Facebook
Twitter
LinkedinTakie rozwiązanie przegłosowała nocą sejmowa większość. Stosowna poprawka została „wrzucona” przez posłów PiS niemalże w ostatniej chwili do tzw. pakietu ustaw antykryzysowych. Próbując rozwiązać jeden problem proponowana zmian rodzi szereg kolejnych bardzo ważnych pytań i wątpliwości.
Poprawki PiS wprowadzają następujące zmiany w Kodeksie wyborczym:
- korespondencyjne głosowanie dla wyborców, którzy podlegają w dniu głosowania obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych
- korespondencyjne głosowanie dla osób, które najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat.
- wyborcy, którzy w dniu wyborów ukończą 60 lat będą mogli także skorzystać z głosowania za pośrednictwem pełnomocnika.
| WAŻNE„Zniesienie głosowania korespondencyjnego. Wnioskodawcy uznają, że podobnie jak w przypadku wyborów dwudniowych, głosowanie korespondencyjne w istotny sposób zwiększa ryzyko nieprawidłowości. Wyborcy powinni oddawać swój głos poprzez akt osobistego uczestnictwa w procesie wyborczym. Prawo do głosowania przysługujące osobom, które z powodów od siebie niezależnych nie będą mogły udać się do lokalu wyborczego zostanie zagwarantowane poprzez instytucję głosowania przez pełnomocnika”Uzasadnienie: Poselski projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (z 10 listopada 2017 r., druk sejmowy nr 2001). |
Zamiar głosowania korespondencyjnego trzeba będzie zgłosić najpóźniej na 15 dni przed dniem głosowania. W przypadku osób przebywających na kwarantannie zgłoszenia można dokonać najpóźniej na 5 dni przed dniem wyborów.
Poniżej przedstawiamy Państwu kilka pierwszych, poważnych zastrzeżeń i komentarzy dotyczących zmian wprowadzanych do Kodeksu wyborczego z punktu widzenia urzędów miast i gmin, które organizują i przeprowadzają wybory (realizując zadnie zlecone przez rząd). Poniższe uwagi nie odnoszą się do innych niezwykle ważnych kwestii, które zostaną przeanalizowane oddzielnie a mianowicie: czy przy tworzeniu przepisów zachowane zostały zasady dobrej legislacji, wynikające z zasady demokratycznego państwa prawnego i czy został złamany zakaz dokonywania zmian w prawie wyborczym później niż na 6 miesięcy przed rozpoczęciem procesu wyborczego (orzecznictwo TK, standardy międzynarodowe).
5 dniowy termin uniemożliwia realizację zadania
Przewidziany w nowelizacji Kodeksu wyborczego termin na zgłoszenie chęci głosowania korespondencyjnego przez wyborców przebywających na kwarantannie jest - w praktyce - niemożliwy do dotrzymania. Zgłoszenia te - przyjęte przez komisarza wyborczego - muszą zostać zweryfikowane, uzupełnione muszą zostać ich ewentualne braki. Następnie muszą zostać sporządzone, opieczętowane - w obecności członków obwodowych komisji wyborczych (dalej: OKW) - i wysłane (za pośrednictwem Poczty Polskiej) pakiety wyborcze do osób przebywających na kwarantannie.
Już dotychczasowy przepis (do 15. dnia przed terminem wyborów) w połączeniu z kalendarzem wyborczym i koniecznością przygotowywania pakietów z OKW) powodował w dużych gminach ogromne problemy logistyczne i organizacyjne a nierzadko zmuszał do balansowania na granicy prawa.
| STANOWISKO POCZTY POLSKIEJ S.A. "W związku z ogłoszonym stanem epidemii, Poczta Polska stosuje zwiększone środki ostrożności. Podjęto szereg działań zmierzających do ograniczenia ryzyka rozprzestrzeniania się koronawirusa SARS-CoV-2 oraz zapewnienia maksymalnego bezpieczeństwa pracowników oraz klientów i partnerów biznesowych. Do czasu zakończenia okresu izolacji korespondencja kierowana pod adresy objęte kwarantanną, będzie przechowywana w placówkach pocztowych, bez próby doręczenia. Rozwiązanie to oznacza wyjątkowe wstrzymanie biegu terminu awizacji w okresie przechowania. Podjęcie próby doręczenia przesyłki nastąpi dopiero po zakończeniu kwarantanny przez adresata. Osoby objęte kwarantanną nie muszą tego faktu zgłaszać Poczcie Polskiej, Spółka otrzymuje ich adresy na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 20 marca br. w sprawie ogłoszenia na obszarze RP stanu epidemii. Poczta jest w kontakcie z regionalnymi inspektorami sanitarnymi w tym zakresie." http://www.poczta-polska.pl/poczta-polska-przechowa-przesylki-osobom-objetym-kwarantanna/ |
Nie wiadomo też, jak ustawodawca wyobraża sobie przekazanie wniosku o głosowanie korespondencyjne przez osobę potencjalnie zarażoną wirusem SARS-CoV-2, a także dostarczenie pakietu wyborczego osobie w kwarantannie (izolacji) - co wymaga osobistego jej udziału w tej czynności (potwierdzenie odbioru).
