Z posiedzenia Zespołu Infrastruktury KWRiST

Rozpoczęta na kwietniowym, plenarnym posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego dyskusja na temat wprowadzenia zmian w Programie Inwestycji Strategicznych Polski Ład była kontynuowana na spotkaniu Zespołu ds. Infrastruktury, Rozwoju Lokalnego, Polityki Regionalnej oraz Środowiska, które odbyło się 12 maja 2022 r. To wówczas Michał Baj, dyrektor Zarządzający Programami Inwestycyjno-Mieszkaniami w Banku Gospodarstwa Krajowego przedstawił informację na temat zgłoszonych przez stronę samorządową postulatów i pytań.

1203 umowy podpisane na 4040 projektów

- Chciałem przedstawić państwu informacje według stanu na 11 maja br. a propos złożonych w pierwszym naborze do Rządowego Programu Inwestycji Strategicznych Polski Ład. Chcę jednocześnie zaznaczyć, że nie są to informacje z których BGK chciałby wyciągać jakieś jednoznaczne wnioski – mówił Michał Baj.

W pierwszej edycji RPIS PŁ dofinansowanie otrzymało 4040 wniosków, czyli tyle właśnie inwestycji zostało objętych dofinansowaniem. Spośród tych 4040 inwestycji umowy na realizację inwestycji zostały podpisane dla 1203 inwestycji. Najwięcej podpisanych umów dotyczy inwestycji w infrastrukturę drogową, drugie pod względem liczby są umowy dotyczące inwestycji w infrastrukturę wodociągowo – kanalizacyjną (223), a trzecie miejsce zajmują inwestycje w infrastrukturę sportową (82 podpisane umowy).

BGK zbadało także dynamikę podpisywania umów w 2022 r. Wynik pokazuje, że w każdym kolejnym tygodniu podpisywanych jest średnio około 60 umów więcej niż w poprzednim tygodniu. Średni tygodniowy przyrost ilości podpisywanych umów w 2022 r. wynosi 39%, natomiast średni tygodniowy przyrost kwot podpisanych w 2022 r. umów wynosi 19%.

Jak podkreślił dyrektor Michał Baj dotychczasowe dane nie pozwalają jednocześnie stwierdzić, że po wybuchu wojny na Ukrainie doszło do załamania dynamiki podpisywania umów. Zebrane dane nie pozwalają tez wnioskować o tym jaki wpływ na podpisywanie umów ma sytuacja makroekonomiczna. I to właśnie ma zostać zbadane podczas planowanego badania ankietowego, które ma objąć także pozostałą grupę zakwalifikowanych do dofinansowania wniosków, a więc z tej puli ponad 2800 wniosków, co do których umowy realizacyjne jeszcze nie zostały podpisane.

Program Inwestycji Strategicznych wymaga korekt

Przedstawione na posiedzeniu przez dyrektora Michała Baja informacje skomentował na gorąco Marek Wójcik, sekretarz strony samorządowej KWRiST wskazując, że z przedstawionych danych można wysnuć wniosek, że z 4040 zakwalifikowanych do dofinansowania projektów umowy podpisane zostaną jedynie w 2/3 przypadków.

Jak podkreślali samorządowcy problemy mogą dotknąć przede wszystkim inwestycje kubaturowe. To tutaj wzrost cen materiałów budowlanych oraz odpływ pracowników (głównie w związku z wojną w Ukrainie) może spowodować, że samorządy będą rezygnować z ich realizacji. Wskazywał na to m.in. Edward Maniura burmistrz Lublińca – Otrzymaliśmy dofinansowanie na projekt turystyczny. Ogłaszamy już trzeci przetarg, bo do dwóch pierwszych żaden wykonawca się nie zgłosił. Obawiam się że w inwestycjach kubarurowych możemy spotkać się z brakiem wykonawców i zdecydowanie wyższych kosztów inwestycji. Dlatego potrzebne jest uelastycznienie zasad realizacji inwestycji poprzez zezwolenie samorządom na zmianę ich zakresu. Będziemy o to naciskać rząd i apelujemy, aby BGK ze swojej strony również wskazywał na konieczność wprowadzenia w Programie Inwestycji Strategicznych stosownych zmian – mówił burmistrz Lublińca.

Innym sposobem na zwiększenie dynamiki podpisywania umów może być wprowadzenie zmiany w częstotliwości płatności za realizację inwestycji. - Wysokie ceny ofert na przetargach w ramach Programu Inwestycji Strategicznych wynikają również z przełożenia prawie całości finansowania zadania na wykonawców, którzy muszą posiłkować się komercyjnymi kredytami na ich sfinansowanie. Takie przełożenie ciężaru finansowego na wykonawców eliminuje mniejsze, słabsze finansowo firmy lokalne, dając preferencje dużym firmom posiadającym większy kapitał, dlatego wnioskujemy o wprowadzenia możliwości zwiększenia częstotliwości płatności za wykonanie zadania na minimum kwartalne rozliczenia lub zgodnie z zawartym pomiędzy zamawiającym a wykonawcą harmonogramem prac i płatności – mówił Mariusz Marszał, doradca ds. legislacyjnych przewodniczącego Związku Gmin Wiejskich RP.