wchodził w skład zespołu ds. samorządu podczas rozmów Okrągłego Stołu. W latach 1997–99 pełnił funkcję sekretarza stanu w Kancelarii prezesa Rady Ministrów w rządzie Jerzego Buzka. Działał w Ruchu Stu. W 2004 r. był współzałożycielem Partii Centrum. W latach 2004–13 zasiadał w Radzie Konsultacyjnej Centrum Monitoringu Wolności Prasy Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, w której pełnił funkcję wiceprzewodniczącego. Był redaktorem naczelnym miesięcznika „Samorząd Terytorialny”. W 2008 r. został społecznym doradcą ministra spraw wewnętrznych i administracji w rządzie Donalda Tuska. Był członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w 2010 r. W tym samym roku został powołany na stanowisko doradcy społecznego prezydenta Bronisława Komorowskiego ds. samorządu terytorialnego.
W swoim wystąpieniu prof. Michała Kuleszę wspominał także Jerzy Stępień, sędzia Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku, senator I kadencji i przewodniczący senackiej Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Publicznej w latach 1990 – 1993. - Michała Kuleszę pamiętam ze studiów, ale był rok niżej ode mnie, więc te kontakty nie były bliskie. Natomiast bliżej go poznałem w okresie Okrągłego Stołu, w podzespole do spraw samorządu terytorialnego i organizacji społecznych, bo do jednego worka wrzucono organizacje społeczne i samorząd terytorialny, uważając – dzisiaj wiemy, że błędnie - iż samorząd terytorialny to też jakaś organizacja społeczna, a nie władza publiczna par excellence mówił sędzia Jerzy Stępień. Przypomniał też, że to właśnie Michał Kulesza był pomysłodawcą przetłumaczenia i przesłania do Stałej Konferencji Władz Lokalnych i Regionalnych Rady Europy ustawy o samorządzie terytorialnym. - Zostaliśmy zaproszeni na posiedzenie konferencji do Strasburga 5 lutego 1990 r., gdzie dowiedzieliśmy się o istnieniu Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego. Okazało się, że nasza ustawa odpowiada jej założeniom! – wspominał Jerzy Stępień. - Michał Kulesza był również autorem pomysłu na przywrócenie szczebla powiatowego samorządu. wspominał Jerzy Stępień.
Z kolei prof. Hubert Izdebski, w swoim wystąpieniu przypomniał działalność wydawniczą Michała Kuleszy. - To z jego inicjatywy w marcu 1990 r. zaczął ukazywać się tygodnik „Wspólnota”, w którym publikowano wszystko, co wiązało się z odradzającym się samorządem terytorialnym, m.in. wyjaśnienia i interpretacje przepisów, wyroki sądów administracyjnych i informacje z życia codziennego gmin – mówił prof. Hubert Izdebski. Przypomniał też przygotowany przez Kuleszę projekt ustawy o współdziałaniu w samorządzie terytorialnym na rzecz rozwoju lokalnego i regionalnego oraz o zmianie niektórych ustaw, wniesiony do Sejmu przez prezydenta Bronisława Komorowskiego w 2013 r. W ocenie prof. Huberta Izdebskiego wymaga on przypomnienia i zrealizowania.
Z kolei Jerzy Buzek, premier w latach 1997 – 2001 wspominał współpracę z prof. Michałem Kuleszą nad II etapem reformy samorządowej, w wyniku której przywrócony został samorząd na poziomie powiatów oraz województw. – Michał Kulesza był wspaniałym współpracownikiem. Był niezłomny w tym co robił, potrafił dyskutować, spierać się, uznawać racje innych – mówił premier Buzek. - Mówimy dzisiaj o niezwykłym człowieku. Przez 30 lat wokół niego obracała się w różnych wymiarach historia przebudowy naszego kraju po systemie komunistycznym – dodawał.


