UMP pyta o Branżowe Centra Umiejętności

Branżowe Centra Umiejętności mają być nową jednostką w systemie polskiej oświaty. Ich zadaniem będzie  wsparcie przygotowania kadr na potrzeby nowoczesnej gospodarki w poszczególnych branżach,  zapewnienie przestrzeni dla innowacyjnej i trwałej współpracy biznesu z edukacją zawodową na wszystkich poziomach kształcenia zawodowego, a także wdrożenie koncepcji doskonałości zawodowej w polskim systemie kształcenia zawodowego. Tworzenie Branżowych Centrów Umiejętności ma być realizowane przy zaangażowaniu środków z KPO. Do końca 2024 r. ma powstać w całym kraju 120 takich placówek, a w ramach ogłoszonego właśnie konkursu - do końca 2023 r. – co najmniej 20.

Konkurs już trwa

– Program został ogłoszony 15 września 2022 r. Od 15 października można już przedstawiać i zgłaszać oferty do konkursu - mówi Marzena Machałek, wiceminister edukacji i oświaty. - Przypomnę, że to jest 1,4 mld złotych.

Program został zaprojektowany jako część KPO i w uzgodnionym z Komisją Europejską reżimie będzie realizowany niezależnie od tego, jakie będą dalsze losy KPO. Jak na razie pieniądze na jego realizację mają pochodzić z Polskiej Fundacji Rozwoju (PFR). Realizacja programu na zasadach uzgodnionych z Komisją Europejską ma natomiast umożliwić absorbcję środków, gdyby KE podjęła jednak decyzję o odblokowaniu środków dla Polski.  

100% kosztów, ale bez VAT

Dobra wiadomości dla jednostek samorządu terytorialnego jest taka, że koszty kwalifikowane poniesione na realizację projektów związanych z tworzeniem Branżowych Centrów Umiejętności będą refundowane w 100%. Kolejną dobrą wiadomością jest to, że w projekcie można rozliczać wydatki poniesione od 1 lutego 2020 r.

- Termin ten też był negocjowany z KE i to Komisja wskazała, że od tego momentu wydatki można zakwalifikować na rzecz realizacji tego projektu i je refundować ze środków KPO – wyjaśniał Piotr Bartosiak, dyrektor Departamentu Strategii, Kwalifikacji i Kształcenia Zawodowego MEiN. - Trzeba jednak pamiętać, żeby te poniesione wydatki nie były poniesione w związku z realizacją innego projektu finansowanego ze środków europejskich, aby uniknąć podwójnego finansowania.

Natomiast złą wiadomością dla jednostek sektora samorządowego jest to, że do kosztów kwalifikowanych realizowanego projektu nie zalicza się podatek VAT. Program dopuszcza powiększenie ostateczniej kwoty wsparcia o VAT jedynie w przypadku państwowych jednostek budżetowych.

Będzie dotacja na funkcjonowanie BCU

Wśród pytań przesłanych do resortu edukacji przez Unię Metropolii Polskich znalazło się również pytanie o przyszłość BCU: o sposób i źródło  finansowania działalności Branżowych Centrów Umiejętności oraz tego, kiedy samorządy będą mogły ten mechanizm poznać.

Jak wyjaśnił dyrektor Bartosiak, MEiN nad mechanizmem finansowania BCU jeszcze ciągle pracuje. Dodał  jednocześnie, że mechanizm ten będzie się różnił od tego, jakim objęte są pozostałe jednostki  systemu oświaty. Ministerstwo przewidujemy przekazać propozycje przepisów do uzgodnień i konsultacji w IV kwartale 2022 r. więc w niedługim czasie będzie szansa się z projektem zapoznać..

- BCU jest placówką unikatową w systemie. Chociażby dlatego, że zawsze jej funkcjonowanie zakłada powiązanie z daną branżą, a co za tym idzie z możliwością uzyskiwania później środków – mówił Piotr Bartosiak.

Trzeba mieć też na uwadze że BCU będą funkcjonowały zarówno jako placówki publiczne jak i niepubliczne.

- W przypadku placówek publicznych (w większości będą to placówki prowadzone przez JST lub wspólnie z JST) myślimy o jakimś stałym mechanizmie finansowania uzależnionym od uczniów, którzy tam będą przebywali – wskazywał dyrektor Departamentu Strategii, Kwalifikacji i Kształcenia Zawodowego MEiN dodając, że oczywiście z BCU będą korzystać nie tylko uczniowie, ale i np. osoby dorosłe. - Ale przynajmniej w tym zakresie w jakim BCU będą kształciły uczniów będziemy chcieli to sfinansować. Przygotowujemy mechanizm dotacji finansowej, który zostanie przedstawiony samorządom razem z projektem nowelizacji ustawy o systemie oświaty, którym BCU mają zostać do tego systemu włączone. Projekt ten ma zostać przedstawiony JST jeszcze w tym roku kalendarzowym.

BCU w zespole szkół

Z kolei Liliana Budkowska, dyrektor Biura Programów Zewnętrznych i Międzysektorowych FRSE, odpowiadając na pytania UMP wyjaśniła, że trenerami i szkoleniowcami zatrudnionymi w BCU mogą być nauczyciele zawodowych szkół branżowych. Wskazała także, że ich zatrudnianie w Centrum powinno się odbywać zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi zatrudniania kadry placówek oświatowych. Liliana Budkowska wskazała ponadto, że Branżowe Centrum Umiejętności będzie mogło wchodzić w skład zespołu szkół.

Posiedzenie Zespołu ds. edukacji, kultury i sportu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu terytorialnego odbyło się 18 października 2022 r.

Foto: ThisisEngineering RAEng/Unsplash