Negatywna ocena podziału subwencji oświatowej

Zespół ds. edukacji, kultury i sportu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego obradował 14 listopada 2023 r. w porządku obrad posiedzenia znalazło się pięć projektów aktów normatywnych. Cztery Zespół zaopiniował pozytywnie natomiast jeden – projekt rozporządzenia ministra edukacji i nauki w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2024 – negatywnie.

Środki nieadekwatne do kosztów realizacji zadań

- Dopóki mamy taki system finansowania zadań oświatowych, że nie jesteśmy w stanie wpłynąć na odpowiednie, realne oszacowania poszczególnych zadań oświatowych i na podstawie tego uzgodnienie wysokości odpowiednich wag – zaproponowany w projekcie podział  nigdy  nie będzie właściwy. Niestety nie doczekaliśmy się wytworzenia nowego systemu finansowania zadań oświatowych. Stworzenie nowego systemu jest oczywiście bardzo skomplikowane, ale nawet nie została podjęta żądna próba w tym kierunku – mówiła reprezentująca w Zespole ds. edukacji Unię Metropolii Polskich Iwona Waszkiewicz, wiceprezydent Bydgoszczy, podsumowując dyskusję nad przedstawionym przez MEiN projektem podziału subwencji oświatowej. Prezydent Iwona Waszkiewicz przypomniała między innymi,  że to jeszcze minister edukacji Anna Zalewska zapowiadała odpowiednie źródło finansowania małych szkół, aby  ich finansowanie nie wiązało się ze zmniejszeniem finansowania oświaty w innych samorządach. Takie zmiany do dzisiaj nie zostały wprowadzone.

Strona samorządowa Komisji Wspólnej miała do projektu podziału subwencji oświatowej na rok 2024 bardzo dużo uwag. Wśród nich znalazła się m.in. uwaga dotycząca finansowania edukacji domowej. W ocenie samorządów zaproponowany przez MEiN wskaźnik jest zdecydowanie za wysoki i nie uzasadniony.

- Czy dzisiaj są państwo nam w stanie powiedzieć, co spowodowało zwiększenie wskaźnika do poziomu 0,8? Zakładam, że nie, bo takie zmiany nie nastąpiły. W przepisach merytorycznych dotyczących zasad kształcenia w formie edukacji domowej nie zmieniło się nic, co uzasadniałoby zwiększenie wskaźnika – mówiła Katarzyna Liszka-Michałka, radca prawny Związku Powiatów Polskich. - Bardzo się dziwię, że utrzymujemy wyższe finansowanie w obszarze, który tego nie wymaga, a nie zwiększamy wag czy wskaźników w miejscach, gdzie to dofinansowanie jest na zaskakująco niskim poziomie, np. licea ogólnokształcące.

W trakcie posiedzenia, w imieniu Unii Metropolii Polskich głos zabierała także Ewa Dumkiewicz – Sprawka, dyrektor Departamentu  UM Lublin, która zwróciła uwagę, że środki części oświatowej subwencji ogólnej nie wystarczają nawet na pełne pokrycie wynagrodzeń nauczycieli i pracowników niepedagogicznych szkół. – Subwencja nigdy nie była adekwatna do kosztów.  W miastach na prawach powiatu ta subwencja „powiatowa” troszkę nam jednak rekompensowała niedobory w części gminnej. Ale, analizując wykonanie budżetu za 2022 r. zobaczyłam, że wykonanie wynagrodzeń osobowych w gminach jest  niewspółmiernie duże w stosunku do wysokości subwencji. Ta analiza jest bardzo niepokojąca – wskazywała pani dyrektor Dumkiewicz-Sprawka

Strona rządowa zaproponowała pewne zmiany w stosunku do propozycji przedstawionych w projekcie rozporządzenia, zwłaszcza dotyczące wagi na uczniów korzystających z dodatkowej nauki języka polskiego.  Takie nagłe zmiany kierunku finansowania pewnych zadań są zwłaszcza dla dużych i największych miast nie do zaakceptowania. Pierwotna propozycja spowoduje ubytki w dochodach otrzymywanych z subwencji na poziomie kilkunastu – kilkudziesięciu mln. 

Ostatecznie Zespół ds. edukacji, kultury i sportu KWRiST zaopiniował projekt negatywnie, ze względu na fakt, że wzrost kwoty subwencji oświatowej jest nieadekwatny do zakresu realizowanych zadań oświatowych i rosnących kosztów oraz że każda waga algorytmu jest niedoszacowana. Zespół wydał negatywną opinię do algorytmu podziału części oświatowej subwencji ogólnej. Opinia Zespołu nie jest wiążąca. Ostatecznie na temat projektu wypowie się Komisja Wspólna na posiedzeniu plenarnym zaplanowanym na 29 listopada br.

Projekty zaopiniowane pozytywnie

W trakcie posiedzenia Zespół ds. edukacji, kultury i sportu KWRiST pozytywnie zaopiniował następujące akty prawne:

• projekt rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu ustalania wysokości wynagrodzenia przewodniczących komisji dyscyplinarnych i ich zastępców, przewodniczących składów orzekających oraz rzeczników dyscyplinarnych i ich zastępców, a także wysokości wynagrodzenia obrońcy z urzędu;<o:p></o:p>
• projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie realizacji modułu 3 wieloletniego rządowego programu „Posiłek w szkole i w domu” dotyczącego wspierania w latach 2024–2028 organów prowadzących publiczne szkoły podstawowe w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki przez organizację stołówek i miejsc spożywania posiłków (z uwagą dotyczącą konieczności zwiększenia środków finansowych na realizacje tego programu i zwiększenia wysokości maksymalnego dofinansowania działań realizowanych przez organy prowadzące.);<o:p></o:p>
• projekt rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego;<o:p></o:p>
• projekt rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki w sprawie zakresu informacji gromadzonych w Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji o kwalifikacjach nadawanych po ukończeniu studiów podyplomowych.<o:p></o:p>

Wystawione przez Zespół pozytywne oceny wymagają jeszcze potwierdzenia przez plenarne posiedzenie Komisji Wspólnej.

Foto: La rel estater/Unsplash