O pomocy uchodźcom z Ukrainy samorządowcy rozmawiali z Prezesem Rady Ministrów

Premier Mateusz Morawiecki przede wszystkim podziękował samorządom gmin, powiatów i województw za zaangażowanie w pomoc uchodźcom z ogarniętej wojną Ukrainy. Podkreślił, że sytuacja, z którą mierzy się obecnie Polska, a przede wszystkim miasta, jest największym kryzysem uchodźczym w Europie od czasów II Wojny Światowej. Z tym kryzysem Polska nie mogłaby sobie poradzić, gdyby nie współpraca ponad podziałami.

- Jestem zbudowany tym, jak przebiega współpraca między nami, niezależnie od tego z jakiej rodziny politycznej się wywodzimy - mówił premier Morawiecki dodając, że pomoc naszym sąsiadom, którzy walczą także o naszą wolność jest naszym obowiązkiem.

Pół miliarda zrefundowanych kosztów

W swoim wystąpieniu Mateusz Morawiecki zapewnił samorządy, że rząd je wspiera i będzie wspierał w realizacji zadania niesienia pomocy, biorąc jednocześnie na siebie wyzwania największe związane z systemem edukacji czy ochroną zdrowia. Wskazał, że już teraz do samorządów trafiają pierwsze środki finansowe związane z realizacją zadań na rzecz uchodźców z Ukrainy. – Do samorządów trafiło już 0,5 mld zł refundacji kosztów poniesionych w związku z kryzysem uchodźczym, zgodnie w wypracowanymi procedurami i harmonogramem – mówił premier Morawiecki.

Premier zwrócił też uwagę, że choć dziś pomoc Ukrainie jest ogromnym wyzwaniem i wiąże się z wielkim wysiłkiem i kosztami, to jednak w perspektywie długofalowej włączenie uchodźców do polskiego systemu będzie korzystne dla polskiej gospodarki i życia społecznego. Zachęcał, by przekonywać o tym opinię publiczną.

Apelował też, by wykorzystać fakt, że Polska jest dziś tak korzystnie postrzegana w Europie i na całym świecie.

– Dziś jako wspólnota narodowa mamy unikalną szansę, aby to wspaniałe podejście do Polski, pełne podziwu, wdzięczności utrwalić. Zróbmy to razem, bo to jest wielka wartość dla Polski, która może procentować nie tylko przez najbliższe lata, ale przez dziesięciolecia – mówił premier.

W trakcie spotkania głos zabierali także samorządowcy, m.in. Rafał Trzaskowski, prezydent Warszawy, Jacek Jaśkowiak, prezydent Poznania, Krzysztof Żuk, prezydent Lublina.

Natomiast Andrzej Kulig, zastępca prezydenta Krakowa, podziękował Pawłowi Szefernakerowi, wiceministrowi spraw wewnętrznych i administracji za wsparcie, jakie ten udziela samorządom w rozwiązywaniu problemów związanych z pomocą uchodźcom.

Długofalowe wyzwania wymagają dobrej kondycji finansowej JST

Prezydent Warszawy w swoim wystąpieniu podziękował za dobrą współprace z administracją rządową zwłaszcza w procesie nadawania obywatelom Ukrainy numerów PESEL. Zwrócił też uwagę, że chociaż obecnie mamy do czynienia z mniejszym napływem uchodźców, to musimy być przygotowani na to, że w każdej chwili zaczną przybywać do naszego kraju kolejne fale uchodźców.

Prezydent Trzaskowski zwrócił też uwagę na problemy, które w związku z obecnym kryzysem uchodźczym wymagać będą długofalowych działań, a są to ochrona zdrowia, edukacja oraz mieszkalnictwo.

Nawiązując do przyjętej i skierowanej do sejmu nowelizacji tzw. specustawy Rafał Trzaskowski upomniał się, aby w jej przepisach uwzględnić także wypłatę nadgodzin dla pracowników samorządowych.

