Facebook
Twitter
LinkedinPrace nad projektem trwają już prawie rok. 30 września 2021 r. został on skierowany do konsultacji opiniowania i uzgodnień. Wersja, którą ma zaopiniować KWRiST jest jego wersją ostateczną, zawierającą naniesione zmiany, uwagi i poprawki zgłoszone w ramach procedur uzgodnieniowych i konsultacyjnych, a które – w zdecydowanej większości (jak wynika z pisma pełnomocnik rządu ds. równego traktowania) – w zdecydowanej większości zostały uwzględnione.
Jak wynika z treści oceny skutków regulacji (dokument sporządzono 22 marca br.) projektowane zmiany polegają na poprawie funkcjonowania lokalnych systemów przeciwdziałania przemocy mających na celu dotarcie do jak największej grupy osób zagrożonych bądź doznających przemocy, a zawarte w nim regulacje adresowane są m.in. do: osób doznających przemocy, w tym kobiet, mężczyzn, dzieci, osób starszych i niepełnosprawnych; osób stosujących przemoc; świadków przemocy; samorządów gminnych; samorządów powiatowych; samorządów województwa; specjalistycznych ośrodków wsparcia dla osób doznających przemocy domowej.
Obligatoryjny udział w pracach zespołu interdyscyplinarnego
Jakie konkretne zmiany wprowadza projekt nowelizacji? Przede wszystkim zmienia się tytuł całej ustawy. Nowelizacja proponuje bowiem, aby stary tytuł (o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie) zastąpić nowym (o przeciwdziałaniu przemocy domowej). Po drugie nowelizacja zawiera definicje przemocy domowej (jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej). Definicja ta zawiera także przykłady działań, które mogą zostać zakwalifikowane jako przemoc domowa. M.in. przemocą domową może być zachowanie ograniczające lub pozbawiające osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej, jak również zachowania istotnie naruszające prywatność osoby doznającej przemocy domowej lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej na odległość.
Inna, konkretna zmiana dotyczy zasad funkcjonowania zespołów interdyscyplinarnych powoływanych przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, a do których zadań należy m.in. m.in. diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie, następnie podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą w celach zapobiegawczych bądź podejmowanie interwencji w środowisku dotkniętym patologią.
Projekt przewiduje, że pierwsze posiedzenie zespołu ma zwoływać wójt, burmistrz, prezydent miasta. Kolejne posiedzenia mają odbywać się nie rzadziej niż raz na dwa miesiące. Ponadto ustawodawca wprowadził obowiązek uczestniczenia w pracach zespołu przez wyznaczone do niego osoby. Uchylanie się od tego obowiązku ma być zagrożone sankcją w postaci powiadomienia instytucji, która danego przedstawiciela do zespołu interdyscyplinarnego delegowała.
Kolejną istotną zmianą jest wprowadzenie obowiązkowego udziału członków zespołu interdyscyplinarnego (w ciągu 12 miesięcy od ich powołania w skład zespołu) w szkoleniu w zakresie przeciwdziałania przemocy domowej.
Uwagi Miast UMP
W pracach legislacyjnych nad projektem ustawy aktywnie uczestniczyły także Miasta Unii metropolii Polskich. Dotyczy to także ostatniego etapu prac legislacyjnych tzn. ostatecznej wersji projektu, która ma zostać zaopiniowana przez KWRiST. Uwagi do niej zgłosił m.in. Wrocław postulując, aby obowiązek udziału w pracach zespołu interdyscyplinarnego został rozciągnięty także na członków powoływanych grup diagnostyczno-pomocowych. „Dotychczasowe doświadczenia z realizacji zadań członków grup roboczych ukazują, że częsty brak uczestnictwa przedstawicieli instytucji w posiedzeniach grup, bądź brak realizacji zadań w grupach roboczych nie był obarczony żadną odpowiedzialnością, przez co zdarzało się, że członkowie grup nie realizowali swoich zadań w ramach prowadzonej procedury Niebieskie Karty, nie uczestniczyli w nich.” – czytamy w uzasadnieniu uwagi.
Ponadto miasta UMP wskazują, że w projekcie brakuje regulacji dotyczących koniecznego udziału przedstawicieli ochrony zdrowia w podejmowanych interwencjach, co naraża dzieci pokrzywdzone przemocą na wtórną wiktymizację, stres i utrudnia udzielenie dzieciom skutecznej pomocy.
Miasta UMP zwracają także uwagę, że Identyfikacja osób objętych działaniami zespołu interdyscyplinarnego jedynie na podstawie imienia, nazwiska i wieku to zdecydowanie za mało ponieważ generuje niebezpieczeństwo podejmowania działań wobec niewłaściwych osób. Dlatego UMP proponuje, wprowadzenie identyfikacji na podstawie nr PESEL, co wyklucza pomyłki dotyczące osób, wobec których podejmowane są działania w zakresie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. „Brak możliwości przetwarzania nr PESEL osób doznających i stosujących przemoc ogranicza informacje przekazywane przez zespoły interdyscyplinarne do Prokuratury i Sądów i może rodzić konieczność podejmowania dodatkowych działań ze strony tychże instytucji, których to działań można uniknąć, a tym samym ograniczyć czas załatwiania spraw.” – czytamy w uzasadnieniu uwagi zgłoszonej m.in. przez Miasto Wrocław.
