Z kwietniowego posiedzenia Komisji Wspólnej

W trakcie posiedzenia Komisja Wspólna zaopiniowała 16 projektów ustaw i rozporządzeń. Na tej liście znalazł się jeden – projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie wysokości opłat za wydanie dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami – który otrzymał opinię negatywną. Pozostałe 15 projektów (lista na końcu artykułu) została zaopiniowana pozytywnie.

Sprawy różne…

… były pierwszym punktem kwietniowego posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Przedstawiciele Krajowego Biura Wyborczego zaprezentowali kalendarium nadchodzących wyborów prezydenckich oraz przypomnieli rolę samorządów w sprawnej organizacji procesu wyborczego. Ponadto, strony rządowa i samorządowa rozmawiały o kwestiach finansów, energetyki oraz edukacji. W punkcie poświęconym sprawom różnym przedstawiona została także informacja Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej o stanie prac nad nowymi zasadami funkcjonowania Warsztatów Terapii Zajęciowej. 

O przyszłości WTZ-ów

Informację na temat stanu prac nad nowymi zasadami funkcjonowania Warsztatów Terapii Zajęciowej (tzw. WTZ-ów) przedstawił Łukasz Krasoń, wiceminister rodziny pracy i polityki społecznej, pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych.

Niedostateczne finansowanie i wynikające z tego problemy z zatrudnieniem personelu (ze względu na niskie place, odstające drastycznie od wynagrodzeń w innych sektorach gospodarki) powodują, że efektywność Warsztatów Terapii Zajęciowej jest obecnie bardzo niska (wskaźniki efektywności WTZ-ów są na poziomie 1%).

- Warsztaty Terapii Zajęciowej są potrzebne, jednocześnie wiemy (pokazują to chociażby wyniki kontroli Najwyższej Izby Kontroli), że WTZ-y nie zawsze i nie we każdym obszarze realizują to, do czego zostały powołane – mówił wiceminister Łukasz Krasoń. – Bardzo chciałbym, abyśmy o warsztatach terapii zajęciowej mówili jako o miejscach, które dostosowują się do tego, jak wygląda dzisiaj rzeczywistość osób z niepełnosprawnościami. Dlatego konieczny jest „update” WTZ-ów, aby stały się lepszymi miejscami dla osób niepełnosprawnych – dodawał.

Aby podnieść efektywność Warsztatów Terapii Zajęciowej nie wystarczy sama zmiana sposobu ich finansowania. Konieczne jest także wdrożenie wypracowanych w 2023 r. standardów WTZ-ów.

- Wdrożenie tych standardów jest bardzo istotne – dodawał Andrzej Łosiewicz, zastępca dyrektora Biura pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych, który poinformował, że 14 kwietnia na posiedzeniu Grupy ds. Warsztatów Terapii Zajęciowej działającej przy Krajowej Radzie Konsultacyjnej resort rodziny, pracy i polityki społecznej przedstawił rozwiązania prawne, które mają służyć wdrożeniu tych standardów. – Rozwiązania te zostały kierunkowo bardzo dobrze przyjęte i teraz pracujemy nad ich uszczegółowieniem – informował dyrektor Andrzej Łosiewicz dodając, że dokument ten został przekazany do PFRON-u z prośbą o przekazanie go do samorządów, a następnie do wszystkich WTZ-ów. – na informację zwrotną na jego temat czekamy do 9 maja i wówczas będziemy mieli wszystkie materiały, aby niezbędne zmiany prawne służące wdrożeniu standardów przeprowadzić – wyjaśniał dyrektor Andrzej Łosiewicz. 

Centralizacja w deregulacji

Kolejnym tematem omawianych w ramach punktu „sprawy różne” posiedzenia była informacja Szefa Służby Cywilnej na temat propozycji zmian dotyczących godzin pracy urzędów administracji publicznej. 

Jak poinformowała szefowa Służby Cywilnej Anita Noskowska – Piątkowska w ramach rządowego zespołu ds. deregulacji pojawiła się propozycja ustawowego doprecyzowania przepisów związanych z czasem pracy urzędów administracji publicznej: rządowej i samorządowej. - Obecnie wiele urzędów pracuje w godzinach pokrywających się z typowymi godzinami pracy obywateli, czyli między 8.00 a 16.00 lub 9.00 a 17.00. Pojawiła się natomiast propozycja wprowadzenia - ustawą – rozwiązania przewidującego, że godziny pracy urzędów obsługujących interesantów byłyby w jeden dzień w tygodniu (np. w poniedziałek) wydłużone do godziny 18:00 albo nawet 19:00 – mówiła szefowa Służby Cywilnej Anita Noskowska – Piątkowska.  

