Ogólne

Z listopadowego posiedzenia KWRiST

Cofnij

26 listopada 2021

Z negatywną oceną Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego listopadowe jej posiedzenie opuścił przygotowany przez resort edukacji projekt rozporządzenia w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2022. Poza tym na posiedzeniu dyskutowano m.in. o realizacji Narodowego Programu Szczepień. Strona samorządowa dopytywała także rząd kiedy i jakie działania zamierza podjąć w celu zmiany niekorzystnych dla JST przepisów skutkujących ubytkami w dochodach z opłaty za zajęcie pasa drogowego.

Przedostatnie w 2021 r. posiedzenie KWRiST, które odbyło się 24 listopada, było także okazją do dyskusji na temat tarczy osłonowej dla JST związanej ze wzrostem cen energii. Postanowiono także o powołaniu w ramach KWRiST nowego Zespołu, który będzie zajmował się sprawami związanymi z klimatem, ochroną środowiska oraz energetyką.

Wzrost liczby szczepień przeciw COVID-19

Spotkanie rozpoczęło się – tradycyjnie – od przedstawienia przez Michała Dworczyka, Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów informacji na temat bieżącego stanu realizacji Narodowego Programu Szczepień. Tym razem Strona Samorządowa poprosiła o uzupełnienie informacji danymi na temat rozstrzygnięć organizowanych przez rząd konkursów dla gmin, w których jest najwyższa liczba zaszczepionych mieszkańców. Samorządy zgłaszały bowiem zastrzeżenia co do ich wyników.

- Realizowane są trzy konkursy dla jednostek samorządu terytorialnego: Odporna Gmina; Najbardziej Odporna Gmina oraz Gmina Na Medal. W tym ostatnim na nagrodę (pieniężną) mogą liczyć wszystkie te samorządy, w których zaszczepi się ponad 67% mieszkańców. Dwa pozostałe również promują samorządy z wysokimi wynikami szczepień. Jednak ich zasadniczym celem nie było nagradzanie samorządów, a promowanie szczepień wśród mieszkańców. Nie chodziło o rywalizację, a o to, aby jak najwięcej osób się zaszczepiło. Dlatego o konkursach powinniśmy myśleć nie w kategorii przyznawanych nagród, ale takich, że każda zaszczepiona osoba to uratowane życie – mówił Minister Dworczyk, dodając, że rząd oczywiście jest gotów podjąć działania w celu rozpatrzenia spływających z gmin zażaleń co do rozstrzygnięć konkursów i usatysfakcjonowania tych samorządów, które zostały w nagradzaniu pominięte, pomimo że miały bardzo wysokie wyniki szczepień wśród mieszkańców.

Jeżeli zaś chodzi o sam przebieg Narodowego Programu Szczepień, to Michał Dworczyk poinformował, że w ostatnich kilku tygodniach obserwuje się wzrost liczby wykonywanych szczepień. – Jest to niestety zasługa nie rządu, nie samorządu a pandemii i wzrostu liczby zachorowań – skwitował Minister Dworczyk, dodając, że najliczniejszą grupę osób przyjmujących obecnie pierwszą dawkę szczepionki stanowią ludzie młodzi.

Marek Wójcik, Sekretarz Strony Samorządowej KWiRST dopytywał z kolei o to, jakie możliwe działania rząd może podjąć, aby wzrosła liczba szczepień wśród dzieci i młodzieży.

- Tu napotykamy na dwie bariery – odpowiadał Michał Dworczyk – Pierwsza wiąże się z koniecznością przestrzegania zaleceń dotyczących szczepienia dzieci (odpowiedni wiek, odstępy czasu pomiędzy poszczególnymi dawkami etc.), druga wiąże się z chęcią, bądź niechęcią Polaków do szczepień. I tutaj nie widzę możliwości zastosowania jakichś mechanizmów, które na wzrost liczby szczepień mógłby wpłynąć poza oczywiście obowiązkiem szczepień, czego wprowadzać – jak na razie nie chcemy – odpowiadał Minister Dworczyk.

Będzie spotkanie z resortem zdrowia

Adam Wieczorek, Wiceprezydent Miasta Łodzi, który dopytywał o trzy kwestie: izolatoria; dodatki covidowe oraz o tzw. szpitale „trzeciego stopnia”.

