Pierwsze w tym roku obrady Zespołu ds. zdrowia Komisji Wspólnej

Posiedzenie ze strony samorządowej prowadziła Bernadeta Skóbel, radca prawny Związku Powiatów Polskich, a ze strony rządowej – współprzewodniczący Zespołu, wiceminister zdrowia Marek Kos.

Pierwszym omówionym punktem był wniosek Unii Metropolii Polskich dotyczący niezbędnych zmian w przepisach określających wymagania do zatrudnienia na stanowisku pracownika socjalnego. Stanowisko UMP w tej sprawie przedstawiła Sylwia Cyrankiewicz-Gortyńska, koordynatorka Komisji ds. społecznych UMP oraz Magdalena Januszewska, radca prawny specjalizująca się w sprawach z zakresu prawa pracy i zabezpieczeń społecznych.

Skomplikowana rekrutacja pracowników socjalnych

- Obecnie samorządy, nie tylko największe miasta, ale wszystkie mają problemy zatrudnieniem pracowników socjalnych. Coraz więcej osób odchodzi z zawodu. Przyczyną są stosunkowo niskie wynagrodzenie, którego krajowa mediana wynosi 4750 zł brutto. – informowała Sylwia Cyrankiewicz – Gortyńska. – Często zdarza się też tak, że pojawiają się kandydaci do pracy (pomimo niskich zarobków) ale np. nie spełniają wymogów formalnych, bo np. posiadają dyplom ukończenia studiów wyższych na kierunku resocjalizacja niewymienionym w art. 116 ustawy o pomocy społecznej. Dlatego postulujemy, aby resocjalizację dopisać do listy kierunków uprawniających do zatrudnienia w zawodzie regulowanym „pracownik socjalny” – mówiła koordynatorka Komisji ds. społecznych UMP.

Stanowisko Unii Metropolii Polskich w sprawie zatrudniania pracowników socjalnych przedstawiła mecenas Magdalena Januszewska, która wskazała, że konieczna jest szersza zmiana przepisów regulujących wymagania kwalifikacyjne dla pracowników socjalnych. Po pierwsze dlatego, że przepis art. 116 w ogóle nie odnosi się do kwestii doświadczenia zawodowego. A po drugie dlatego, że jego treść, w powiązaniu z przepisami wykonawczymi nie pozwala w sposób łatwy i prosty ustalić, czy dany kandydat spełnia wymagania kwalifikacyjne, czy nie. Przykładem takiego przepisu jest art. 116 ust. 1 pkt 4 ustawy o pomocy społecznej zgodnie z , którym pracownikiem socjalnym może być osoba, która ukończyła studia podyplomowe z zakresu metodyki i metodologii pracy socjalnej w uczelni realizującej studia na kierunku praca socjalna lub w zakresie pracy socjalnej, po uprzednim ukończeniu studiów na jednym z wymienionych kierunków: pedagogika, pedagogika specjalna, politologia, polityka społeczna, psychologia, socjologia, nauki o rodzinie. Nie ma natomiast przepisu, który wprost wskazywałby, jaki to jest wykaz takich specjalności. 

- Te kwestie reguluje rozporządzenie z 2008 r., ale ono zawiera wykaz przedmiotów, zajęć dydaktycznych, wymiar zajęć praktycznych. Krótko mówiąc, aby sprawdzić czy dana osoba spełnia warunki formalne trzeba zbadać to rozporządzenie i trzeba porównać z tym, co dana osoba robiła w trakcie studiów. Już tu widać, że jest to pewna bariera dla osób, które prowadzą rekrutację dlatego, że muszą przeanalizować nie tylko treść dyplomy ale i suplementu do dyplomu, indeksu, inaczej mówiąc muszą skądś wziąć wiedzę o tym jak wyglądał program studiów, który ukończyła dana osoba – wskazywała mecenas Magdalena Januszewska dodając, że podobna sytuacja jest w przypadku studiów podyplomowych, tam też jest rozporządzenie wykonawcze z 2021 r. i ono również określa warunki, jakie muszą te studia podyplomowe spełniać.

Przedstawiciele resortu rodziny i polityki społecznej zgodzili się z wnioskami płynącymi z przedstawionego na posiedzeniu Zespołu stanowiska Unii Metropolii Polskich.

- Przyjmujemy postulaty zawarte w stanowisku UMP i jesteśmy w stanie zgodzić się na ich realizację – mówiła Bogumiła Dertkowska, zastępca dyrektora Departamentu Pomocy Społecznej w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej. - Zgadzamy się m.in. na rozszerzenie listy kierunków studiów, których ukończenie uprawnia do zatrudnienia w zawodzie „pracownik socjalny” o kierunek „resocjalizacja”. 

