Z marcowego posiedzenia KWRiST

Pozytywną opinię (z uwagami) uzyskał projekt Krajowej Polityki Miejskiej 2030. Stanowisko strony samorządowej KWRiST przedstawił Tomasz Fijołek, dyrektor Biura Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza.

 – Projekt KPM 2030 omawiany był na Zespole ds. Infrastruktury KWRiST, strona samorządowa zgłosiła do niego trzy postulaty: pierwszy dotyczył uwzględnienia w dokumencie uchodźców z Ukrainy i w konsekwencji jego uzupełnienia o nowych mieszkańców miast; drugi dotyczył poszerzenia Rady Wykonawczej KPM; trzeci dotyczył zwrócenia uwagi na kwestie finansowe – mówił dyrektor Fijołek dodając, że dwa pierwsze zostały uwzględnione.

Najnowsza, przesłana samorządom wersja projektu KPM 2030 została uzupełniona o tematykę uchodźczą. Poszerzony został również skład Rady Wykonawczej KPM o przedstawicieli Związku Powiatów Polskich, Związku Województw RP oraz Związku Gmin Wiejskich RP – zgodnie z postulatem strony samorządowej KWRiST. Natomiast sprawy finansowe ujęte w dokumencie wymagają – w ocenie strony samorządowej – jeżeli nie uzupełnienia, to przynajmniej dogłębnego przedyskutowania z Ministerstwem Finansów.

- Krajowa Polityk Miejska jest dokumentem programowym, o dużym poziomie ogólności, ale to nie może powodować, że jej treść abstrahuje od sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego i negatywnego wpływu, jaki na ich budżety mają zmiany takie, jak chociażby projektowana nowelizacja ustawy o podatku PIT – mówił dyrektor Biura UMP.

Co z finansowaniem obsługi przez gminy świadczeń osłonowych?

Na wniosek strony samorządowej KWRiST Ministerstwo Klimatu i Środowiska miało w trakcie posiedzenia przedstawić informację na temat źródeł pokrycia kosztów realizacji przez samorządy gminne obsługi zadania zleconego - wypłaty dodatków osłonowych. Z tego zadania resort wywiązał się jedynie w znikomym stopniu. Z przedstawionej przez przedstawiciela Ministerstwa Klimatu i Środowiska informacji strona samorządowa dowiedziała się bowiem tego, co już wie, a mianowicie, że na obsługę tego zadania gminy otrzymają 2% dotacji przeznaczonej na jego realizację.

- Wypłata tych dodatków jest zadaniem niezwykle istotnym. Gminne i miejskie ośrodki pomocy społecznej wykonały w tej sprawie ogromną pracę. Dlatego podtrzymujemy nasze stanowisko, że zaproponowana kwota 2% dotacji jest niewystarczająca na sfinansowanie obsługi tego zadania - wskazywał Marek Wójcik, sekretarz strony samorządowej KWRiST dodając, że samorządy chcą uniknąć sytuacji, w której będą zmuszone dochodzić kosztów realizacji tego zadania zleconego na drodze sądowej. Marek Wójcik zauważył także, że watro jest wrócić do rozmowy o postulowanych przez stronę samorządową rozwiązań uelastyczniających procedowanie przyznawania i wypłaty dodatków osłonowych, zwłaszcza że zarówno GOPS, jak i MOPS mają obecnie wiele obowiązków związanych z uchodźcami z Ukrainy.

Ostatecznie, zgodnie z sugestią Pawła Szefernakera, współprzewodniczącego KWRiST ze strony rządowej ustalono, że obydwa tematy zostaną przedyskutowane z Piotrem Dziadzio, wiceministrem klimatu i środowiska.

ROP i system kaucyjny

Strona samorządowa wnosiła także o przedstawienie przez resort klimatu i środowiska informacji na temat zaawansowania prac nad wprowadzeniem rozszerzonej odpowiedzialności producenta.

