Dlaczego 11 listopada?
11 listopada 1918 r. po kapitulacji Niemiec na froncie zachodnim i podpisaniu rozejmu w wagonie kolejowym w lesie Compiègne zakończyła się I Wojna Światowa.
Tego dnia wojska niemieckie zaczęły wycofywać się z Królestwa Polskiego. W nocy żołnierze rozbroili niemiecki garnizon, który stacjonował w Warszawie. Rada Regencyjna przekazała władzę wojskową w ręce Józefa Piłsudskiego, który został Naczelnym Dowódcą Wojsk Polskich. Dzień później, 12 listopada 1918 r., Rada Regencyjna powierzyła Piłsudskiemu misję tworzenia rządu.
To był początek procesu, w którym Polska po 123 latach odzyskiwała niepodległość. I chociaż trwał wiele dni, a jeszcze więcej czasu zajęło ostatecznie ukształtowanie granic nowo powstałego państwa, ze względu na te dwa doniosłe wydarzenia - właśnie dzień 11 listopada uznano za datę symbolizującą powrót Polski do grona niepodległych państw.
Obchody Święta Niepodległości
Pierwszy raz odzyskanie niepodległości powszechnie upamiętniono 14 listopada 1920 r. Wcześniej nie było to w pełni możliwe ze względu na toczące się walki o kształt granic i byt Rzeczypospolitej. W latach 1919 - 1936 obchody odzyskania niepodległości odbywały się zwykle w pierwszą niedzielę po 11 listopada i miały charakter wojskowy. 11 listopada został formalnie uznany za datę odzyskania niepodległości przez Polskę w 1926 r.
Święto Niepodległości zyskało dopiero dzięki ustawie z dnia 23 kwietnia 1937 r. o Święcie Niepodległości. Centralne obchody tego Święta organizowane były w Warszawie na placu Saskim, gdzie Józef Piłsudski przyjmował defiladę wojsk (ostatni raz w 1934 r.).
Przed wybuchem II Wojny Światowej Święto Niepodległości obchodzono po raz ostatni w 1938 r.
Podczas okupacji niemieckiej w latach 1939–1945 organizowane były jedynie konspiracyjne obchody Święta Niepodległości. 11 listopada nie powrócił też do kalendarza oficjalnych świąt państwowych po 1945 r. W latach 1945 - 1988 obchodzone było Narodowe Święto Odrodzenia Polski, które wypadało 22 lipca, w rocznicę Manifestu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego.
Święto Niepodległości powróciło do kalendarza świąt państwowych dopiero w 1989 r. na mocy ustawy z dnia 15 lutego 1989 r. o ustanowieniu Narodowego Święta Niepodległości.
104. rocznica odzyskania niepodległości
Narodowe Święto Niepodległości obchodzone jest w całym kraju. Przyjrzeliśmy się, jak będą wyglądały uroczystości w miastach Unii Metropolii Polskich!
W Białymstoku obchody rozpoczną się na Rynku Kościuszki przy pomniku Marszałka Józefa Piłsudskiego. W ramach obchodów tego święta białostoczanie mogą też uczestniczyć w nabożeństwach i uroczystościach religijnych w intencji niepodległej ojczyzny. W piątek (11 listopada) o godz. 8.30 odbędzie się uroczysta liturgia w cerkwi przy ulicy Lipowej, o godz. 11.00 – msza w katedrze przy ulicy Kościelnej. Z kolei 12 listopada o godz. 12.00 zostanie odprawiona modlitwa w Domu Kultury Muzułmańskiej, a 14 listopada o godz. 10.00 – nabożeństwo w Kaplicy Ewangelicko-Augsburskiej.
Przemarsz Ułanów z Koła Przyjaciół 16 Pułku Ułanów Wielkopolskich, koncert pieśni patriotycznych, przemarsz i występ Młodzieżowej Orkiestry Dętej Zespołu Szkół Elektronicznych, a także niezwykłe inscenizacje historyczne – to z kolei program Obywatelskich Obchodów Święta Niepodległości w Bydgoszczy. Usytuowane w ścisłym centrum miasta stoiska promocyjne przeniosą bydgoszczan i gości w czasie do pierwszej połowy XX wieku, do momentu odrodzenia Polski po odzyskaniu niepodległości.
