W trakcie dyskusji nad propozycją rewizji Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO), w imieniu Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza głos zabierał m.in. Krzysztof Mączkowski, skarbnik Łodzi i przewodniczący Komisji Skarbników UMP, a także Tomasz Fijołek, dyrektor ds. legislacyjnych UMP.
Skarbnik Krzysztof Mączkowski dopytywał się m.in. o możliwość zwiększenia puli środków na zeroemisyjny transport zbiorowy w miastach (działanie E1.2.1.).
- Według nas i ministerstwa infrastruktury przestrzeń do manewru jest bardzo mało. Natomiast w każdym przypadku, w którym państwo prosicie o to, żeby te kwoty zwiększać bądź przesuwać, my to naprawdę bardzo wnikliwie analizujemy, głównie z punktu widzenia możliwości wykorzystania środków w tym czasie, który został do zakończenia realizacji KPO - odpowiadał Mateusz Gaczyński zastępca dyrektora Departamentu Koordynacji KPO, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej.
Z kolei dyrektor Tomasz Fijołek dopytywał o możliwość refinansowania ze środków Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) tych inwestycji, które przez jednostki samorządu terytorialnego już zostały zrealizowane.
- Potwierdzam. To jest deklaracja, którą my komunikujemy przez cały czas. Ona była też przedmiotem długiej dyskusji na posiedzeniu komitetu monitorującego KPO, była ona zgłoszona jeżeli już pamiętam ta kwestia była zgłoszona przez prezydenta Truskolaskiego na wniosek pani prezydent Dulkiewicz i zarówno pan minister Szyszko jak i pan minister Drop z ministerstwa finansów potwierdzili że w każdym przypadku, w którym inwestycja spełnia kryteria, które są wpisane do KPO i jest inwestycją zrealizowaną w tym okresie, w którym jest kwalifikowalność KPO, będzie mogła być refundowana. Więc jak najbardziej potwierdzamy. Teraz piętnastego kwietnia mają trafić do Polski środki z pierwszego wniosku o płatność zaakceptowanego przez Komisję Europejską, co miało miejsce w ubiegły piątek. I myślę, że prace nad tym, żeby rozpocząć te procedury refundacyjne wobec inwestycji, które zostały zrealizowane przez samorządy terytorialne, będą już ruszały pełną parą - odpowiadał dyrektor Mateusz Gaczyński.
Wyjaśniamy, że refinansowane mogą być te zrealizowane po 1 lutego 2020 roku inwestycje (części inwestycji), które wypełniają cele i wymogi Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) oraz nie korzystały z dofinansowania z innych źródeł EU.
Ostatnie, po długiej dyskusji Zespół ds. systemu finansów publicznych nie wydał opinii na temat projektu rewizji KPO.
Niezaopiniowane projekty
Projekt rewizji Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) nie był jedynym, niezaopiniowanym Zespół ds. systemu finansów publicznych KWRiST. Zespół odstąpił od opiniowania:
- projektu ustawy o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz ustawy o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki oraz niektórych innych ustaw (Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej);
- projektu ustawy o zwrocie części podatku rolnego za 2024 rok (Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi);
- projektu rozporządzenia ministra finansów zmieniającego rozporządzenie w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności przedsiębiorstwa;
- projektu rozporządzenia ministra finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od niektórych przychodów uzyskanych przez osoby fizyczne z tytułu otrzymania komputerów przenośnych typu laptop albo bonów na ich zakup.
Przepisy o zwrocie podatku rolnikom do poprawy
Projekt ustawy o zwrocie części podatku rolnego za 2024 rok, autorstwa Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi spotkał się z bardzo dużą krytyką strony samorządowej Komisji Wspólnej i nie pomogły wyjaśnienia przedstawicieli resortu rolnictwa, że ma to być ustawa „jednorazowa” i „absolutnie incydentalna”.