Strona samorządowa do propozycji, aby ustawowo regulować godziny pracy urzędów gmin, starostw powiatowych, czy urzędów marszałkowskich odniosła się bardzo sceptycznie. 

- Przedstawiciele strony samorządowej podkreślali w szczególności, że godnie z artykułem 42 ustawy o pracownikach samorządowych, to do kierownika urzędu należy ustalenie takiego czasu pracy urzędów, aby odpowiadało to zapotrzebowaniu mieszkańców danej gminy, powiatu czy województwa samorządowego.

- Musimy być świadomi tego, że zupełnie inna sytuacja, jeżeli mówimy o urzędach administracji rządowej, a inna, jeżeli chodzi o administrację samorządową. Urzędy na poziomie lokalnym, a więc gmin i powiatów są pierwszą linią kontaktu z obywatelami - wyborcami - i osoby nimi zarządzające mają pełną świadomość, że ich dostępność może mieć wpływ na ich wynik wyborczy. Dlatego w przypadku zauważenia potrzeby ze strony obywateli w sposób naturalny następuje wydłużenie czasu ich pracy tak, ażeby było to najlepiej dostosowane do potrzeb mieszkańców i do specyfiki lokalnej. Dlatego nie wydaje się, żeby jakiekolwiek rozwiązanie centralne ustalające co, kiedy i ile mogły tą sytuację poprawić. Obawiam się, że tylko pogorszy – mówił Grzegorz Kubalski zastępca dyrektora Związku Powiatów Polskich.

Samorządy proponują podział rezerwy subwencji ogólnej

Komisja Wspólna dyskutowała też o podziale rezerwy, o której mowa w art. 34 ust.1 ustawy z dnia 1 października 2024 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Samorządowe propozycje w tym zakresie, przedstawił sekretarz strony samorządowej KWRiST, Marek Wójcik.

 - Strona samorządowa proponuje przekazać 440 milionów złotych na zadania drogowe dzieląc je na dwie części. Jedna z nich przeznaczona byłaby dla miast na prawach powiatów, województw i powiatów. Druga część dla gmin z wyjątkiem miast na prawach powiatów. Druga kwota to kwota 380 milionów złotych na zadania z zakresu pieczy zastępczej i pomocy społecznej. I wreszcie trzecia to jest 220 milionów na zadania z zakresu edukacji – mówił sekretarz Marek Wójcik. 

Jednocześnie sekretarz strony samorządowej KWRiST skierował do resortu finansów pytanie, czy Ministerstwo zgodziłoby się pozostałą część rezerwy (około 260 mln zł) przeznaczyć w całości na zadania z zakresu edukacji i wychowania. - Wówczas mielibyśmy łącznie 480 milionów. To byłoby 50 milionów więcej niż w poprzednim roku, było z rezerwy 0,4% subwencji części oświatowej subwencji ogólnej, a podział mógłby być dokonywany według tych samych zasad jak w poprzednim roku - mówił sekretarz Marek Wójcik.

Na propozycje strony samorządowej odpowiedziała Hanna Majszczyk, wiceminister finansów. 

- Jeżeli chodzi o tą pierwszą część, czyli propozycje strony Samorządowej co do podziału tej kwoty rezerwy, no oczywiście my uszanujemy tą wolę strony samorządowej i przychylimy się do tych propozycji podziału. Natomiast jeżeli chodzi o podział tej części w będącej w gestii Ministra Finansów, ja w tym momencie nie mogę zadeklarować, czy całą kwotę przeznaczymy na część oświatową. Na pewno znaczna część tej kwoty pójdzie na te cele, natomiast czy cała? Mamy różne też problemy, które uważamy, że powinniśmy z tej rezerwy rozwiązać, na pewno znaczna część, natomiast, że cała w tym momencie na pewno nie jestem, nie mogę tego zadeklarować, bo różne problemy też mamy, które chcielibyśmy przy pomocy tych środków rozwiązać i oczywiście przestawimy Państwu tę propozycję – odpowiadała wiceminister Hanna Majszczyk.

Sekretarz strony samorządowej wskazał ponadto, że jedna z korporacji samorządowych – Związek Województw RP – postuluje, aby 116 mln zł z rezerwy subwencji ogólnej [przeznaczyć na pomoc na usuwanie skutków powodzi dla trzech województw: dolnośląskiego, lubuskiego i opolskiego, które takiej pomocy w ubiegłym roku albo nie otrzymały w ogóle, albo w znikomej wysokości. Sekretarz Marek Wójcik zaproponował jednocześnie, aby zadanie to sfinansować z rezerwy pozostającej w gestii ministra spraw wewnętrznych i administracji, tzw. „czwórki”. 

