Zespół ds. ochrony zdrowia KWRiST: o zmianie zasad wynagradzania pracowników DPS i regulacjach ws. cmentarzy

Spotkanie Zespołu ds. ochrony zdrowia i polityki społecznej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego odbyło się w formie zdalnej (online) 11 lipca br. Rozpoczęło się ono od przedstawienia przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej informacji na temat stanu prac nad nowymi rozwiązaniami w zakresie wynagradzania pracowników Domów Pomocy Społecznej. Jak poinformowała Bogumiła Dertkowska, zastępca dyrektora Departamentu Pomocy i Integracji Społecznej w MRiPS resort przygotował projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o działalności leczniczej. – Aktualnie został on skierowany do konsultacji zewnętrznych z 21 dniowym terminem na zgłaszanie uwag, także już niedługo projekt powinien także trafić do strony samorządowej Komisji Wspólnej oraz do Zespołu ds. zdrowia KWRiST. Dyrektor Dertkowska poinformowała także, że resort ustosunkuje się do wszystkich zgłaszanych w sprawie wynagrodzeń pracowników DPS uwag na piśmie.

Zespół ds. ochrony zdrowia i polityki społecznej KWRiST przyjął informację do wiadomości i postanowił, że dyskusja nad nim odbędzie się w stosownym czasie.

Odstrzelone zdrowie

Na wniosek strony samorządowej Zespół dyskutował na temat zmian w podstawie programowej szkół wprowadzonych przez resort edukacji. Stronę samorządową zaniepokoił fakt, że z podstawy programowej „edukacji dla bezpieczeństwa” wykreślone zostały treści dotyczące edukacji prozdrowotnej, które zastąpiła m.in. nauka strzelania (teoretyczna i praktyczna na strzelnicach). Sekretarz strony samorządowej, Marek Wójcik zwrócił uwagę, że nie jest to działanie zasługujące obecnie na ocenę pozytywną. Uczniowie (dzieci i młodzież) borykają się bowiem z ogromną liczbą problemów zdrowotnych, w tym również (a może przede wszystkim) natury psychicznej i psychologicznej, co jest konsekwencją m.in. pandemii COVID-19. Dlatego w ocenie strony samorządowej resort edukacji nie powinien rezygnować z treści edukacji zdrowotnej w żądnym punkcie podstawy programowej, a przeciwnie wspierać ją i rozszerzać. - Chciałem zapytać co na ten temat Ministerstwo Zdrowia. Mieliście szansę zaprotestować, powstrzymać to złe rozwiązanie. A o tym, że projekty są złe świadczy też fakt, że w myśl tych rozporządzeń będziemy uczyli strzelectwa teoretycznie i praktycznie dzieci w szkołach specjalnych czy w oddziałach szkolnych przy szpitalach psychiatrycznych – mówił na posiedzeniu Zespołu sekretarz Wójcik.

- Jakie było stanowisko MZ? Muszę jasno powiedzieć, że naszego stanowiska nie było w ogóle. Dostaliśmy projekt w konsultacjach i się do niego nie ustosunkowaliśmy na etapie konsultacji rządowych – dopowiadał Maciej Miłkowski, wiceminister zdrowia.  Natomiast Dariusz Poznański, dyrektor Departamentu Zdrowia Publicznego w MZ wyjaśnił, że omawiane rozporządzenie jest wydawane przez ministra edukacji samodzielnie, a nie w porozumieniu z innymi resortami. - To jest autonomiczna decyzji ministra edukacji jakie treści się w nim znajdą – mówił dyrektor Poznański, który jednocześnie zadeklarował, że resort zdrowia wystąpi do MEiN aby kwestie zdrowia psychicznego zostały uwzględnione, jeżeli nie w ramach podstawy programowej to innych działań.  

Do zmian w podstawie programowej ustosunkował się także resort edukacji. W obszernym wystąpieniu Małgorzaty Szybalskiej, zastępcy dyrektora Departamentu Kształcenia Ogólnego i Podstaw Programowych MEiN znalazły się wyjaśnienia, że usunięcie z podstawy programowej „edukacji dla bezpieczeństwa” treści prozdrowotnych nie oznacza, że zniknęły one w ogóle z podstawy programowej nauczania. Przeciwnie MEiN zdecydowało się na ten krok, ponieważ treści te dublowały się z treściami zawartymi w podstawie programowej innych przedmiotów np. przyrody, biologii, a przede wszystkim wychowania fizycznego. - Skoro w podstawie programowej wychowania fizycznego mamy tożsamy dział „edukacja zdrowotna” uznaliśmy, że te kwestie zostały kompleksowo w podstawie programowej WF i innych przedmiotów jak biologia i przyroda załatwione. Dlatego w edukacji dla bezpieczeństwa pojawiła się edukacja obronna, która poza strzelectwem obejmuje także udzielanie pierwszej pomocy – mówiła dyrektor Szybalska. Natomiast Joanna Wilewska, dyrektor Departamentu Wychowania i Edukacji Włączającej w MEiN przedstawiła informację o innych działaniach podejmowanych przez resort w zakresie profilaktyki prozdrowotnej uczniów wskazując przede wszystkim na rozwiązania systemowe w tym zakresie. - Z działań wprowadzonych po okresie pandemii COVID i mających charakter systemowy to wprowadzenie dodatkowych godzin specjalistycznych zajęć z zakresu pomocy psychologicznej. Niebagatelna kwota 180 mln zł, która trafiła na ich realizacje przez szkoły w okresie od marca do grudnia 2022, jako odpowiedź na problemy pocovidowe i po nauce zdalnej. Od września wprowadzana jest standaryzacja zatrudnienia specjalistów w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych i integracyjnych. Na ten cel przeznaczono 520 mln zł. To są te dwa rozwiązania, które na stałe systemowo zostaną wprowadzone. Środki finansowe na dodatkową pomoc psychologiczno – pedagogiczną będą również na kolejne lata, ale również na standaryzację. W konsekwencji na standaryzację i dodatkową pomoc psychologiczno – pedagogiczną przeznaczymy o 25 mld zł więcej niż to było dotychczas – wyliczała dyrektor Wilewska.