Stanowisko strony samorządowej zaprezentował Leszek Świętalski, dyrektor Biura Związku Gmin Wiejskich RP. – Największym problemem dla samorządów gminnych jest to, że nie wiemy jaki jest polityczny plan dotyczący rozszerzonej odpowiedzialności producenta i systemu kaucyjno – depozytowego. Przede wszystkim nie wiemy kiedy i w jakiej skali strumień odpadów komunalnych zostanie zubożony o najcenniejsze frakcje, których zagospodarowanie pozwalało (i pozwala) na obsłużenie frakcji pozostałych znacznie bardziej uciążliwych. Dlatego nie możemy się zgodzić, że system kaucyjny nie ma żadnego wpływu na systemy gminne i jednostki samorządu terytorialnego. Musimy też wiedzieć, czy gminy będą odpowiadać za poziomy recyklingu w całości, czy tylko tej części strumienia odpadów, która w gminnych systemach pozostanie po wyłączeniu ROP i systemu kaucyjnego.

W imieniu rządu informację przedstawiła Małgorzata Golińska, wiceminister klimatu i środowiska, która wskazała, że kwestia zmiany w systemie odpowiedzialności producentów opakowań została przewidziana w projekcie ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw, który jest już po opiniowaniu, konsultacjach i uzgodnieniach międzyresortowych. Projekt nie był jeszcze opiniowany przez KWRiST, ale uwagi do niego zgłaszały – indywidualnie – samorządy, przede wszystkim wojewódzkie.

 – Zgłaszane uwagi dotyczyły przede wszystkim terminu wnoszenia opłaty opakowaniowej oraz wzrostu dochodów samorządów wojewódzkich z tytułu obsługi opłaty opakowaniowej, czy zakresu sprawozdawczości przedsiębiorców – relacjonowała minister Golińska.  – Ponieważ projekt został objęty procedurą tarczy antykorupcyjnej CBA, to nie jest możliwe zaprezentowanie, jak resort odniósł się do poszczególnych uwag, taka informacja zostanie zaprezentowana zbiorczo, zgodnie z procedurą legislacyjną – dodawała.

Ostatecznie ustalono, że szczegółowa dyskusja na ten temat powinna odbywać się na forum specjalnego rządowo - samorządowego zespołu ds. odpadów, który też – w tym celu – powinien zintensyfikować swoje prace.

Strona samorządowa zwróciła także uwagę, że w związku z napływającymi do miast i gmin uchodźcami z Ukrainy wzrasta liczba mieszkańców, a tym samym producentów odpadów. W związku z tym pozostaje do rozwiązania kwestia jak sfinansować w tym zakresie gospodarowanie odpadami komunalnymi. Czy mają za to zapłacić mieszkańcy, czy może koszty te zostaną gminom w jakiś sposób refinansowane przez rząd.

W odpowiedzi Paweł Szefernaker wskazał, że sprawa ta będzie omawiana i – najprawdopodobniej - zostanie rozwiązana w formie nowelizacji specustwy dotyczącej pomocy uchodźcom z Ukrainy.

RPO dla woj. Dolnośląskiego

KWRiST odstąpiła od wydania opinii na temat projekt programu regionalnego Fundusze Europejskie dla Dolnego Śląska 2021-2027. Powodem był brak konsensusu po stronie samorządowej, a konkretnie spór dotyczący treści tego dokumentu pomiędzy samorządem wojewódzkim, a miastami, gminami i powiatami z terenu województwa dolnośląskiego.

- Zastrzeżenia do treści tego dokumentu przedstawiły - jednogłośnie - cztery Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) z woj. dolnośląskiego, które reprezentują 70% mieszkańców województwa. Najważniejsze dotyczyły: podziału środków, w szczególności przewidzianych właśnie dla ZIT-ów; pozbawienia ZIT-ów funkcji instytucji pośredniczących; zbyt długiej listy projektów pozakonkursowych oraz niewystarczającego uwzględnienia w projekcie działań służących dekarbonizacji i ochronie powietrza - wskazywał Jacek Sutryk, prezydent Wrocławia.

Negatywnie o podziale rezerwy subwencji ogólnej

Przedstawiona przez Ministerstwo Finansów propozycja podziału części rezerwy subwencji ogólnej na 2022 r. opuściła posiedzenie KWRiST z opinią negatywną. Jak wskazał Marek Wójcik w ocenie strony samorządowej zastosowana metodologia podziału jest niewłaściwa. – zaproponowaliśmy dwie inne metody tego podziału. Niestety nie udało się w tym zakresie osiągnąć kompromisu, dlatego dzisiaj zapadła decyzja o opinii negatywnej – wyjaśniał sekretarz strony samorządowej KWRiST.