Strefa Czystego Transportu obejmie cały Kraków

Michał Cyrankiewicz-Gortyński: Unia Metropolii Polskich wspólnie z Polskim Stowarzyszeniem Paliw Alternatywnych przygotowały Raport „Strefy Czystego Transportu - kompendium tworzenia”. Wynika z niego m.in., że w Europie istnieje już 300 takich niskoemisyjnych stref. W Polsce tylko Kraków podjął próbę ustalenia takiej strefy. Dlaczego ta inicjatywa się nie powiodła?

Jacek Majchrowski: Pierwsza strefa czystego transportu w Krakowie była de facto strefą zeroemisyjną, które dopiero są w planach wielu europejskich miast, a nie niskoemisyjną jakich jest około trzystu w Europie. Pilotaż w Krakowie pokazał, że nie jesteśmy w stanie zbyt szybko nadgonić dekady opóźnienia we wdrażaniu takich rozwiązań, które wynikało z braku przepisów krajowych. Niemniej jednak krakowska strefa na Kazimierzu dała impuls do debaty publicznej, porządnych pomiarów emisji zanieczyszczeń z transportu drogowego oraz przygotowania ostatecznej strefy jaka właśnie jest procedowana w Krakowie.

Czy po nowelizacji ustawy o elektromobilności (z grudnia ubiegłego roku), która zmieniła przepisy dotyczące tworzenia Stref Czystego Transportu Kraków będzie taką strefę wprowadzał?

Tak, przygotowujemy się do jej wprowadzenia.

Na jakim etapie są prace? Czy strefa jest konsultowana z mieszkańcami? Kiedy można się spodziewać, że krakowska Strefa czystego Transportu zacznie funkcjonować?

Właśnie propozycja uchwały wprowadzającej strefę czystego transportu na terenie całego miasta trafiła do konsultacji społecznych i planujemy skierowanie jej pod decyzję Rady Miasta Krakowa w październiku. Chcemy by strefa weszła w życie w połowie 2024 r.

Miasto inwestuje także w ekologiczny transport publiczny, m.in. w autobusy elektryczne. Proszę opowiedzieć od kiedy i jakie działania w tym kierunku Kraków realizuje i ile obecnie takich autobusów zeroemisyjnych wozi pasażerów po ulicach Krakowa?

Kraków jako pierwsze polskie miasto uruchomił w 2014 r. regularną linię obsługiwaną autobusami elektrycznymi. Od tego czasu autobusów zasilanych energią elektryczną cały czas się zwiększa. Obecnie jest ich 79, a w przyszłym roku będzie ponad 120. Już w 2018 roku z ruchu zostały wycofane wszystkie autobusy nie spełniające co najmniej europejskiej normy Euro 5.

Z uwagą obserwujemy najnowsze rozwiązania w zakresie rozwiązań przyjaznych dla środowiska. Obecnie na linii nr 128 eksploatowany jest autobus zasilany wodorem. W Krakowie tankowanie wodoru stało się możliwe już w czerwcu 2022 r.

W stolicy Małopolski w zajezdni autobusowej Płaszów powstała pierwsza w Polsce mobilna stacja Orlenu do tankowania wodoru. Kwestia logistyki zaopatrzenia, magazynowania, dystrybucji i zaplecza technicznego eksploatacji autobusów z napędem wodorowym jest także elementem współpracy MPK SA z Politechniką Krakowską. W tym zakresie MPK SA współpracuje także z Krakowskim Holdingiem Komunalnym w zakresie wykorzystania wodoru powstającego w Zakładzie Termicznego Przekształcania Odpadów do tankowania autobusów.  To rozwiązanie daje możliwość przejechania na jednym tankowaniu nawet 350 km, a więc znacznie więcej niż jest to w przypadku autobusów zasilanych wyłącznie energią elektryczną. W planach MPK SA jest zakup kilkudziesięciu autobusów wodorowych oraz przebudowa i dostosowanie do ich obsługi jednej z zajezdni.

Obecny kryzys energetyczny i podejmowane przez rząd próby jego łagodzenia (np. dodatek węglowy) pokazały, że Kraków w zasadzie w stu procentach „pozbył się” kopciuchów (pieców na paliwa stałe). Jakie działania Miasta do tego doprowadziły?

Miasto było inicjatorem kilku programów, które w znacznym stopniu przyczyniły się do obecnego stanu jakości powietrza. Mówimy tu o: Programie Ograniczania Niskiej Emisji, Programie Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii czy Programie termomodernizacji budynków jednorodzinnych dla Miasta Krakowa. Należy jednak pamiętać, że same programy nie odniosłyby takiego sukcesu, gdyby nie zaangażowanie mieszkańców. Zainteresowani mogli również skorzystać z takich programów jak: Czyste Powietrze czy Stop Smog.

Jak te wszystkie działania wpływają na jakość powietrza w mieście? Czy są prowadzone badania w tym kierunku?

Zachodzące zmiany w powietrzu są niezmiennie od lat monitorowane przez stacje badawcze Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Prowadzone są również niezależne badania ośrodków uniwersyteckich. Na przestrzeni ostatniej dekady dzięki podjętym działaniom zredukowano emisję pyłów PM10 o połowę. 

Dziękuję za rozmowę.

Foto: krakow.pl