- Doceniam wszystkie te działania podejmowane przez resort edukacji. Zawsze jednak można zrobić więcej, dlatego uważam i będę uważał, że rezygnacja z edukacji zdrowotnej w podstawie programowej „edukacji dla bezpieczeństwa” jest błędem, który jeszcze do września można naprawić – podsumował dyskusje nad tym punktem sekretarz strony samorządowej.

Urna z prochami, czy puszka Pandory?

Zespół ds. zdrowia KWRiST kontynuował dyskusję nad projektami ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych oraz ustawy przepisy wprowadzające ustawę o cmentarzach i chowaniu zmarłych.

Wśród uwag zgłoszonych przez Unię Metropolii Polskich znalazły się dotyczące jednoznacznego przesądzenia, że jedną z dopuszczalnych form pochówku jest rozsypanie prochów zmarłego na tzw. polu pamięci; dotyczące lokowania kolumbariów na cmentarzach; a także cały szereg uwag legislacyjnych, doprecyzowujących i redakcyjnych.

 - Chcielibyśmy bardzo mocno zawnioskować, aby ta forma pochówku, która obecnie już funkcjonuje na niektórych cmentarzach została uwzględniona i stała się dopuszczalna także na gruncie projektowanej regulacji. Coraz więcej osób taką formą pochówku jest zainteresowanych i coraz więcej osób taką wolę wyraża – mówiła Dorota Bąbiak – Kowalska, radca prawny i zastępca dyrektora Biura Unii Metropolii Polskich.

O ile uwaga dotycząca lokowania kolumbariów została przez projektodawców uwzględniona, o tyle ta dotycząca rozszerzenia dopuszczalnych form pochówku o rozsypywanie prochów na polach pamięci już nie. - Projekt nie ma na celu w tym zakresie wprowadzania jakiejś rewolucji obyczajowej, a dla dużej części społeczeństwa dopuszczenie możliwości rozsypywania prochów byłaby to rewolucja – argumentował Wojciech Labuda, pełnomocnik prezesa Rady Ministrów ds. reformy regulacji administracyjnych związanych z ruchem naturalnym ludności i ochrony miejsc pamięci. – Nie otwierajmy tej puszki Pandory, tego sporu ideologicznego, który mógłby zablokować przeprocedowanie tej niezwykle ważnej regulacji, której zasadniczym celem jest rozwiązanie problemów i zaległości w tym obszarze funkcjonowania państwa – przekonywał Wojciech Labuda.

Strona rządowa negatywnie odniosła się także do zgłaszanego przez Związek Powiatów Polskich postulatu, aby z obowiązku stwierdzania zgonu wyłączyć lekarzy nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej. Jak argumentował Wojciech Labuda jest to rozwiązanie – w ocenie projektodawców – najbardziej racjonalne. – Stwierdzaniem zgonu lekarze nocnej i świątecznej pomocy będą się zajmować zgodnie ze swoją właściwością (czyli w godzinach 18:00 – 08:00 i w dni ustawowo wolne od pracy) w pozostałym zakresie zadanie to będą realizowali lekarze POZ, a w przypadkach szczególnych (np. podejrzenie zabójstwa) koronerzy – przekonywał pełnomocnik prezesa Rady Ministrów ds. reformy regulacji administracyjnych związanych z ruchem naturalnym ludności i ochrony miejsc pamięci.

Strona rządowa podtrzymała także swoje stanowisko, aby zadanie polegające na obowiązku zapewnienia transportu zwłok (w określonych ustawą przypadkach) pozostało zadaniem powiatowym, a nie jak postulowała strona samorządowa zadaniem z zakresu administracji rządowej zleconym powiatom do realizacji.

Jak pogodzić życie zawodowe z osobistym?

Pozytywną opinię (z uwagą odnoszącą się do nieprecyzyjnych wyliczeń kosztów zawartych w ocenie skutków regulacji) otrzymał od Zespołu ds. zdrowia i polityki społecznej KWRiST Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, który stanowi wdrożenie do polskiego porządku prawnego postanowień dwóch dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady (UE):

• 2019/1152 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej (jej celem jest poprawa warunków pracy poprzez popieranie bardziej przejrzystego i przewidywalnego zatrudnienia, zapewniając równocześnie zdolność adaptacyjną rynku pracy)  oraz
• 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów, która ustanawia minimalne wymagania mające na celu osiągnięcie równości kobiet i mężczyzn pod względem szans na rynku pracy i traktowania  w miejscu pracy – poprzez ułatwienie pracownikom będącym rodzicami lub opiekunami godzenia życia zawodowego z życiem rodzinnym.