Lublin jest miastem inteligentnym

Lublin jest miastem z certyfikatem smart city. Co to oznacza? 

Krzysztof Żuk, Prezydent Miasta Lublin: Wdrożenie w Lublinie normy ISO jest konsekwencją przyjętej kilka lat temu polityki rozwoju. Ta norma definiuje aż 100 wskaźników dotyczących różnych aspektów funkcjonowania miasta np. ekonomii i edukacji. Certyfikat dla inteligentnych miast zwiększa naszą wiarygodność na rynkach finansowych, jest magnesem dla inwestorów i może mieć znaczenie w staraniach o fundusze europejskie.

Inteligentne miasto powinno być oparte na kilku wymiarach: gospodarce, środowisku czy mobilności. W jaki sposób Lublin chce być smart?

Wdrażamy rozwiązania dla każdego z wymiarów miasta inteligentnego. Tempo ich rozwoju związane jest z priorytetami inwestycyjnymi miasta oraz potrzebami samych mieszkańców, które są dla nas najważniejsze. Zrealizowaliśmy już ponad 30 projektów. Jednym z najlepiej rozwiniętych wymiarów jest mobilność miejska, na którą przeznaczane są największe środki z budżetu miasta.

Dlaczego duże miasta nie mogą już rozwijać się bez sztucznej inteligencji?

Duże miasta zainwestowały i wdrożyły wiele systemów teleinformatycznych, które funkcjonują na podstawie sztucznej inteligencji (AI). Przykładem takich rozwiązań są systemy zarządzania ruchem (ITS), które wykorzystują podsystemy np. teledetekcji czy analityki obrazu. Rozwiązania te dostarczają miastom realnych korzyści. Oprócz tego, stanowią poszczególne komponenty tzw. „miejskiego ekosystemu”, do którego powinny dążyć wszystkie miasta chcące być smart. Miasta stają w obliczu coraz to nowych wyzwań, z którymi można sobie o wiele efektywniej poradzić przy pomocy sztucznej inteligencji.

Jakie rozwiązania są wdrażane w Lublinie?

Coraz częściej Lublin jest inspiracją dla innych miast. Dla nas szczególnie ważne są trwające od kilku lat projekty związane z transportem publicznym. Dziś mamy do dyspozycji jeden z najnowocześniejszych taborów w Polsce, który cechuje się niską emisją spalin i posiada wyposażenie odpowiadające potrzebom pasażerów, dbając zarówno o ich wygodę, jak i bezpieczeństwo. Przeprowadzona została kompleksowa przebudowa systemu komunikacji miejskiej. Utworzyliśmy nowe trasy trakcji trolejbusowej, zajezdnie, skrzyżowania i ulice, a wprowadzony przez nas System Zarządzania Transportem Publicznym umożliwia monitorowanie w czasie rzeczywistym położenie danego pojazdu na cyfrowej mapie miasta otrzymując przy tym informacje na temat ewentualnych opóźnień bądź przyśpieszeń konkretnej linii.

Miasto działa także przy modelach 3D.

Tak, otrzymaliśmy nagrodę smart city award za wdrożenie kompleksowego modelu przestrzennego miasta 3D, który przedstawia trójwymiarowe wizualizacje obiektów miejskich, ukształtowania terenu miasta, warstw zieleni i zjawisk przestrzennych. Pozwala także na tworzenie wieloaspektowych analiz 3D wraz z opracowaniami tematycznymi. Możemy tworzyć rożne analizy np. środowiskowe związane z rozkładem hałasu pochodzącego z mapy akustycznej w przestrzeni trójwymiarowej.

Dla Lublina rola mieszkańców w budowaniu miasta jest nierozerwalna. Bliska nam jest koncepcja zwana human smart city 3:0, zakładająca o wiele aktywniejsze włączenie mieszkańców w procesy współdecydowania miastem niż kiedykolwiek. Od dawna w Lublinie funkcjonuje budżet obywatelski, a w 2017 roku Lublin, jako pierwsze miasto w Polsce, wprowadził zielony budżet obywatelski.

Jak Lublin wykorzystał AI podczas pandemii koronawirusa?

Samorządy w błyskawicznym tempie musiały przestawić się na usługi świadczone z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych. Nagłe ograniczenie możliwości załatwiania wielu spraw administracyjnych tradycyjną drogą pokazało, jak istotne są inwestycje w sferze e-usług publicznych oraz e-obsługi mieszkańców i podmiotów gospodarczych. W naszym przypadku niezwykle pomocny okazał się finalizowany w tym czasie projekt EDU Lublin, którego celem było wdrożenie zintegrowanego systemu informatycznego dla jednostek oświatowych. System z całą pewnością ułatwił przejście na tryb nauki zdalnej przez uczniów w sposób mało konfliktowy.

Jak w takim razie wykorzystać smart city po pandemii?

Należy kontynuować dobre praktyki wypracowane w czasie pandemii związane z e-usługami, cyfrowym zarządzaniem infrastrukturą miejską czy cyfryzacją poszczególnych jednostek miejskich. Pandemia wysunęła na pierwszy plan kwestie związane z odpornością miast na zdarzenia nagłe i nieprzewidziane. Samorządy musiały też przemodelować budżety. Kluczowe stało się zarządzanie kryzysowe i to ten sektor będzie mieć wielkie znaczenie w najbliższym czasie.

Które ze smart cities jest wzorem dla Lublina?

Duże miasta są wsparciem dla Lublina, ponieważ pewne procesy mają już za sobą i na bazie własnego doświadczenia mogą przekazywać wiedzę, którą potem my weryfikujemy i dopasowujemy do naszych warunków oraz potrzeb. Wysoką wartość ma dla nas współpraca w ramach różnych sieci związanych z tematyką miast inteligentnych. Jednym z przykładów takich sieci współpracy jest utworzona w ramach Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT) organizacja partnerska EIT Urban Mobility. Jej celem jest wykorzystanie innowacji w ramach „trójkąta wiedzy”, czyli współpracy ośrodków badawczych, uniwersytetów i przedsiębiorstw, gdzie miasta stają się żywymi laboratoriami do testowania. Lublin jest członkiem EIT od 2020 r. i już realizowaliśmy międzynarodowe projekty z zakresu mobilności miejskiej. Rozwiązania z innych miastach, z których chcemy czerpać w przyszłości dotyczą integracji różnych środków transportu. Chodzi o stworzenie optymalnego miksu komunikacyjnego, czyli zwiększenie znaczenia komunikacji zbiorowej, roweru i innych alternatywnych środków transportu, jak samochody autonomiczne czy hulajnogi elektryczne. Mobilność to jeden z fundamentów współczesnego Lublina.