Z lutowego posiedzenia Komisji Wspólnej

Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego spotkała się wyjątkowo wcześnie, bo już 20 lutego 2024 r. Posiedzenie odbyło się tradycyjnie w siedzibie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie. Obradom współprzewodniczyli: ze strony rządowej - Marcin Kierwiński, minister spraw wewnętrznych i administracji, a ze strony samorządowej - Krzysztof Żuk, prezydent Lublina i przedstawiciel Unii metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza.

Deklaracja współpracy ze strony Sejmu

Zanim Komisja Wspólna przystąpiła do realizacji zaplanowanego porządku obrad strony: rządowa i samorządowa wysłuchały wystąpienia posła Michała Krawczyka, przewodniczącego sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, który zapewniał, że wszystkie projekty ustaw, które nie były opiniowane przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego (bo np. są projektami poselskimi) będą konsultowane z organizacjami samorządowymi.

-Chciałbym zagwarantować, że będziemy z wielką uwagą podchodzić do wszystkich projektów ustaw dotyczących samorządu terytorialnego, które będą do nas wpływać. Obiecuję, że jeżeli będą to projekty ustaw, które nie będą wcześniej konsultowane, bo na przykład będą projektami poselskimi, to oczywiście zgodnie z regulaminem Sejmu, będę je kierował do zaopiniowania przez stronę samorządową – mówił poseł Michał Krawczyk, przewodniczący sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.

Co dalej z niesprzedanym węglem

Gdy w sezonie grzewczym 2022/2023 ceny węgla poszybowały w górę jednostki samorządu terytorialnego – na prośbę rządu – zgodziły się uczestniczyć w interwencyjnej dystrybucji tego surowca. Obecnie niesprzedany węgiel zalega na zorganizowanych przez samorządy składach. Szacuje się, że na gminnych hałdach leży kilkadziesiąt tysięcy ton tego surowca. Jego nie zawsze najwyższa jakość oraz – jak na obecne warunki – niezbyt konkurencyjna cena powodują, że jest on praktycznie niesprzedawalny.

Samorządy wielokrotnie zwracały się o pomoc w rozwiązaniu tego węglowego problemu do rządu Mateusza Morawieckiego – bezskutecznie. Obecnie w tej sprawie apelują do rządu Donalda Tuska. 

- Kilkadziesiąt tysięcy ton węgla zalega na gminnych hałdach tracąc wartość energetyczną pod wpływem warunków atmosferycznych, którego za 1500 zł za tonę nikt od gmin nie chce kupić. Dlatego zwracamy się do resortu aktywów państwowych, do innych ministerstw, aby zechciały nam powiedzieć, co gminy mają z tym węglem zrobić, aby nie narazić się na zarzut złamania dyscypliny finansów publicznych – mówił sekretarz strony samorządowej KWRiST, Marek Wójcik. 

Ze strony rządowej do problemu odniósł się Michał Rospędek, zastępca dyrektora Departamentu Górnictwa i Hutnictwa w Ministerstwie Aktywów Państwowych. 

- Mamy przygotowane rozwiązania, ale musimy je jeszcze skonsultować z prawnikami. Przedstawione propozycje na pewno będziemy chcieli jeszcze skonsultować z samorządami. Dlatego dajmy sobie jeszcze dwa tygodnie na wypracowanie projektu i przedstawienia go w szerszym gronie – mówił dyrektor Michał Rospędek wyjaśniając, że przygotowane propozycje obejmują m.in. poszerzenie katalogu podmiotów, do których gminy mogłyby sprzedać lub przekazać zalegający węgiel, a także urealnienie ceny sprzedawanego węgla biorąc pod uwagę obecną sytuację rynkową oraz następującą w efekcie długotrwałego składowania utratę wartości energetycznej.

457 mln złotych na plany ogólne dla gmin

Jak poinformował Michał Gil, dyrektor Departamentu Planowania Przestrzennego w Ministerstwie Rozwoju i Technologii procedurę w zakresie uchwalania planów ogólnych rozpoczęły - na chwilę obecną - 62 gminy. - Liczba ta rośnie dynamicznie – informował na posiedzeniu Komisji Wspólnej dyrektor Michał Gil.

Strona samorządowa ma jednak poważne wątpliwości, czy w zakładanym terminie (do końca 2025 r.) uda się zrealizować zakładana reformę planowania przestrzennego, która jest – o czym nie można zapomnieć – kamieniem milowym Krajowego Planu Odbudowy. O tym trzeba pamiętać, ponieważ nie zrealizowanie założonego w KPO celu w terminie oznacza brak finansowania ze środków KPO.

Dlatego strona samorządowa po raz kolejny – zaapelowała do rządu: Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej oraz do Ministerstwa Rozwoju i Technologii o podjęcie rozmów z Komisja Europejską w celu wydłużenia terminu na realizacje reformy planowania przestrzennego przynajmniej do końca 2026 r. Strona samorządowa zaapelowała ponadto o pilne przekazanie, poprzez budżet państwa, środków na pełne pokrycie realizacji planów ogólnych przez JST.

W imieniu strony rządowej glos w dyskusji zabrał m.in. Jacek Protas, wiceminister funduszy i polityki regionalnej, który poinformował, że w tej chwili trwają przygotowania do rewizji Krajowego Planu Odbudowy. 