- Samorządy mają problem w trzech obszarach. Pierwszym są kwestie izolatorów. Nie we wszystkich samorządach zostały one utworzone i w konsekwencji miejsc w izolatoriach jest za mało, a jest to bezpośrednia formuła odciążająca system szpitalny. Problemem są także kwestie związane z kierowaniem do izolatoriów. Obecny system pozwala na kierowanie pacjenta pięć dni w tygodniu (w soboty i w niedziele jest on wyłączony z możliwości skierowania do izolatorium). Jest to pewna luka, która w ocenie Unii Metropolii Polskich powinna zostać usunięta – mówił Adam Wieczorek. Wiceprezydent Łodzi wskazał ponadto, że opieka w izolatoriach powinny być także objęte osoby wymagające opieki całodobowej „które nie wymagają hospitalizacji’, a także osoby bezdomne, które z systemu są wykluczone ponieważ ani nie posiadają, ani też nie korzystają z opieki lekarza rodzinnego (co powoduje, że nie ma możliwości skierowania takiego bezdomnego do izolatorium).

Drugi temat poruszony przez Wiceprezydenta Wieczorka dotyczył szpitali trzeciego stopnia, a konkretnie o wydawane przez wojewodów na terenie całego kraju decyzje, z których wynika, że pacjent z inną jednostką chorobową, który jest jednocześnie zarażony COVID-19 jest leczony nie w szpitalu dedykowanym covidowym lub na covidowym oddziale szpitalnym, a na oddziale związanym z pierwszą (główną) jednostką chorobową. – Mamy sytuację blokowania miejsc w szpitalach, ponieważ pacjenci z covidem nie mogą być np. operowani. W konsekwencji zajmują miejsca w tych szpitalach, chociaż racjonalniejszym rozwiązaniem byłoby najpierw wyleczyć takiego pacjenta z covidu, a później np. operować. To jest problem widoczny we wszystkich samorządach wymagający interwencji – mówił Adam Wieczorek.

Kwestia trzecia, na którą Wiceprezydent zwrócił uwagę dotyczyła tzw. dodatków covidowych. – Chciałem zwrócić uwagę na brak takich dodatków. Na nowo są tworzone oddziały covidowe w szpitalach nie covidowych natomiast brak jest rozwiązań prawnych regulujących kwestie przyznawania dodatków covidowych dla personelu pracującego na takich oddziałach – wskazywał Adam Wieczorek.

Ponieważ na posiedzeniu KWRiST nie było przedstawicieli resortu zdrowia, którzy mogliby się merytorycznie ustosunkować do zgłoszonych przez Wiceprezydenta Łodzi uwag KWRiST ustaliła, że 26 listopada (piątek) odbędzie się specjalnie poświęcone tym zagadnieniom spotkanie Strony Samorządowej, Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Michała Dworczyka oraz Ministerstwa Zdrowia.

Tarcza nie obroni samorządów przed rosnącymi cenami energii

Gwałtownie rosnące ceny energii elektrycznej oraz paliw mają istotny wpływ na koszty realizacji przez jednostki samorządu terytorialnego ich zadań i usług dla mieszkańców. Dlatego Strona Samorządowa KWRiST domagała się rozmów z rządem na temat możliwości wprowadzenia „tarczy osłonowej dla JST” opartej na mechanizmach podobnych do tych, które funkcjonowały w 2020 r. w związku ze wzrostami cen energii.

Paweł Szefernaker, Współprzewodniczący KWRiST ze Strony Rządowej poinformował że rząd nie planuje - jak na razie - wprowadzenia tego rodzaju wsparcia dla JST. Wiceminister poinformował, że zwrócił się do niego Ogólnopolski Komitet Protestacyjny przeciwko Drastycznym Podwyżkom Cen Gazu, w którego skład wchodzą przedstawiciele samorządów. W tej sprawie na początku grudnia odbędzie się spotkanie z przedstawicielami największej spółki, jaką jest Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo (PGNiG), by wysłuchać argumentów drugiej strony. To będzie pierwszy krok w kierunku rozwiązania problemu. Wiceminister zapewnił też, że przekaże wniosek samorządowy do ministrów właściwych ds. energii oraz finansów.

W odpowiedzi Strona Samorządowa KWRiST zażądała, aby punkt dotyczący cen energii oraz działań osłonowych dla JST był stałym punktem kolejnych posiedzeń KWRiST aż do czasu rozwiązania problemu.

Negatywnie o podziale subwencji oświatowej

Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2022. Czerwoną kartkę otrzymał już na posiedzeniu Zespołu ds. Edukacji KWRiST, które odbyło się 19 listopada br. Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego decyzję tą podtrzymała, powtarzając argumenty, które Strona Samorządowa podnosiła już na Zespole. Negatywna opinia motywowana jest przede wszystkim olbrzymim niedoszacowaniem części oświatowej subwencji ogólnej. A jak podnoszą samorządowcy środków, których jest o wiele za mało nie można dobrze podzielić.