Przedstawiciele resortu poinformowali także, że do MRiPS trafia bardzo dużo zapytań z gmin (niekiedy wraz z dokumentami) dotyczącymi czy dany kandydat spełnia wymogi do pracy w zawodzie „pracownik socjalny”, co dowodzi z jakimi problemami borykają się osoby odpowiedzialne w gminach za rekrutację kandydatów do pracy w zawodzie pracownik socjalny. Dlatego też – przy pracach nad najbliższą nowelizacją ustawy o pomocy społecznej będziemy się przyglądać całemu jej art. 116, ponieważ wymaga on ponownej analizy – deklarowała dyrektor Bogumiła Dertkowska.

Aktywizacja zawodowa: prace nad ustawą ruszą od nowa.

W kolejnym punkcie spraw różnych resort rodziny i polityki społecznej zaprezentował (na wniosek Związku Powiatów Polskich) informację na temat planów legislacyjnych dotyczących projektu ustawy o aktywności zawodowej. Projekt ten, w ubiegłym roku KWRiST zaopiniowała w ekstraordynaryjnym trybie. Prace nad ustawą nie wyszły jednak poza etap rządowy. – Dlatego chcielibyśmy usłyszeć jakie są dalsze plany resortu związane z tym projektem, który - przypomnę - był jednym z kamieni milowych KPO - mówiła mecenas Bernadeta Skóbel.

Odpowiedzi, w imieniu resortu rodziny i polityki społecznej udzieliła dr hab. Ewa Flaszyńska, dyrektor Departamentu Rynku Pracy, która poinformowała, że prace nad projektem o aktywności zawodowej zostały wstrzymane w ubiegłym roku po wybuchu afery wizowej. - Obecny stan prac jest taki, że musimy od nowa rozpocząć cały proces legislacyjny, poczynając od wpisania projektu do wykazu prac legislacyjnych rządu – mówiła dyrektor Departamentu Rynku Pracy w MRiPS.

Pytania o zaległe rozporządzenia

Związek Powiatów Polskich pytał także o los aktów wykonawczych, które miały zostać wydane do ustawy o szczególnej opiece geriatrycznej oraz do ustawy o jakości i bezpieczeństwie pacjenta. Jak wyjaśniała mecenas Bernadeta Skóbel bez rozporządzenia do ustawy o szczególnej opiece geriatrycznej powiaty nie są w stanie oszacować kosztów utworzenia Centrów Zdrowia 75+, co może skutkować tym, że takie nie powstaną, przynajmniej w części powiatów. Brak rozporządzeń do drugiej ustawy stawia pod znakiem zapytania możliwość terminowego przeprowadzenia akredytacji szpitali, której uzyskanie jest niezbędne do zakwalifikowania danej placówki do sieci szpitali.

Pytania w sprawie zaległych rozporządzeń, do Ministerstwa Zdrowia, kierowała także Unia Metropolii Polskich.

W tym punkcie odpowiedzi udzielił wiceminister zdrowia Marek Kos mówiąc, że opóźnienia wynikają z zaniedbań poprzedniego rządu. 

- Proszę mieć pretensje do poprzedniego rządu, że nie zrobił w tej sprawie nic, bo to wszystko zostało zaniechane i w tej chwili sprzątamy ta jedną wielką stajnię Augiasza. Ale żeby odpowiedzieć na pytania i rozwiać niepewność powiem, że prace trwają i te rozporządzenia powstaną w niedługim czasie, nie określę dokładnie w dniach, ani godzinach, ale będą one szybko zrealizowane – odpowiadał wiceminister Marek Kos.

Projekty zaopiniowane, projekty odesłane

W części merytorycznej posiedzenia Zespół miał rozpatrzyć osiem projektów aktów prawnych. Pozytywne opinie uzyskało pięć projektów. Były to:

• projekt rozporządzenia ministra zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie medycznych czynności ratunkowych i świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego;
• projekt „Opolskiego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej na lata 2023-2027”;
• projekt „Programu Wsparcia Rodziny Rodzinna Małopolska 2030";
• projekt „Regionalnego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej Województwa Mazowieckiego na lata 2023–2030”; 
• projekt „Wielkopolskiego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej na lata 2023-2027”.

Natomiast ze względu na niezakończone jeszcze uzgodnienia międzyresortowe Zespół odstąpił od opiniowania dwóch projektów: 

• rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie ustawicznego rozwoju zawodowego osób wykonujących niektóre zawody medyczne (MZ 1640);
• rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (nr. 1).

Ze względu na niezakończone uzgodnienia międzyresortowe i wynikający z tego brak ostatecznej wersji projektu Zespół odmówił także zaopiniowania projekt rozporządzenia ministra zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (MZ 1643). Jednocześnie strona samorządowa Zespołu zadeklarowała gotowość obiegowego zaopiniowania tego projektu (tak aby zdążyć przed posiedzeniem plenarnym KWRiST zaplanowanym na 20 lutego br.) pod warunkiem dostarczenia stronie samorządowej jego ostatecznej wersji z odpowiednim wyprzedzeniem.