Facebook
Twitter
Linkedin„Subwencja równoważąca nie jest przeznaczona na wspieranie gmin i powiatów o niskich dochodach. Do tego służy subwencja wyrównawcza, wypłacana z budżetu państwa. Natomiast subwencja równoważąca jest przeznaczona dla gmin i powiatów, które są najbardziej obciążone pewnymi zadaniami (...)" - czytamy w stanowisku Unii Metropolii Polskich z 27 marca 2012 r.
12 największych polskich miast apelowało w nim o zmianę zasad naliczania subwencji równoważącej (konkretnie o wprowadzenie rozwiązań, które urealniłyby liczbę mieszkańców miast - jednego z podstawowych wskaźników służących do ustalania wysokości wpłaty na subwencję równoważącą). Obecnie jest ona ustalana na podstawie danych meldunkowych.
Co warte podkreślenia nie wszyscy mieszkańcy miast Unii Metropolii Polskich rozlicza się w tych właśnie miastach z podatku dochodowego od osób fizycznych. W konsekwencji miasta UMP ponoszą koszty związane z koniecznością realizacji zadań i usług komunalnych na rzecz tych mieszkańców, z drugiej dochód udziału w PIT, który powinien zasilić budżety miast UMP trafia do budżetów innych gmin. Te gminy uzyskują zatem dochody bez konieczności wydatkowania środków na zadania i usługi związane z obsługą „płacących i nieobecnych”.
Wady systemu szczególnie uwidaczniają się w sytuacjach pogorszenia koniunktury gospodarczej - np. pandemii COVID - ponieważ kryterium dochodowe, w oparciu o które ustala się obowiązek dokonywania wpłat, powiązane jest z dochodami osiągniętymi przez jednostki samorządu terytorialnego dwa lata wcześniej. Trybunał Konstytucyjny podkreślał to w swoich wyrokach z: 1996 r. (sygn. akt K 1/96), 2006 r. (sygn. akt K 30/04), 2013 r. (sygn. akt K 14/11) i 2014 r. (sygn. akt K 13/11).
Nie negując konieczności istnienia podatku „Janosikowego”, jako wyrazu solidarności pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego i ich wspólnej odpowiedzialności za poprawę życia mieszkańców, Miasta UMP powtarzają sformułowane prawie dziesięć lat temu, ale nadal aktualne postulaty wprowadzenia do systemu „Janosikowego”:
- zasad korygujących liczbę mieszkańców mieszkających o korzystających z usług komunalnych;
- mechanizmów ograniczających wysokość wpłat na „Janosikowe” powiązanych z wysokością dochodów własnych, w szczególności tych podatnych na wahania koniunktury gospodarczej - normy ostrożnościowej, gdyż miernikiem dochodowości w polskim systemie „Janosikowym” są dochody podatkowe, posiadające dużą wrażliwość na wahania koniunktury.
Okazją do powtórzenia zgłaszanych przez UMP postulatów są zapowiadane przez posłów Koalicji Obywatelskiej zmiany w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, które dotyczą właśnie subwencji równoważącej i podatku „Janosikowego”.
