Z marcowego posiedzenia Zespołu ds. klimatu Komisji Wspólnej

Porządek obrad posiedzenia Zespołu ds. energii, klimatu i środowiska Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego obejmował - oprócz przedstawionych stronie samorządowej do zaopiniowania osiemnastu projektów rozporządzeń dotyczących ochrony siedlisk – sprawy różne, a w nich dwa wnioski zgłoszone przez Unię Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza.

- Pierwszy z naszych wniosków dotyczył przedstawienia przez resort klimatu informacji o harmonogramie implementacji do polskiego prawa przepisów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Natomiast drugi dotyczył przedstawienia przez MKiŚ informacji o stanie wdrożenia systemu kaucyjnego na podstawie ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw – mówił Tymoteusz Marzec, koordynator komisji i zespołów Unii Metropolii Polskich dodając, że jeżeli planowana jest zmiana wdrożenia terminu systemu kaucyjnego, to Unia Metropolii Polskich również prosi o informacje na ten temat.

Zbyt mało czasu na przygotowanie odpowiedzi

Wnioskowane przez Unie Metropolii Polskich informacje nie zostały przedstawione na posiedzeniu Zespołu ds. energii klimatu i środowiska Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, które odbyło się 13 marca br. Jak wyjaśniał współprzewodniczący Zespołu ze strony rządowej, Mikołaj Dorożała, wiceminister klimatu i środowiska na rzetelne jej przygotowanie resort miał zbyt mało czasu. 

– Wniosek Unii Metropolii Polskich w tej sprawie wpłynął do Ministerstwa wczoraj, więc nie będziemy w stanie tutaj państwu przedstawić jakichś konkretnych odpowiedzi w sprawie tych dwóch punktów, więc z naszej strony chcieliśmy zaproponować żeby to przełożyć na nasze najbliższe spotkanie – tłumaczył na posiedzeniu Zespołu wiceminister Mikołaj Dorożała dodając, że być może takie informacje będą mogły zostać przedstawione na zaplanowanym na 27 marca br. plenarnym posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. - Chciałbym to skonsultować tutaj też z Departamentami, ale myślę, że ta perspektywa powinna być realna – mówił wiceminister Mikołaj Dorożała.

Sprawy ważne dla samorządów

W dalszej części punktu poświęconego sprawom różnym przedstawiciele strony samorządowej, w kontekście omawianych na posiedzeniu rozporządzeń w sprawie specjalnych obszarów ochrony siedlisk wskazali najważniejsze problemy z zakresu szeroko rozumianej ochrony środowiska, którymi obecny rząd powinien się zająć.

Przedstawiciel Związku Gmin Wiejskich RP, Mariusz Marszał wskazał, że gminy wiejskie, ale nie tylko, bo wszystkie te, na których znajdują się tereny objęte różnymi formami ochrony przyrody od lat bezskutecznie upominają się o stworzenie subwencji ekologicznej, które rekompensowałaby tym samorządom utracone dochody.

Z kolei współprzewodniczący Zespołu ds. energii, klimatu i środowiska ze strony samorządowej, burmistrz Rejowca Fabrycznego Stanisław Bodys (Unia Miasteczek Polskich) wnioskował, aby rząd przedstawił informację o implementacji dyrektywy wodnej.

- Dodam do tego jeszcze dwa tematy, ważne z pozycji nie tylko małych miast i gmin. Pierwszy dotyczy niekontrolowanej budowy pojedynczych ujęć wody – studni głębinowych, których powstawania nikt chyba nie kontroluje.  Drugi temat to nadal za małe środki na przebudowę czy budowę systemów kanalizacji w mniejszych aglomeracjach, ale również, modernizacja starych sieci wodociągowych i kanalizacyjnych, w szczególności tych sieci wodociągowych, w których są jeszcze rury azbestowo-cementowe, a takie są jeszcze nawet w stołecznej Warszawie. My ze strony samorządowej jesteśmy przygotowani do dyskusji, jesteśmy przygotowani do takiego już bardzo szybkiego wejścia w temat związany z implementacją tej dyrektywy wodnej – mówił współprzewodniczący Stanisław Bodys.

Strona rządowa odpowiada

Do wszystkich zgłaszanych przez stronę samorządowa uwag i wniosków ustosunkowali się przedstawiciele rządu. 

- A ‘propos subwencji ekologicznej to na ten moment nie mamy jakiejś konkretnej oferty czy strategii - mówił wiceminister Mikołaj Dorożała wskazując jednocześnie na trwające w Ministerstwie Finansów prace nad wzmocnieniem strony dochodowej finansów samorządowych. - Przygotowujemy różne rozwiązania, które idą właśnie trochę w tym kierunku takiego wzmacniania też tego aspektu finansowego - mówił wiceminister Mikołaj Dorożała.

Z kolei Marek Kajs, zastępca Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska wskazywał, że temat obszarów chronionych, ich wpływu na dochody gmin oraz subwencji ekologicznej jest bardzo złożony.

 – To jest temat trudny ze względu na to, że pewne różnice w dochodach czy w strukturze dochodów wynikają z różnych względów, nie tylko poprzez formalne objęcie gminy daną formą ochrony przyrody, ale też z różnych uwarunkowań, czy to demograficznych, społecznych, odległości od jakichś aglomeracji, innych. Są analizy, czy są prowadzone, czy były prowadzone analizy potwierdzające, że tutaj nie ma takiej prostej korelacji. Są gminy objęte w całości ochroną, w których dochód na  mieszkańca znacząco przewyższa średnią; są gminy uboższe od średniej. Także tutaj chyba sama obecność form ochrony przyrody nie jest kluczem – mówił Marek Kajs.

Z kolei Maciej Thorz, zastępca dyrektora Departamentu Gospodarki Wodnej i Żeglugi Śródlądowej w Ministerstwie Infrastruktury zobowiązał się do przygotowania i przedstawienia stronie samorządowej kompleksowej informacji na temat bieżącego stanu prac nad wdrożeniem dyrektywy wodnej.