- Straciliśmy połowę czasu, który był przewidziany na wdrażanie KPO dlatego jest pilna potrzeba aktualizacji tego programu, tak aby działania, co do których wiemy, że nie zostaną zrealizowane do końca sierpnia 2026 r. zamienić na inne - mówił wiceminister Jacek Protas dodając, że strona samorządowa otrzyma nową wersję KPO niezwłocznie po zakończeniu rewizji.

Z kolei Waldemar Sługocki, wiceminister rozwoju i technologii przedstawił informację na temat budżetu reformy planowania przestrzennego. 

- W ramach KPO na wdrożenie reformy planowania przestrzennego mamy budżet, który wynosi prawie 200 mln euro, czyli blisko 1 mld zł, z czego 457 mln zł przeznaczonych jest na przygotowanie planów ogólnych – mówił wiceminister Waldemar Sługocki dodając, że na gminne plany rewitalizacji jest kolejne 94 mln zł, a na przekształcenia planów miejscowych – blisko 317 mln zł. 

- Dodatkowo przeszkolonych zostanie co najmniej 1700 pracowników, w kontekście znowelizowanych przepisów o planowaniu przestrzennym. Na ten cel przeznaczono 17 mln zł – mówił wiceminister Waldemar Sługocki.

Co dalej z Programem Inwestycji Strategicznych

W trakcie posiedzenia KWRiST dyskutował także nad wnioskiem strony samorządowej skierowanym do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, a dotyczącym Programu Inwestycji Strategicznych Polski Ład. Ze względu na rozwiązanie komisji w KPRM zajmującej się rozpatrywaniem wniosków programu oraz trwającą jeszcze VIII i IX edycją, strona samorządowa prosiła o informacje czy program będzie kontynuowany oraz co zrobić np. z wnioskami o zmianę zakresu projektów. 

Na chwilę obecną mamy około 107 wniosków dotyczących zmiany inwestycji oczekujących na rozpatrzenie oraz 350 wniosków dotyczących zmiany zakresu inwestycji – informował Michał Baj, dyrektor w Banku Gospodarstwa Krajowego, dodając, że sumie wniosków jest 457 na łączną kwotę około 2 miliardów złotych. - Na dzień dzisiejszy wydano promesy na sumę 99 miliardów złotych w ramach programu, z czego ponad 4 miliardy w rządowym programie odbudowy zabytków – uzupełniał dyrektor Michał Baj.

 Natomiast z wypowiedzi Grzegorza Pazury, dyrektor Departamentu Instrumentów Rozwojowych KPRM wynika, że prezes Rady Ministrów powołał komisję, która zajmie się rozpatrywaniem wniosków złożonych przez jednostki samorządu terytorialnego.

Projekty zaopiniowane

W trakcie plenarnego posiedzenia Komisja Wspólna rozpatrzyła także przedstawione do zaopiniowania projekty aktów prawnych. Z opinia pozytywną posiedzenie KWRiST opuściły:

• projekt uchwały Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego zmieniającej uchwałę w sprawie regulaminu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego,
• projekt „Opolskiego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej na lata 2023-2027” (ROPS Opole),
• projekt „Program Wsparcia Rodziny „Rodzinna Małopolska 2030" (ROPS Kraków),
• projekt „Regionalny Program Rozwoju Ekonomii Społecznej Województwa Mazowieckiego na lata 2023–2030” (MCPS Warszawa),
• projekt "Wielkopolskiego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej na lata 2023-2027" (ROPS Poznań),
• projekt rozporządzenia ministra infrastruktury w sprawie granicy portu morskiego w Ustce,
• projekt rozporządzenia ministra zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie medycznych czynności ratunkowych i świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego (MZ 1625),
• projekt rozporządzenia ministra zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (MZ 1643).

Natomiast opinie negatywną Komisja Wspólna wydała w stosunku do pakietu osiemnastu projektów ministra klimatu i środowiska w sprawie obszarów ochrony siedlisk.

Komisja Wspólna nie wyraziła ponadto zgody na upoważnienie Zespołu ds. administracji publicznej i bezpieczeństwa obywateli do wiążącego zaopiniowania projektu ustawy do projektu ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (UC 15). W ocenie strony samorządowej projekt powinien zostać zaopiniowany w normalnym trybie.

Jednocześnie Komisja Wspólna upoważniła właściwe zespoły do wiążącego zaopiniowania:

• projektu rozporządzenia ministra funduszy i polityki regionalnej w sprawie udzielenia pomocy de minimis w ramach regionalnych programów na lata 2021-2027,
• projektu rozporządzenia ministra funduszy i polityki regionalnej w sprawie udzielania pomocy de minimis na dywersyfikację działalności mikroprzedsiębiorców, małych lub średnich przedsiębiorców w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności,
• projektu rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie ustawicznego rozwoju zawodowego osób wykonujących niektóre zawody medyczne,
• projektu rozporządzenia ministra kultury i dziedzictwa narodowego zmieniającego rozporządzenie w sprawie oceniania i klasyfikowania uczniów w szkołach publicznych artystycznych,
• projektu rozporządzenia ministra infrastruktury w sprawie wymagań i wyposażenia dla infrastruktury innej niż stanowisko kontrolne w stacji kontroli pojazdów,
• projektu projekt rozporządzenia w sprawie zmiany rozporządzenia ministra infrastruktury z dnia 24 grudnia 2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia,
• projektu rozporządzenia ministra rozwoju i technologii w sprawie sposobu wyznaczania obszaru uzupełnienia zabudowy w planie ogólnym gminy.