104 rocznice odzyskania przez Polskę niepodległości będzie świętował także Gdańsk. Przez centrum miasta przejdzie Parada Niepodległości a jednym z jej ważnych punktów będzie Rodzinne Zdjęcie Gdańszczan i Przyjaciół z Ukrainy i Białorusi. Gdańskie uroczystości rozpoczną się już o godz. 9.30 wciągnięciem przez prezydent Aleksandrę Dulkiewicz flagi biało-czerwonej na maszt na Górze Gradowej. Jest to tradycja zapoczątkowana przez prezydenta Pawła Adamowicza w roku 2018, kiedy to, w związku ze 100-leciem odzyskania niepodległości przez Polskę, zbudowano maszt flagowy w tym miejscu.
11 listopada 2022 r. w Katowicach wystartuje Bieg Niepodległości im. Dziewięciu z Wujka. To już 9. edycja biegu, który powstał z myślą o uczczeniu pamięci dziewięciu górników zastrzelonych podczas pacyfikacji kopalni Wujek 16 grudnia 1981 r. oraz wszystkich bohaterów, którzy walczyli o niepodległość Polski. Start biegu odbywać się będzie przy Muzeum Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności. Natomiast 12 listopada odbędzie się specjalna edycja parkrunu poświęcona Świętu Niepodległości. Uczestnicy spotkają się o godz. 9:00 w Parku Kościuszki pod pomnikiem Tadeusza Kościuszki. Organizatorzy proszą uczestników o przyjście w białych lub czerwonych koszulkach, które utworzą biało – czerwoną flagę.
Niepodległa Polska oficjalnie wróciła na mapę Europy 11 listopada 1918 r. Jednak już kilkanaście dni wcześniej spod władzy zaborczej wyswobodził się Kraków, a impuls do tego zrywu wyszedł z Podgórza. 104 rocznicę tych wydarzeń Kraków świętował 6 listopada. Natomiast 11 listopada uczci 104. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Obchody rozpoczną się od złożenia kwiatów pod pomnikiem Józefa Piłsudskiego. Następnie odbędzie się msza św. na Wawelu, po której uczestnicy wyruszą wspólnie na plac Matejki.
Miasto Lublin zaprasza na Narodowy Koncert Listopadowy!
– Narodowy Koncert Listopadowy na stałe wpisał się w kalendarz miejskich wydarzeń kulturalnych. W tym roku, 104. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości uczcimy słuchając wyjątkowego utworu skomponowanego przez związanego z Lublinem Eduardo Luciuk Frigatti. Premierowe wykonanie jego symfonii nada tegorocznym obchodom szczególnego charakteru i jestem pewny, że będzie źródłem niezapomnianych przeżyć artystycznych – mówi Krzysztof Żuk, Prezydent Miasta Lublin.
Koncert odbędzie się w Filharmonii Lubelskiej, 12 listopada.
Łódź, jak co roku, wita Narodowe Święto Niepodległości z uśmiechem – wspaniałą zabawą na rynku Manufaktury. Podczas tegorocznych obchodów będzie można m.in. przenieść się w czasie dzięki wirtualnej rzeczywistości. 11 listopada na scenie w sercu dawnej fabryki Poznańskiego zagra m.in. pochodząca z regionu łódzkiego orkiestra Stowarzyszenia Clonova, stylizowana – strojami i repertuarem – na przedwojenną orkiestrę wojskową. Będzie można odwiedzić stanowiska wielu instytucji kultury m.in. Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi, Instytutu Pamięci Narodowej i łódzkich harcerzy.