Przypomnijmy projekt - zgodnie z treścią uzasadnienia i oceny skutków regulacji (OSR) - proponuje „zwrot części podatku rolnego w kwocie stanowiącej iloczyn różnicy w cenie przyjętej do naliczania podatku rolnego w 2024 r. i przyjętej w 2023 r. oraz ilości ha przeliczeniowych określonych w nakazie podatkowym lub deklaracji podatkowej. Zwrot podatku będzie następował w formie kompensaty części podatku rolnego przypadającej do zapłaty w czwartej racie podatku rolnego, której płatność przypada do dnia 15 listopada 2024 r. albo w formie zwrotu części podatku rolnego w całości zapłaconego do dnia złożenia wniosku, który to zwrot będzie następował bez zbędnej zwłoki.”. Projekt ma stanowić interwencyjną pomoc rolnikom. Jak bowiem podaje OSR „Z prowadzonych przez Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB w Warszawie badań wynika, że w 2023 roku dochód z rolnictwa zmniejszył się o 19 % w stosunku do roku 2022. Główny Urząd Statystyczny podaje, że w lutym 2024 r. spadły ceny podstawowych produktów rolnych o 0,2 % w porównaniu do stycznia 2024 r. i o 15,4 % w porównaniu do analogicznego okresu ubiegłego roku.”.
Jednocześnie z projektu wynika, że postępowanie w sprawie zwrotu części podatku rolnego rolnikom przez gminy (jak i jego wypłata) będzie zadaniem zleconym z zakresu administracji rządowej, na którego realizację gmina otrzyma dotację celową z budżetu państwa. Jednocześnie projektodawca przeznacza na koszty obsługi tego zadania przez gminy jedynie 1% kwoty zwrotów przysługujących podatnikom podatku rolnego w danej gminie.
I właśnie kwota dotacji na obsługę tego zadania, jaką mają otrzymać gminy spowodowała, że projekt spotkał się z - mówiąc delikatnie - chłodnym przyjęciem strony samorządowej.
- Podam przykład swojej gminy. M 1060 gospodarstw rolnych tysiąc sześćdziesiąt. Różnica, która zgodnie z projektem miałaby być zwracana rolnikom wynosi łącznie 35 tys., złotych. Na obsługę administracyjną tego zadania zleconego mamy otrzymać 1% tej kwoty, czyli 350 zł, tymczasem na same listy polecone (koperta + znaczek) wydam około 12 tys. złotych. Ja nie odżegnuję się od pomocy rolnikom, absolutnie nie. Jesteśmy od tego, żeby wykonywać takie rzeczy, ale jeżeli ma to być zadanie zlecone, no to koszty jego realizacji powinno być zrefundowane, a ta propozycja, która została złożona przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, ona nawet nie jest śmieszna, ona jest tragiczna - mówił na posiedzeniu Zespołu Jacek Brygman, wójt Gminy Cekcyn, członek Zarządu Związku Gmin Wiejskich RP.
Projekt skrytykował także skarbnik Krzysztof Mączkowski, który zwrócił uwagę, że realizacja ustawy w kształcie, w jakim przewiduje projekt może powodować problemy z rozliczenie dotacji w aspekcie gminnej ewidencji księgowej. - W projekcie mówi się po pierwsze o zwrocie, po drugie o obniżeniu należności w sytuacji, rozumiem, kiedy ta wpłata jeszcze nie została dokonana. W związku z tym operujemy tutaj cały czas na stronie dochodowej, podczas gdy zgodnie z ogólnymi zasadami, otrzymując dotacje na zadania zlecone, to dotacja jest dochodem budżetu JST, czyli musi być pokazana po stronie dochodów i wydatków. I tutaj myślę, że na tym styku będą wątpliwości, jak to w tych urządzeniach księgowych zapisać i jak to rozliczyć również w sprawozdawczości budżetowej - wskazywał przewodniczący Komisji Skarbników Unii Metropolii Polskich.
