Z wrześniowego posiedzenia Zespołu środowiskowego

Posiedzenie Zespołu w formule online odbyło się 20 września br. Obradom współprzewodniczyli: Agnieszka Sosnowska, dyrektor Departamentu Ochrony Powietrza i Polityki Miejskiej, która zastępowała nieobecną minister klimatu i środowiska Małgorzatę Golińską, a po stronie samorządowej Marek Wójcik, sekretarz strony samorządowej KWRiST, który w roli współprzewodniczącego zastępował burmistrza Rejowca Fabrycznego, Stanisława Bodysa. 

Zespół posiedzenie rozpoczął od przyjęcia zmian w porządku obrad. Wypadły z niego dwa punkty. Po pierwsze projekt rozporządzenia ministra klimatu i środowiska zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi (wniosek o jego wycofanie wniósł resort klimatu). Po drugie, w sprawach różnych, informacja Ministerstwa Klimatu i Środowiska na temat propozycji rozwiązań dotyczących odprowadzania nadwyżek wpłat, o których mowa w art. 404 ustawy Prawo ochrony środowiska do wojewódzkich funduszy ochrony środowiska. W tym przypadku o zdjęciu z porządku obrad zadecydowała treść odpowiedzi, którą resort klimatu przekazał stronie samorządowej. – Wynika z niej, że resort jeszcze nie w pełni przygotował projekt zmian, dlatego proponuję przenieść dyskusję na ten temat na posiedzenie plenarne KWRiST – zaproponował Marek Wójcik. Propozycja została przyjęta.

Informacja na temat ZONE

Tematem, który w ramach spraw różnych został omówiony na posiedzeniu Zespołu była informacja o stanie wdrożenia Projektu Zintegrowanego Systemu Ograniczania Niskiej Emisji (ZONE) oraz informacji o przepisach prawnych dotyczących Projektu ZONE.

- Sprawa ZONE jest dość kontrowersyjna. Na wrześniowym spotkaniu z Głównym Urzędem Nadzoru Budownictwa miasta zgłaszały szereg problemów dotyczących procedowania umów użyczenia czy braku podstaw prawnych. Brakuje m.in. rozporządzenia w sprawie kontroli przeprowadzanych przez wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) i protokołów z tych kontroli. Dlatego chciałem zapytać, jaki to ma wpływ na uruchomienie systemu ZONE, co miało nastąpić 18 września? - dopytywał dr Tymoteusz Marzec, radca prawny i koordynator Komisji Unii Metropolii Polskich dodając, że problemów jest więcej, m.in. są one związane z finansowaniem realizacji projektu przez samorządy. 

- Aktualnie zakończyliśmy kluczowy etap tego projektu, czyli udostępniliśmy publicznie wszystkie usługi. Na dziś mamy już około miliona ośmiuset kont obywateli założonych; trzysta kont przedsiębiorców (kominiarzy), to jest ta nowość, która w systemie się pojawiła.  Prawie 400 inwentaryzacji zostało już zatwierdzonych i to były inwentaryzacje, które były wprowadzone przede wszystkim przez kominiarzy, są już widoczne i dostępne w systemie. Mamy też prawie osiemnaście tysięcy kont urzędników funkcjonujących w systemie – informował Grzegorz Polak, dyrektor Departamentu Usług Cyfrowych GUNB. - System został uruchomiony w oparciu o zapisy ustawy o termomodernizacji oraz zgodnie z komunikatem ministra rozwoju i technologii, które na nas, jako GUNB, zgodnie z porozumieniem i przekazanymi przez ministra kompetencjami nałożyło obowiązek, aby ten system w dniu 18 września został uruchomiony – dodawał dyrektor Grzegorz Polak wyjaśniając jednocześnie, że faktycznie procedowane były cztery rozporządzenia dotyczące ZONE. - Wszystkie cztery rozporządzenia, które wynikają z ustawy były procedowane z uwzględnieniem KWRiST i stan mojej wiedzy na dzisiejszy poranek jest taki, że dwa rozporządzenia zostały opublikowane, a dwa oczekują na podpis ministra – wyjaśniał dyrektor Grzegorz Polak. - Nasza analiza przeprowadzona przez nasz departament prawny potwierdziła, że w ramach zadań, które realizujemy i za które jesteśmy odpowiedzialni ustawa jest jasna i klarowną podstawą do tego, żeby system został uruchomiony i mógł funkcjonować – podkreślał.

W trakcie spotkania ustalono, że 26 września (na dzień przed posiedzeniem KWRiST) odbędzie się kolejne spotkanie strony samorządowej z przedstawicielami GUNB w sprawie ZONE.

- 27 września ten temat stanie na posiedzeniu plenarnym KWRiST i będziemy wówczas oczekiwali obecności kierownictwa resortu rozwoju i technologii i kogoś z kierownictwa, kto odpowie nam na pytania w kluczowej kwestii dotyczącej finansowania – mówił Marek Wójcik. 

UMP pyta o ochronę wód morskich

Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Programu ochrony wód morskich nie został zaopiniowany. Po pierwsze dlatego, że trwają jeszcze uzgodnienia międzyresortowe tego dokumentu. Po drugie strona samorządowa, z wydaniem opinii, postanowiła zaczekać do czasu aż resort infrastruktury udzieli odpowiedzi na uwagi, które Unia Metropolii Polskich zgłosiła do tego projektu. 

