- Unia Metropolii Polskich wyraża zadowolenie z faktu podjęcia przez Rząd RP inicjatywy ustawodawczej zmierzającej do utworzenia jednostek administracyjnych obejmujących obszary metropolitalne, co było postulatem UMP zgłaszanym od początku jej działalności.
- Projekt ustawy o polityce miejskiej i współpracy jednostek samorządu terytorialnego w tym zakresie oraz o zmianie niektórych innych ustaw za główny cel wprowadzenia struktur administracyjnych na obszarach metropolitalnych przyjmuje utworzenie nowych ram prawnych dla obligatoryjnych i dobrowolnych form współpracy jednostek samorządu terytorialnego na tychże obszarach. Współpraca taka jest już obecnie bogata, przyjmuje formy publicznoprawne - związków komunalnych, porozumień oraz prywatnoprawne - spółek komunalnych czy umów cywilnoprawnych. Na obszarach metropolitalnych powstało także szereg instytucji o charakterze politycznym, których celem jest koordynacja współpracy jednostek samorządu terytorialnego (rady metropolitalne, kolegia, stowarzyszenia).
- Przedkładany projekt ustawy nie zawiera w uzasadnieniu analizy stanu współpracy komunalnej na obszarach metropolitalnych, która mogłaby być punktem wyjścia prac nad kwestią ustroju obszarów metropolitalnych i koniecznych zmian prawnych w zakresie współdziałania jednostek samorządu na obszarach metropolitalnych (wymóg poprawnej legislacji). W tym kontekście wprowadzanie obligatoryjnej struktury jaką jest zespół metropolitalny nie ma należytego uzasadnienia praktycznego wymaganego dla tego typu decyzji politycznych.
- Najważniejszą ‘wartością dodaną’ proponowanych nowych rozwiązań legislacyjnych jest próba uspójnienia planów zagospodarowania przestrzennego gmin, które wejdą w skład projektowanych zespołów metropolitalnych. Jednak brak wyraźnego rozdzielenia materialnoprawnego zakresu ustaleń planistycznych podejmowanych przez związek i gminy może prowadzić do sporów kompetencyjnych i opóźniania prac planistycznych na obszarach metropolitalnych.
- Wątpliwości budzi szereg podstawowych rozwiązań proponowanych w ustawie:
- utworzenie metropolitalnych jednostek administracyjnych z mocy ustawy jedynie w przypadku dwóch najludniejszych obszarów - górnośląskiego i warszawskiego, przy pozostawieniu decyzji w sprawie utworzenia struktur administracyjnych dla pozostałych dziesięciu obszarów metropolitalnych w dyskrecji władzy wykonawczej, w sytuacji, kiedy problemy, które wymagają rozwiązania w tych obszarach są analogicznej natury;
- status zespołów metropolitalnych, które - poza brakiem bezpośrednich wyborów do organu stanowiącego - będą posiadały atrybuty jednostek samorządu terytorialnego i będą działały na podstawie przepisów właściwych dla JST, pomimo zastrzeżeń ustawowych, iż tak nie jest;
- możliwość powstania zespołów metropolitalnych o znikomych kompetencjach, w skrajnych przypadkach węższych niż dzisiejszy katalog dziedzin współpracy gmin obszarów metropolitalnych;
- wyposażenie mających powstać struktur administracyjnych w znikome źródła dochodów;
- wprowadzenie zasady głosowania podwójną większością (liczby jednostek samorządu terytorialnego oraz liczby reprezentowanych mieszkańców), która prowadzić może do paraliżu decyzyjnego zespołów metropolitalnych.