| PRZYKŁAD W samym tylko Poznaniu, obecnie, kwarantanną objęte jest około 300 osób. Biorąc pod uwagę rozwój epidemi COVID-19 w innych krajach można się spodziewać, że „na 5 dni przed wyborami” liczba osób objętych w kwarantanną w tym mieście będzie wynosić 10 do 15 tys. |
Nie wiadomo jak będzie wyglądać postępowanie z głosami wyborców pozostających w kwarantannie (izolacji). Tutaj ustawodawca ma jedną odpowiedź: zasady i tryb postępowania z przesyłkami zawierającymi pakiety wyborcze osób przebywających na kwarantannie określi rozporządzenie ministra właściwego ds. łączności (obecnie Minister Infrastruktury) w porozumieniu z MSWiA, MZ oraz PKW.
Program 60+, czyli głosowanie korespondencyjne i przez pełnomocnika dla seniora
Uchwalona w sobotę nad ranem nowelizacja przewiduje także, że osoby, które najpóźniej w dniu głosowania ukończą 60 lat, będą mogły w wyborach prezydenckich głosować także korespondencyjnie albo za pośrednictwem pełnomocnika.
Rozwiązanie to, w połączeniu z panującą w Polsce epidemią COVID-19, spowoduje z pewnością ogromny wzrost liczby wniosków.
| PRZYKŁAD Tylko w Poznaniu wyborców w wieku 60+ tj. grupy największego ryzyka zarażenia się koronawirusem jest 141 891 (dane z 28.03.br). W sytuacji nadal istniejącego zagrożenia zarażeniem się koronawirusem szacuje się, że 80 % tej liczby wyborców zechce skorzystać z tej formy głosowania. |
Próba wprowadzenia takiej zmiany świadczy to o braku wiedzy jaka jest skala tego problemu i koniecznych zasobów kadrowych na przygotowanie pakietów wyborczych w głosowaniu korespondencyjnym.
Koszt: 315 tys. zł tylko w jednym mieście
Zgłaszający poprawkę nr 177 posłowie, a także ci, którzy ją następnie przegłosowali nie do końca zdawali sobie też sprawę z wyzwania, jakim będzie organizacja głosowania korespondencyjnego i przez pełnomocnika w czasie epidemii COVID-19.
Po pierwsze trzeba pamiętać, że przygotowanie pakietów wyborczych (m.in. polega to na zapewnieniu odpowiedniej liczby kart do głosowania; odpowiedniej liczby kopert na pakiet wyborczy, kopert zwrotnych oraz kopert na karty do głosowania, stosowanych w pakietach do głosowania korespondencyjnego, formularzy oświadczeń o osobistym i tajnym oddaniu głosu na karcie do głosowania, a także pieczęci właściwej obwodowej komisji wyborczej ds. przeprowadzenia głosowania w obwodzie) jest zadaniem urzędników wyborczych. Tymczasem w Poznaniu urzędników wyborczych jest tylko 3, którzy otrzymują ogromne wsparcie od pracowników samorządowych. Sami nie byliby w stanie wywiązać się ze swoich obowiązków ustawowych. Aby zadanie to zrealizować w terminach przewidzianych w nowelizacji konieczne byłoby zatrudnienie dodatkowych 100 takich pracowników samorządowych..
Dla realizacji tego zadania znaczenie ma także czas oraz oczywiście jego koszt.
Przykładowo w Poznaniu liczba osób potencjalnie objętych głosowaniem korespondencyjnym wynosi 128513. Średnia liczba pakietów wyborczych na 1 obwodową komisję wyborczą to 566. Czas poświęcony na przygotowanie pakietów w 1 OKW (przy założeniu, że sporządzenie 1 pakietu zajmuje 3 minuty) wynosi 28 godzin !!! .
Natomiast koszt przygotowania pakietów (w poprzednich wyborach średni koszt przygotowania 1 pakietu wynosił 2,45 zł) dla tej liczby wyborców to 314857 zł (licząc tylko koszty zakupu materiałów).