- Zgłoszone przez Unię Metropolii Polskę uwagi są bardzo szczegółowe, techniczne – mówił Paweł Pełka z Departamentu Gospodarki Wodnej i Żeglugi Śródlądowej w Ministerstwie Infrastruktury. – Jedna z nich dotyczyła metody zmniejszenia ładunku fosforu w ściekach komunalnych. Do tej uwagi ustosunkujemy się na piśmie - dodawał.

Pozostałe zgłoszone przez Unię Metropolii Polskich dotyczyły celu analiz, o których mowa w projekcie rozporządzenia i zostały wyjaśnione w trakcie posiedzenia. Wynika z nich, że celem projektowanego rozporządzenia jest analiza (w tym kosztowa) systemu ochrony wód morskich, która – być może – doprowadzi do jego zmiany. Wszystkie parametry, o których mowa w projekcie mają dopiero zostać ustalone, i nie należy ich traktować jako parametrów (poziomów), do których trzeba dochodzić.

- Jeżeli przedstawicie państwo odpowiedź na początku przyszłego tygodnia, to opinię ostateczną przedstawimy na posiedzeniu plenarnym KWRiST – podsumował dyskusję Marek Wójcik.

Bez obowiązku badania pH i temperatury ścieków komunalnych

Pozytywną (wiążącą) opinię Zespół s. klimatu wydał na temat projektu rozporządzenia ministra infrastruktury zmieniającego rozporządzenie w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego oraz warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu do wód lub do ziemi ścieków, a także przy odprowadzaniu wód opadowych lub roztopowych do wód lub do urządzeń wodnych.

Wśród uwzględnionych przez resort uwag znalazły się również i te zgłoszone przez Unię Metropolii Polskich.

- Potwierdzam, ścieki komunalne nie będą badane w zakresie temperatury oraz pH - informował Dominik Pietrzak z Departamentu Gospodarki Wodnej i Żeglugi Śródlądowej w Ministerstwie Infrastruktury. 

Resort pozytywnie odniósł się także do postulowanego przez całą stronę samorządową postulatu zmiany terminu wejścia w życie rozporządzenia. Stronie samorządowej zależało, aby przedsiębiorstwa (m.in. z branży wodociągowo – kanalizacyjnej) miały więcej czasu na dostosowanie się do jego wymogów. 

- Cała strona samorządowa postulowała, aby był to 1 stycznia 2025, został termin lipcowy [1 lipca 2024] i pytanie, czy można to jeszcze zmienić? – dopytywał Tymoteusz Marzec.

- Przepisy przejściowe będą dotyczyły podmiotów już funkcjonujących. Oznacza to, że o pół roku (do 1 stycznia 2025 r.) przedłużony został dla nich termin na wystąpienie do organu wydającego dane pozwolenie na jego dostosowanie do tych warunków, nowych wymogów monitoringowych, które wprowadzamy. Jednocześnie chcemy, aby wszystkie nowe podmioty, które pojawią się na rynku od razu musiały stosować się do tych nowych wymagań. Dlatego pozostawiamy – jako termin wejścia w życie rozporządzenia, 1 lipca 2024 r. - – wyjaśniał Dominik Pietrzak.

Strona samorządowa upomina się o ROP

Pozytywną, wiążącą opinię otrzymał również projekt rozporządzenia ministra klimatu i środowiska w sprawie minimalnych rocznych poziomów recyklingu dla opakowań wielomateriałowych oraz dla opakowań po środkach niebezpiecznych, poniżej których nie mogą zostać określone poziomy w porozumieniu zawieranym z marszałkiem województwa. Uwagi do tego projektu zgłosił jedynie Związek Województw RP, a dotyczyły one wyjaśnienia, czy przewidziane w nim rozwiązania będą się stosowały także do lat minionych.

- Przed wejściem w życie tego rozporządzenia obowiązywało poprzednie rozporządzenie i jeżeli obowiązek recyklingu powstał na przykład w roku 2021 no to wówczas tamtym stanie prawnym obowiązywało poprzednie rozporządzenie także to nowe nie będzie miało żadnego wpływu obowiązki powstałe w latach poprzednich i będzie określało poziomu recyklingu od 2024 roku, czyli od momentu, w którym wejdzie w życie, czyli od 1 styczniu 2024 r. - wyjaśniał Tomasz Zaliwski, naczelnik w Departamentu Gospodarki Odpadami, Ministerstwo Klimatu i Środowiska.

W trakcie dyskusji, poprzedzającej wydanie opinii do projektu strona samorządowa zwróciła – po raz kolejny – uwagę na nierozwiązany do tej pory problem wdrożenia do polskiego porządku prawnego przepisów o rozszerzonej odpowiedzialności producenta. 

- Jako strona samorządowa będziemy naciskali, aby kwestię rozszerzonej odpowiedzialności producenta podjąć jak najszybciej. Myślę, że ten temat powinien stanąć na Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego jeszcze w tym roku, w listopadzie albo grudniu - podsumował dyskusję Marek Wójcik, sekretarz strony samorządowej.

Foto: Lacey Williams/Unsplash