- Wszyscy wiedzą doskonale czemu służy ta rezerwa i wszyscy doskonale wiedzą, że jej rozwiązanie następuje na wniosek, dlatego każdego kto ma uzasadniony wniosek powstały w wyniku likwidacji szkód w wyniku klęski żywiołowej, bardzo proszę i zachęcam do składania takiego wniosku - odpowiadał Tomasz Szymański.

Kalendarz wyborczy dla JST

Na wniosek strony samorządowej Komisji Wspólnej ekspert Krajowego Biura Wyborczego, Grzegorz Gąsior przedstawił informację na temat obowiązków ciążących na samorządach w związku z wyborami Prezydenta RP, które odbędą się 18 maja 2025 r.

Mimo powołania w 2018 roku Korpusu Urzędników Wyborczych, to w dalszym ciągu jednostki samorządu terytorialnego, a przede wszystkim gminy wykonują szereg kluczowych zadań związanych z organizacją wyborów. 

- Są to stałe zadania, między innymi związane z wprowadzaniem danych do Centralnego Rejestru Wyborców, są to postępowania dotyczące wniosków o ujęcie w stałym obwodzie głosowania w Centralnym Rejestrze Wyborców. Są to zadania związane ze sporządzaniem spisów wyborców, przekazywaniem informacji o wyborach wyborcom niepełnosprawnym, kluczowe zadania związane z zapewnieniem pomieszczeń na lokale wyborcze, z zapewnieniem i prawidłowym wyposażeniem lokali, które muszą być dostosowane do potrzeb wyborców niepełnosprawnych, a także zadania związane z wydawaniem zaświadczeń, zmianą miejsca głosowania, sporządzaniem aktów pełnomocnictwa, czy zadania związane z transportem, w tym w szczególności transportem kart do głosowania. Są to wszystkie istotne z punktu widzenia organizacji wyborów zadania i rola samorządów w szczególności gminy jest tutaj absolutnie kluczowa. Zarówno Państwowa Komisja Wyborcza, jak i Krajowe Biuro Wyborcze nie mają wątpliwości, że bez udziału wsparcia i zaangażowania organów i podmiotów administracji samorządowej nie mogłyby się odbyć w Polsce żadne wybory powszechne – mówił na posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego Grzegorz Gąsior, ekspert KBW.

Foto: Hanna Hendrysiak/Związek Miast Polskich

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Lista projektów ustaw i rozporządzeń zaopiniowanych pozytywnie podczas kwietniowego posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego:

1. Projekt rozporządzenia Ministra Cyfryzacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie katalogu danych gromadzonych w centralnej ewidencji pojazdów.
2. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu zawodowego oraz egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie (technik pożarnictwa).
3. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego (nr 68).
4. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie wykazu dziedzin zawodowych wraz z przyporządkowanymi do nich zawodami określonymi w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego (nr 69).
5. Projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury zmieniającego rozporządzenie w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów, wymagań dla tablic rejestracyjnych oraz wzorów innych dokumentów związanych z rejestracją pojazdów.
6. Projekt rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i placówek artystycznych (Nr 17).
7. Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie kierowania na leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitację uzdrowiskową (MZ 1972).
8. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy dzieciom i uczniom w formie zasiłku losowego na cele edukacyjne, pomocy uczniom w formie wyjazdów terapeutyczno-edukacyjnych oraz pomocy dzieciom i uczniom w formie zajęć opiekuńczych i zajęć terapeutyczno-edukacyjnych w latach 2025–2027 (Ministerstwo Edukacji Narodowej).
9. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie pomocy publicznej udzielanej niektórym przedsiębiorcom na realizację nowych inwestycji (RD150) (Ministerstwo Rozwoju i Technologii).
10. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2025 (Główny Urząd Statystyczny).
11. Projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie Rządowego programu pomocy dzieciom i uczniom w formie zasiłku losowego na cele edukacyjne, pomocy uczniom w formie wyjazdów terapeutyczno-edukacyjnych oraz pomocy dzieciom i uczniom w formie zajęć opiekuńczych i zajęć terapeutyczno-edukacyjnych w latach 2025-2027 (Ministerstwo Edukacji Narodowej).
12. Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z poprawą bezpieczeństwa ruchu drogowego (UD185) (Ministerstwo Sprawiedliwości).
13. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (UC76) (Ministerstwo Infrastruktury).
14. Projekt ustawy o zmianie ustawy o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki oraz niektórych innych ustaw (UC61) (Ministerstwo Infrastruktury).
15. Projekt ustawy o zmianie ustawy o zmianie ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia oraz zmianie ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej (Ministerstwo Zdrowia).