Z lutowego posiedzenia Komisji Wspólnej

Komisja Wspólna Rządu i Samorządu terytorialnego obradowała 26 lutego br. Strony: rządowa i samorządowa spotkały się (już tradycyjnie) w siedzibie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie. Posiedzeniu współprzewodniczyli wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Tomasz Szymański oraz prezydent Sosnowca Arkadiusz Chęciński. Unię Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza reprezentował Marcin Krupa, prezydent Katowic.

Metropolia pomorska: kolejny krok za nami

Współprzewodniczący Tomasz Szymański poinformował także o postępach prac legislacyjnych nad projektem ustawy o związku metropolitalnym w województwie pomorskim.

- Kolejny etap prac w kontekście powstania Metropolii Pomorskiej oraz nadania nowego kształtu Górnośląsko - Zagłębiowskiej Metropolii mamy za sobą - mówił Tomasz Szymański. - Pan profesor Jakub Szlachetko przygotował uzupełnienie do oceny skutków regulacji uwzględniające trzy warianty wyceny poszczególnych zadań, które przyszła Metropolia Pomorska ma realizować. W konsekwencji, w dniu dzisiejszym mogę państwa zapewnić, że będzie przygotowany i podpisany przeze mnie wniosek o wpis projektu do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów – deklarował wiceminister spraw wewnętrznych i administracji.

Poparcie w sprawie ROP

W kolejnych punktach posiedzenia nastąpiło przekazanie stronie rządowej dwóch stanowisk strony samorządowej. Pierwsze z nich dotyczyło ROP (rozszerzona odpowiedzialność producenta) drugie natomiast finansowania zadań oświatowych realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego (treść obydwu stanowisk zamieszczamy pod tekstem).

W pierwszym stanowisku strona samorządowa Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego wyraziła pozytywną ocenę przedstawionych przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska ogólnych założeń nowego modelu rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP). Strona samorządowa Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego wyraża poparcie dla ogólnych założeń nowego modelu Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (ROP). Zgodnie z przedstawioną przez minister klimatu i środowiska Anitę Sowińską informacją model ten zakłada m.in.: powierzenie roli operatora systemu ROP Narodowemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, zachowanie odpowiedzialności organizacyjnej gmin za odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych, ekomodulację opłat zależnych od zastosowanych opakowań oraz podział środków uzyskanych na trzy strumienie: pierwszy dla gmin, drugi dla instalacji przetwarzania i trzeci dla instalacji recyklingu odpadów o negatywnej wartości rynkowej.

„Ministerstwo Klimatu i Środowiska przeanalizowało wszystkie modele ROP w całej Unii Europejskiej i na tej podstawie wybrało model optymalny dla Polski eliminując błędy poprzednio wprowadzonych systemów. Należy przypomnieć, że w Europie zachodniej systemy ROP wprowadzone były przed 20-30 laty, w innej sytuacji systemów gospodarowania odpadami. Nie należy więc ich bezrefleksyjnie kopiować, lecz dostosować do uwarunkowań polskich, eliminując występujące także w państwach „starej Unii” błędy.” – czytamy m.in. w stanowisku strony samorządowej Komisji Wspólnej

O finansowaniu oświaty porozmawiamy już w marcu

Kolejne, przekazane przez współprzewodniczącego Arkadiusza Chęcińskiego stronie rządowej stanowisko zawiera propozycje zmian odnośnie finansowania zadań oświatowych jednostek samorządu terytorialnego. Strona samorządowa postuluje m.in. aby łączna kwota potrzeb oświatowych na rok 2026 została ustalona na poziomie zwaloryzowanych wydatków bieżących poniesionych w roku 2025. Kolejne postulatu dotyczą: wypracowania standardów oświatowych, przyznania JST kompetencji do samodzielnego decydowania o kształcie sieci szkół i placówek oświatowych na swoim terenie, czy zmiany zasad dotowania szkół prowadzonych przez inne podmioty niż jednostki samorządu terytorialnego. W ocenie strony samorządowej należy także zmienić przepisy prowadzące do nieefektywnego wydatkowania środków "przykładem jest konieczność ujednolicenia limitów wielkości oddziałów przedszkolnych i klas 1-3 oraz podziału na grupy na lekcjach języka obcego i informatyce.  Limity są odmienne na różnych etapach (przedszkola, klasach 1-3 oraz 4). Proponujemy je ujednolicić na poziomie 26." - czytamy w stanowisku.

Przywracanie samorządności i decentralizacja

W trakcie posiedzenia wiceminister spraw wewnętrznych i administracji, Tomasz Szymański przedstawił informację na temat planowanego zakresu zmian legislacyjnych opracowanych na podstawie propozycji strony samorządowej. Pomimo tego, że większość z przedstawionych przez stronę samorządową wniosków legislacyjnych spotkała się z chłodnym przyjęciem przez stronę rządową podczas ich dyskutowania na posiedzeniach Zespołów problemowych KWRiST, to przedstawiona przez ministra Szymańskiego informacja daje nadzieję na ich realizację. Jak poinformował współprzewodniczący KWRiST ze strony rządowej Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przejmie większość postulatów strony samorządowej dotyczących przywrócenia wcześniej funkcjonujących przepisów, decentralizujących zadania. Na kolejnym, marcowym posiedzeniu Komisji Wspólnej chciałbym Państwu przedstawić projekt, który wspólnie uzupełnimy o dobre uzasadnienie, a tak naprawdę o dobre przygotowanie OSRu – mówił wiceminister Tomasz Szymański prosząc jednocześnie stronę samorządową o współpracę przy opracowywaniu uzasadnienia i oceny skutków regulacji właśnie, bo - jak zauważył - tylko samorządowcy wiedzą np., jak najlepiej obliczyć koszty konkretnych zadań.

Wiceminister Tomasz Szymański poinformował, że tzw. ustawa kompetencyjna obejmie m.in. zmiany ustrojowe, w tym dotyczące wyłaniania organów kierujących wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Z kolei dyrektor Departamentu Administracji Publicznej w MSWiA, Grzegorz Ziomek doprecyzował, że rządowy projekt uwzględni większość, ale nie 100 proc. postulatów strony samorządowej. Wśród ustaw, które mają zostać zmienione przygotowywaną przez MSWiA tzw. ustawą kompetencyjną znalazły się: Prawo energetyczne, ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków, Prawo łowieckie, Prawo ochrony środowiska, Prawo oświatowe. ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych, ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów, ustawa o pracownikach samorządowych, ustawa o prowadzeniu działalności kulturalnej,  ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej, ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz ustawa o zarządzaniu kryzysowym. 

Postulaty samorządowe dot. oświaty znajdują się poniżej.