W Poznaniu z okazji Święta Niepodległości otwarty dla zwiedzających zostanie Kopiec Wolności nad jeziorem Maltańskim. Budowę kopca rozpoczęto 3 maja 1919 roku, czyli kilka miesięcy po odzyskaniu niepodległości i zakończeniu Powstania Wielkopolskiego. Budowę sfinansowano z cegiełek, a prace budowlane wykonywali mieszkańcy Poznania. Został ukończony w trzy lata, ale w trakcie II wojny światowej zniszczyli go Niemcy. Kopiec został odbudowany po zniszczeniach wojennych na przełomie lat 80. i 90. Na szczyt będzie można wejść 11 listopada między godz. 11:00 a 16:00.
Obchody Narodowego Święta Niepodległości w Szczecinie odbędą się na sportowo. 11 listopada odbędą się m.in. Szczeciński Niepodległościowy Rajd Rowerowy oraz Szczeciński Bieg Niepodległościowy. Organizowany po raz czwarty bieg patriotyczny cieszy się rokrocznie coraz większym zainteresowaniem. W tym roku odbędzie się on 11 listopada w szczecińskim Parku Żeromskiego na trasie liczącej 5 km Uczestnicy rajdu rowerowego natomiast zgromadzą się o godz. 11:00 przed siedzibą Szczecińskiego Klubu Rowerowego Gryfus na placu Adama Mickiewicza skąd wspólnie wyruszą o godz. 11:11 na przejazd ulicami Szczecina.
Sportowy charakter będą też miały obchody 104. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości w Rzeszowie, a to za sprawą organizowanego już po raz dziesiąty PKO Biegu Niepodległości. Do startu w jubileuszowym biegu zgłosiło się już 1800 uczestników. Trasa będzie prowadzić ulicami Kościuszki, Sokoła, Sobieskiego, Grunwaldzką, Piłsudskiego, Cieplińskiego, Zygmuntowską, Jagiellońską, 3 Maja, Lubomirskich, Szopena, Hetmańską i Bulwarami nad Wisłokiem. Start i meta biegu są zlokalizowane na płycie Rynku, skąd na trasę wystartują także zawodnicy niosący ulicami miasta potężną flagę Polski.
Po dwóch latach pandemicznej przerwy do Wrocławia powraca Radosna Parada Niepodległości. Pochód, podczas którego wrocławianie będą świętować 104. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości, wyruszy o godz. 10.00 z placu Wolności. Organizatorzy zapraszają całe rodziny do radosnego marszu. przemaszeruje do Centrum Historii Zajezdnia. O godz. 12.00 na placu przed Centrum Historii Zajezdnia uczestnicy Parady oraz wszyscy zebrani dołączą do akcji „Do Hymnu” i wspólnie odśpiewają „Mazurka Dąbrowskiego”. Następnie odbędzie się koncert pieśni patriotycznych. Znajdzie się także coś dla fanów motoryzacji – o 14.00 rozpocznie się pokaz zabytkowych samochodów.
Aż 10 tys. zawodniczek i zawodników zgłosiło się do Biegu Niepodległości, który odbędzie się w Warszawie 11 listopada. "Szykuje się największy tegoroczny bieg w Polsce oraz najbardziej radosna manifestacja patriotyczna" - informuje Urząd m.st. Warszawy. Uczestnicy ustawią się w al. Jana Pawła II przy Stawkach. Po lewej stronie białe koszulki, po prawej – czerwone. Towarzyszyć im będzie historyczna oprawa, nawet sobowtór marszałka Piłsudskiego w limuzynie. Przed startem odśpiewają wspólnie hymn i o symbolicznej godzinie 11:11 ruszą na trasę. - To jedna z najpiękniejszych manifestacji patriotyzmu, jaką możemy sobie w tym dniu wyobrazić. Cieszymy się, że możemy świętować ten dzień w niepodległej Polsce, możemy też coś z siebie dać, zawalczyć o jak najlepszy wynik na mecie, wspólnie sportowo świętować – mówi Renata Kaznowska, wiceprezydent Warszawy.