- Wydatki oświatowe z reguły stanowią około 1/3 wszystkich wydatków JST. Różnica między subwencją oświatową a wydatkami na oświatę wciąż rośnie. Według szacunków samorządowych luka wynosi już około 32 mld zł, czyli około 60 % planowanej subwencji oświatowej i powiększa się coraz szybciej. Proponowany wzrost standardu A o 49 zł, czyli o 0,8 % jest daleko niewystarczający, a przy gwałtownym wzroście cen gazu, energii elektrycznej czy płacy minimalnej samorządy muszą coraz więcej dopłacać do funkcjonowania oświaty. Taka sytuacja na dłuższą metę odbije się na jakości edukacji, będzie brakowało pieniędzy na zajęcia dodatkowe dla uczniów czy na wsparcie pedagogiczne i psychologiczne w szkołach, tak potrzebne w czasie pandemii. Spowoduje też, że samorządy będą miały coraz mniej środków na rozwój, choćby na wkład własny na inwestycje realizowane z KPO czy środków unijnych – mówił w imieniu wszystkich samorządów Jacek Brygman, Wójt Gminy Cekcyn. – Dlatego apelujemy o zwołanie pilnego spotkania z udziałem nie tylko przedstawicieli resortu edukacji, ale także Ministerstwa Finansów, aby rozmawiać o finansowaniu oświaty, zapowiadanych zmianach w przepisach oświatowych, w tym Karty Nauczyciela. Wnioskujemy też o zwiększenie środków subwencji oświatowej na 2022 rok co najmniej o 4 mld zł – zakończył swoje wystąpienie Wójt Gminy Cekcyn.

Gentleman's agreement tym razem nie wyszło…

Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego omówiła także problem związany z opłatami za zajęcie pasa drogowego przez urządzenia telekomunikacyjne.

Grzegorz Kubalski, Zastępca Dyrektora Biura Związku Powiatów Polskich przypomniał, że sprawa ciągnie się od co najmniej 3 lat, kiedy to resort cyfryzacji postanowił przyśpieszyć rozwój sieci szerokopasmowej wprowadzając niższe opłaty za zajęcie pasa drogowego dla tego typu inwestycji. Samorządy - pomimo szeregu zastrzeżeń - wyraziły na to zgodę, pod warunkiem dochowania przez rząd należytej staranności legislacyjnej, tzn. że niższe opłaty będą dotyczyły tylko infrastruktury nowej oraz realizowanej na terenach tzw. białych plam. Innymi słowy, że regulacja nie wpłynie na pobór opłat przez samorządy tam, gdzie infrastruktura cyfrowa już istnieje ponieważ jest „komercyjnie opłacalna”. – Rząd z zawartej z samorządami gentleman's agreement nie wywiązał się. Po wprowadzeniu przepisów firmy telekomunikacyjne bardzo szybko zaczęły żądać od samorządów rewizji decyzji dotyczących opłat za zajęcie pasa drogowego, a samorządy zaczęły liczyć straty. Od samego początku sygnalizowały ten problem rządowi, jednak bez rezultatu. Czujemy się oszukani raz dlatego, że rząd wprowadził rozwiązanie, na które z nami się nie umawiał, a dwa dlatego, że nie wykazuje woli naprawy swojego błędu – mówił Grzegorz Kubalski.

Do tych zarzutów ustosunkował się Janusz Cieszyński, Sekretarz Stanu, Pełnomocnik Rządu do spraw Cyberbezpieczeństwa. - Pełna zgoda tak być nie może, umów i ustaleń ze Stroną Samorządową trzeba dotrzymywać. Mamy już przygotowaną stosowną nowelizacje przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, która problem powinna rozwiązać. Aby przyśpieszyć jej wejście w życie postaramy się ją „podpiąć” do jakiegoś projektu ustawy – mówił Wiceminister Cieszyński.

Kolejne, ostatnie w 2021 r. posiedzenie KWRiST zaplanowane zostało na 15 grudnia.

Michał Cyrankiewicz-Gortyński

Redaktor
X
Używamy ciastka

Na tej stronie internetowej używamy plików cookie. Niektóre z nich są wymagane do działania strony, inne są użyteczne, aby zapewnić Ci najlepsze wrażenia z korzystania z sieci..