Z czerwcowego posiedzenia KWRiST

3 czerwca odbyło się pierwsze po trzymiesięcznej przerwie, spowodowanej epidemią COVID-19 posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Głównymi tematami posiedzenia była tarcza antykryzysowa dla samorządów oraz planowane od 1 września 2020 r. podwyżki dla nauczycieli.

Część samorządowych postulatów została zapisana w projekcie tarczy 4.0, np. kredyty zaciągnięte przez JST na uzupełnienie ubytków w dochodach do końca okresu ich spłacania nie będą wliczane do wskaźnika zadłużenia. O 5 lat zostanie przyspieszone wejście w życie przepisu, że koszty związane z obsługą zadłużenia nie będą zaliczane do wydatków bieżących (pierwotnie ten przepis miał wejść w życie dopiero w 2026 roku). To pozwoli samorządom uwolnić 3 mld zł rocznie.

W trakcie posiedzenia strona samorządowa przedstawiła także i te, które w projekcie tarczy 4.0 się nie nalazły. Są to w szczególności:

• poluzowanie reguł zadłużania się nie tylko w 2020 roku, ale także w kolejnych latach.
• uelastycznienie przepisów dotyczących wpłat tzw. janosikowego przez zasobniejsze JST
• wprowadzenie zapisów, że ulgi i zwolnienia z podatków, które JST wprowadziły w ramach przeciwdziałania kryzysowi wywołanemu przez COVID 19 nie są liczone jako potencjał podatkowy JST przy obliczaniu subwencji.

Wiceminister rozwoju Robert Nowicki obiecał zastanowić się nad nową, kompromisową propozycją samorządową dotyczącą janosikowego, by JST nie płaciły go w tych miesiącach, w których mają rzeczywisty ubytek dochodów (janosikowe płacone jest w ratach miesięcznych). Samorządowcy zgłoszą taką poprawkę podczas prac w senacie.

Jednocześnie zapowiedzieli, że nadal będą walczyć o to, by nie liczyć ulg i zwolnień, które wprowadzili w ramach przeciwdziałania kryzysowi wywołanemu przez COVID 19 jako potencjału podatkowego JST przy obliczaniu subwencji.

W kwestii poluzowania zapisów art. 242 i 243 ustawy o finansach publicznych oraz uelastycznienia zapisów dotyczących wykorzystania środków z tzw. funduszu korkowego wiceminister rozwoju, Robert Nowicki zapewnił, że rozmowy na ten temat odbędą się na początku sierpnia br. Do tego czasu mają trwać analizy finansowe. Na razie rząd szacuje ubytek dochodów JST na 10 mld zł w skali roku, czyli ok. 10 procent.

Wiceminister spraw wewnętrznych i administracji, Paweł Szefernaker zapewnił, że środki na przeprowadzenie wyborów prezydenckich zostaną gminom przekazane, a w najbliższych dniach, a może nawet godzinach GIS wyda odpowiednie wytyczne dotyczące bezpieczeństwa.

W trakcie posiedzenia nie udało się dojść do porozumienia w sprawie finansowania oświaty. Na forum Komisji kwestię podniósł Krzysztof Żuk, Prezydent Lublina, Członek Zarządu Unii Metropolii Polskich, wskazując, że subwencja oświatowa powinna zostać podniesiona do poziomu, który będzie pozwalał na pokrycie kosztów planowej podwyżki. Wiceminister edukacji narodowej Maciej Kopeć powiedział, że w 2019 roku dochody samorządowe rosły i trudno się już dziś odnosić do dochodów w roku 2020 i kwestii finansowania zadań oświatowych. Stwierdził też, że samorządowcy zawyżają kwotę wliczając do niej wydatki na zadania własne, np. przedszkolne. Dlatego przewodniczący obradom wiceminister Paweł Szefernaker zaproponował, by jedno z najbliższych spotkań ponownie poświęcić finansowaniu oświaty.