Aktualności

Chętniej czytamy? Stan czytelnictwa w Polsce największy od 10 lat

10 kwietnia 2024

Nie ukrywamy, że ostatni raport Biblioteki Narodowej o stanie czytelnictwa w naszym kraju bardzo nas ucieszył. Z publikacji wynika, że w 2023 r. 43 proc. badanych zadeklarowało lekturę co najmniej jednej książki w ciągu dwunastu miesięcy. Czy to dużo? Brakuje nam jeszcze do innych wiodących krajów, ale ważne jest fakt, że nastąpił wzrost o 9 punktów procentowych. Publikacja raportu oraz powrót do publicznej dyskusji na temat czytelnictwa w Polsce skłonił nas do przyjrzenia się działaniom UMP w zakresie poprawy poziomu czytelnictwa w Polsce: przez ostatnie lata chętnie angażowaliśmy się w kampanie z tym związane!

Wzrost jest szczególnie widoczny, jeśli weźmie się pod uwagę wyniki pomiarów wykonanych przez Bibliotekę Narodową w latach 2021 i 2022. Natomiast odsetek osób, które czytały siedem lub więcej książek w ciągu roku nie zmienił się znacząco i wynosi 8 proc.

Ojcowie chętnie korzystają z bibliotek

Co ciekawe zainteresowanie bibliotekami publicznymi również wzrosło. Dlaczego? „Wpisany w Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa wymóg otwarcia bibliotek publicznych w co najmniej połowę sobót w ciągu roku poszerzył dostępność bibliotek dla osób aktywnych zawodowo, zwiększając tym samym ich genderową inkluzywność.” – czytamy w raporcie Biblioteki Narodowej. I miało to miejsce w grupie mężczyzn 25-39 lat (o 4,6 punktu procentowego), którzy potencjalnie wychowują małe dzieci. Tutaj warto przypomnieć o kampanii pod egidą Fundacji Powszechnego Czytania #TataTeżCzyta, w której braliśmy aktywny udział w zeszłym roku i nie wahamy się kontynuować tej aktywności również w tym roku.

#CzytanieRządzi

A skoro mowa o kampaniach, to przypominamy wcześniejszą, w której mieliśmy przyjemność uczestniczyć i którą robiliśmy razem z FPC, czyli: #CzytanieRządzi. Kluczową rolę odegrały w niej osoby pełniące funkcję prezydentek/ów miast należących do Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza. Krótkie, momentami zaskakujące, nawet intymne historie o ich doświadczeniach z czytaniem mogą być inspirujące dla odbiorców.

Kto czyta najchętniej?

Oprócz wspomnianych ojców, największa grupą czytających są ci, którzy się uczą i studiują. Seniorzy w ostatnich latach zaczęli również chętniej sięgać po książki.

W badaniu po raz pierwszy uwzględniono inne sposoby pozyskiwania informacji o książkach, takie jak: multimedialne podcasty, vlogi, krótkie filmy, wpisy influencerów rekomendujące książki i czytanie, TikTok, gdzie mamy społeczność BookTok, na BookTube na YouTube, czy też na Instagramie

„Wiek czytelników najmocniej zróżnicował skłonność do czerpania opinii w ten sposób. Taką możliwość wskazało 17% czytelników w wieku 15–24 lat, 10% czytelników w wieku 25–39 lat i tylko sporadycznie – 2% czytelników w wieku powyżej 40 lat. Ujawnia się tutaj generacyjna zmiana w formach społecznej komunikacji i informacji o książkach. W #inluencerskim obiegu książki uczestniczą tylko najmłodsze generacje czytelników, wiek 40 lat jest cezurą” – tłumaczą autorzy badania.

Lektura a nastroje społeczne

Wydawać by się mogło, że różne społeczne okoliczności na pierwszy rzut oka mogą nie mieć wpływu na czytanie, a jednak w badaniu widać tę zależność:

„Związek nastrojów społecznych z czytaniem książek jest daleki od jednoznaczności, tym niemniej warto podkreślić, że osoby, które z większym optymizmem patrzą na swoje życie, a także mają poczucie bezpieczeństwa materialnego, częściej czytają.”

Bez względu na sytuację materialną, dostęp do lektur i aktywności związanych z czytaniem powinien być powszechny – tak jak to się dzieje właśnie w miastach należących do UMP. Dbałość o biblioteki miejskie wyraża się także w organizowaniu w tych miejscach centrów aktywności i integracji mieszkańców. I to jest jedna z dróg do upowszechniania czytelnictwa, które przecież nie tylko dostarcza odbiorcom wiedzy, ale wpływa na każdy aspekt naszego życia. Wszak osoby czytające aktywniej kreują swoją przyszłość, a wspólnoty takich osób tworzą silniejsze społeczeństwa obywatelskie, nie mówiąc o gospodarce.

Zachęcamy więc, niezmiennie, do czytania!

P.S. a wczoraj odbyło się posiedzenie sejmowej podkomisji stałej do spraw czytelnictwa i prawa autorskiego, podczas której szczegółowo omówiono wyniki badania czytelnictwa w Polsce.

Z raportem można zapoznać się poniżej.