Prezydent stolicy odniósł się także do słów premiera Morawieckiego o dobrej kondycji finansowej samorządów, które w 2022 r. weszły z nadwyżką budżetową. Rafał Trzaskowski wskazał, że ta nadwyżka jest efektem zbiegu kilku czynników m.in. inflacji, wzrostu podatku od nieruchomości oraz wypłaconej na koniec 2021 r. samorządom subwencji rozwojowej. - W latach kolejnych sytuacja samorządów będzie się pogarszać, a najlepszym rozwiązaniem aby temu zapobiec jest podwyższenie samorządowych udziałów w podatku PIT - mówił prezydent Warszawy.

Potrzeba strategii i rozwiązań systemowych

Jacek Jaśkowiak, prezydent Poznania zwrócił uwagę, aby dzieci z Ukrainy trafiły do polskich szkół, a  dorośli, głównie kobiety, zasiliły rynek pracy. – To jest szczególnie ważne również ze względu na ich zdrowia psychicznego – wskazywał prezydent Poznania dodając, że aby polski system edukacji był w stanie przyjąć dzieci i młodzież z Ukrainy do szkół i przedszkoli (co umożliwi ich rodzicom np. podjęcie pracy) konieczne są odpowiednie fundusze. – O pieniądzach zawsze się trudno rozmawia, ale rozmawiać trzeba – podkreślił Jacek Jaśkowiak.

Kolejna sprawa, która to mieszkalnictwo. – W tej chwili potrzebne są rozwiązania ustawowe, które pozwolą samorządom na wyrównywanie wydatków na najem mieszkania. Jest to konieczne, ponieważ ceny rynkowe najmu bardzo poszły w górę – mówił prezydent Poznania.

Kolejna sprawa, na którą zwrócił Jacek Jaśkowiak wiąże się z pomocą społeczną. – Jak pokazują doświadczenia innych krajów, które z problematyką uchodźczą się mierzyły dużym problemem jest bezdomność wśród uchodźców – mówił prezydent poznania. – Jak widać wszystko to o czym mówię to są naczynia połączone dlatego potrzebujemy długofalowej strategii i rozwiązań systemowych – mówił Jacek Jaśkowiak.

W uchodźcach tkwi potencjał, który można i trzeba wykorzystać

O potrzebie znalezienia pracy dla uchodźców z Ukrainy mówił także prezydent Lublina, Krzysztof Żuk wskazując, że miasta ankietują obywateli Ukrainy podczas wydawania numerów PESEL także pod względem kwalifikacji zawodowych. – Okazuje się, że dużą część uchodźców stanowią pracownicy o bardzo wysokich kompetencjach, menadżerowie pracujący w międzynarodowych korporacjach, czy naukowcy. Ich potencjał i kompetencje koniecznie powinniśmy chcieć i umieć wykorzystać - mówił prezydent Żuk.

Krzysztof Żuk podzielił zdanie przedmówców, że ważnym problemem do rozwiązania jest mieszkalnictwo. - Rynek mieszkaniowy jest już wydrenowany, warto więc wspierać np. Społeczne Inicjatywy Mieszkaniowe, by budować dodatkowe mieszkania zarówno dla polskich mieszkańców, jak i uchodźców ukraińskich – wskazywał prezydent Lublina.

Kolejny problem na który zwracał uwagę wiąże się z opieką zdrowotną. - Nasze szpitale przyjmują coraz więcej rannych pacjentów i o ile pomoc medyczna jest im wszystkim udzielana, o tyle problemem jest z miejscami do których ci pacjenci mogliby być kierowani po wypisie ze szpitala - zwracał uwagę Krzysztof Żuk.

Nad rozwiązaniami rząd chce pracować wspólnie z samorządami

Odnosząc się do samorządowych głosów premier Mateusz Morawiecki zgodził się, że konieczna jest strategia długofalowego działania. Dlatego też ustalono, że kolejne spotkanie samorządowców z prezesem rady Ministrów odbędzie się na początku maja i będzie ono poświęcone m.in. kwestiom finansowym. Odrębne spotkanie rządowo - samorządowe zostanie zorganizowane dla samorządów tzw. ściany wschodniej, które ze względu na ich specyfikę (m.in. wysokie bezrobocie) potrzebują specjalnych rozwiązań.