Na inne wątpliwości interpretacyjne zwróciła uwagę Bernadeta Skóbel, radca prawny Związku Powiatów Polskich. - Jak czytam ten przepis, to mam taką wątpliwość, czy możliwa będzie taka sytuacja, kiedy ktoś nie zapłaci podatku pierwszej, drugiej, trzeciej raty i będzie w zwłoce, ale będzie mu przysługiwało prawo do zwrotu, bo wydaje mi się, że tak, a to chyba nie o to chodzi. Chyba zwrot powinien mieć ten, który nie zalega z podatkiem, a nie ten, który zalega, a takie przypadki również będą. Więc zwracam uwagę na to, że chyba coś tutaj nie spina się pomiędzy poszczególnymi artykułami projektu - wskazywała przedstawicielka ZPP.
Ostatecznie Zespół postanowił odesłać projekt do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi do poprawki.
KSeF odroczony
W trakcie kwietniowego posiedzenia Zespół ds. systemu finansów publicznych kontynuował także rozpoczętą na marcowym, plenarnym posiedzeniu KWRiST dyskusję na temat wdrażania Krajowego Rejestru eFaktur w jednostkach samorządu terytorialnego. Przypomnijmy, że Unia Metropolii Polskich wnosiła o wyłączenie JST z obowiązku korzystania z KSeF , w związku z opublikowaną przez Komisję Europejską propozycję dyrektywy VAT in Digital Age /VAT , która będzie regulować systemy elektronicznego fakturowania wdrażane przez państwa członkowskie począwszy od 2028 roku lub też, w przypadku braku akceptacji powyższego wniosku, wprowadzenie obowiązku uzupełniania w KSeF przez wystawców faktur VAT na JST , pola "PODMIOT 3", co pozwoli na prawidłowe przypisanie faktur do jednostek organizacyjnych gminy, powiatu/ województwa (np. przedszkola, szkoły, żłobki , ośrodki pomocy społecznej, urzędy itp)
- Wyłączcie nas z tego obowiązku - mówił Sylwester Szczepaniak, koordynator komisji i zespołów UMP. - Nas nie trzeba kontrolować, my jesteśmy podmiotem administracji publicznej i z punktu widzenia uszczelniania systemu prawnego, zapobiegania oszustwom związanych z fakturowaniem, no to wydaje mi się, że u nas jest w miarę bezpiecznie, i nie ma tutaj potrzeby, aby samorządy, w pierwszej kolejności, obejmować obowiązkiem korzystania z KSeF.
W ocenie resortu finansów wprowadzenie obowiązku wypełniania pola „PODMIOT 3” w KSeF nie da się zrealizować, bo nie pozwalają na to przepisy unijne. Jednocześnie resort - na posiedzeniu Zespołu - w żaden sposób nie odniósł się do propozycji wyłączenia JST z obowiązku stosowania KSeF. Przedstawiciele resortu nie odpowiedzieli też na zadane przez Dorotę Lewkowicz, koordynatorkę komisji i zespołów Unii Metropolii Polskich pytanie, jak problem, w przypadku braku obowiązku wypełniania pola „Podmiot 3” przez wystawcę faktury w KSeF, przypisywania faktur do poszczególnych jednostek (np. wojewodowie, ministerstwa) Skarbu Państwa został rozwiązany na poziomie centralnym.
Ostatecznie po długiej dyskusji Przewodniczący / Sekretarz (do sprawdzenia funkcja) Zespół Zespołu Pan Marek Wójcik zadecydował, że rozmowa na temat KSeF będzie kontynuowana. Resort finansów zobowiązał się pisemnie odpowiedzieć na wszelkie wątpliwości i pytania JST związane z Krajowym Systemem eFaktur. A jeżeli wyjaśnienia pisemne nie wystarczą, to do zorganizowania spotkań roboczych dotyczących KSeF.